Logoa

Cantharellus pastela

Bizkaie! 2003-07-15 00:00   Jan edanak
Zelan egin: Lehenengo eta behin, cantharellus-ak garbitu eta preparau behar dira. Horretarako, eskuekaz garbitzen doguzan bitartean, besteak beste, orri eta lur garauak kenduz, urez betetako kazola bat jarriko dogu surtan irakiten. Behin perretxikoak garbi-garbi daukaguzanean, uretan eskalfauko doguz minutu batez irakinda eta gero uretatik atereaz. Prozesu hau oso garrantzitsua da, izan be, perretxikoari barruan dauen ura atarateko egiten da; ganera, cantharellus-aren ura oso usain gogorrekoa da eta prozesu honegaz usain hori kenduko deutsagu. Cantharellus-ak prest dagozanean, pastela egitea baino ez ...

Munduko ardaoak (Bordelen, Vinexpo 2003)

Bizkaie! 2003-07-15 00:00   Jan edanak
Ardaoa munduan zehar Gero eta herrialde gehiagotan egiten dira ardaoak baina mahatsondoa landatzeko, ezinbestekoa da ezaugarri batzuk gordetea. Ezaugarri nagusia klimea da eta horren barruan, tenperaturea eragin handikoa da. Vitis generoko mahatsondo gehienak lurralde epeletan dagoz, ez jakezalako muturreko tenperaturak gustetan, ez hotzak ezta beroegiak be. Bero moderatuagaz dagoz gustora. Udan, batez beste, 25º C izaten dituen lekuetan mahatsondo-landaketea oso eskasa da; era berean, euriteak edo siketeak be zeregin garrantzitsua dabe. Urtean 200 mm. euri baino gitxiago daben lurraldeak mahatsondoa ...

Arraina eta itsaskiak (II)

Bizkaie! 2003-07-15 00:00   Jan edanak
Gomendioa Itsaskia noizbehinka bakarrik jaten dan elikagaia dala edo izan beharko litzatekela kontuan hartuta, gomendioa arrainaren inguruan egiten da: oro har, okelea baino arrain gehiago jan beharko geunke, astean 4-7 bider bitartean eta horreetatik 1-3 bider astean arrain urdina. Ez ahaztu peska azulek koipe onuragarria dauen arren, eguneroko koipe kopuruaren osotasuna kontuan izan behar dala eta eguneko koipeak ez leukela gure energiaren % 30-35 baino gehiago izan behar. Oriotan konserbau dan edozein elikagaik orio horren proportzino bat absorbidu egiten dauela jakitea ...

Tiramisua

Bizkaie! 2003-07-01 00:00   Jan edanak
Zelan egin: Maskarpone moussa egiteko, arrautza, azukrea eta gaztaia nahastauko doguz. Guztia ondo nahastea oso garrantzitsua da. Beste alde batetik, esnearen bitsa montetan hasiko gara baina prozesua ez da amaitu behar, hau da, ia-ia montauta itxi beharko dogu. Hortik aurrera, nahastau egingo doguz bi osogaiak eta, kasu honetan, kontu handiz eta geldiro-geldiro irabiagailua erabiliko dogu, azpitik gora nahastuz. Jarraian, hozkailura sartuko dogu moussa erabili arte. Tiramisua preparetako sobaoak erditik ebagitea da onena eta moldean, sobao kapa bat ipintea. Pintzel bat ...

Ardoagaz eginiko freskagarriak

Bizkaie! 2003-07-01 00:00   Jan edanak
Kontuak kontu, sangria edo Araba Errioxan zurrakapotea zelan egiten dan azalduko deutsuet. Lehenengo eta behin, honako osogaiak beharko doguz: - Litro bat ardao. - 75 gr. azukera. - 100 ml. ur (almibarra egiteko). - Kanelea - 200 ml laranja edo limoi-ura. - Sasoiko fruta zatiak. Ezer baino lehen, almibarra egin beharko dogu. Almibarra egiteko, ura, azukerea, limoi azala eta kanela surtan jarriko doguz. Niri edari gozoak ez jataz gustetan eta, horregaitik, 75 gramu azukera baino ez deutsat botako (gusto kontuetan ez dago sartzerik). Hori bai, esango ...

Arraina (I)

Bizkaie! 2003-07-01 00:00   Jan edanak
Arrainek koipe kopuru desbardinak izan leikiez espezieren arabera, urtaroaren arabera (udan, itsosoan elikagai gehiago dagoanez, arrainek koipe gehiago izaten dabe) eta arrain emeek be errunaldiaren aurretik koipe gehiago izaten dabe euren gorputzetan. Koipearen arabera sailkatu ezkero, hiru talde nagusi dagoz: a) Koipe bako arrainak edo arrain zuriak Euren koipe kopurua % 0,5-2 izanik, 100gramutan daben energia kopurua 50-80 kilokaloria ingurukoa da. Talde honetan makailaoa, legatza, lengoradua, gailoa eta erreboiloa dagoz, batzuk aitatzearren. b) Arrain erdi koipetsuak edo erdi urdinak Honeen ...

Okelea (II)

Bizkaie! 2003-06-15 00:00   Jan edanak
Azkenburukoa Ondorengo taulan orain arte aitatutako elikagai batzuen koipe, kolesterol eta burdin kopuruak ikusiko doguz 100gramu elikagairako:
Koipea (gr)Kolesterola (mg)Burdina (mg)
Artxoa:17-19852,7
Artxoaren gibela:43003,9
Txahala:4-14703
Txahalaren gibela:3,83005
Txahalaren mihina:151404
Txahalaren gultzurruna:2,64004
Txahalaren garunak:8,620001,2
Zaldia:1-2783
Oilaskoa:4 (azal barik)801
Oilaskoaren gibela:3,23007,9
Konejua ...

Txipiroiak euren tintan

Bizkaie! 2003-06-15 00:00   Jan edanak
Jatekoa eta udea Heltzen da uda heltzen da hondartza heltzen dira garai onak eta nola ez berarekin bat antxoa ta txipiroiak. Uretan dantzan beti lez txukun dabiltza hegaluzeak eta ortuko tomate gorri edota piper berdeak. Postretarako urtzen zaizkigun geriza ta madariak. Zuon eskuetan dago orain baina bide bakarra du egiak. Beñat Ormaetxea, Aretxondo Jatetxeko Sukaldaria.

Vega Sicilia

Bizkaie! 2003-06-15 00:00   Jan edanak
Vega Sicilia muetak Gaur egun upeldegiak 250 hektarea mahatsondo ditu eta urtean 180.000 mila litro produziduten ditu. Lehenengo eta behin, kontuan hartu behar dogu urte guztietan ez dala Vega Siciliarik ataraten. Teknikariek uzta txarra dala erabagiten badabe, urte horretan ez dabe Vega Siciliarik atarako (holan pasau zan 63, 71 edo 78an). Hiru marka merkaturatzen ditue. - Vega Sicilia 'Valbuena' (5 urtekoa): bost urte pasau ondoren merkaturatzen da. Ez dau denpora asko pasetan barriketan eta besteak baino modernoagoa da. - Vega Sicilia ...

Ozpina 'vinum acre'

Bizkaie! 2003-06-01 00:00   Jan edanak
Etxean zelan egin geinke ozpina? Euskal Herrian beti egin dogu ozpina; upeldegi askotan ardaoa azidotu edo ozpintzen bazan, erretirau eta ozpinetarako erabilten eben. Hau haritz-upeletan sartu eta zahartzen ixten eben, gero etxeko konsumorako erabilteko. Askotan, etxean botila bat ardao zabaldu eta, amaitu ezinik, botilearen barrenean hondakintxua gelditzen jaku eta, jakingo dozuen legez, ardaoa ezin da denpora luzean oxigenoagaz kontaktuan itxi, holan egiten dadogu ozpindu egingo dalako. Hemetik aurrera, gelditzen jakuzan apur horri etekina atarako deutsagu, gurata ozpindu eta etxeko ozpina ...

Txokolatezko pastela

Bizkaie! 2003-06-01 00:00   Jan edanak
Zelan egin: Hojaldrezko basea prest daukagunean, trufea landuko dogu jarraian. Lapiko baten irakiten ipiniko doguz esnea, kipurra, azukerea eta arrautza gorringoak. Bien bitartean, txokolate koberturea txikituko dogu aizto bategaz, arto alearen neurria lortu arte. Lapikokoa irakiten hasten danean, sua amatau eta txokolatea botako dogu esnetara. Geldiro-geldiro dana nahasten joango gara txokolatea desegin arte. Ondoren, bero-bero dagoala, nahaste guztia hojaldrezko basera bota eta jarraian, dana batera hozkailuan sartu eta bospasei ordutan bertan itxi. Ondorioa oso trufa fina izango da hojaldrezko basearen ...

Okelea

Bizkaie! 2003-06-01 00:00   Jan edanak
Okelearen koipearen gehiengoa saturatua edo osasunerako arriskutsuagoa da; dana dala, okela klase batzuk aberatsak dira koipe insaturatuetan eta horreek osasunerako askosaz hobeak dira. Okeleak kolesterola be badauka. Mineralei jagokenez, okelea burdinean da aberatsa eta gainera okelearen burdin mueta gure gorputzak oso ondo absorbidu eta erabili leike (landareena baino hobeto). Zinkean be aberatsa da okelea. Bitaminen artean, B taldeko bitaminak aitatu behar doguz: niazina, B1, B2 eta batez be B12 bitamina. B12 edo zianokobalaminaren bakotasunak anemia megaloblastikoa eta trastornu neurologikoak sortarazoten ...

Perretxiko-nahaskia

Bizkaie! 2003-05-15 00:00   Jan edanak
Zelan egin: Ezetan hasi aurretik, oso garrantzitsua izango da trapu busti edo umel bategaz, pazientzia eta kontu handiz perretxikoak ondo garbitzea. Hurrengo pausuan, zartaginean ipiniko doguz oliba-orioa eta txiki-txiki egindako berakatza; kolorea hartzen hasten danean, perretxikoak botako doguz eta gatza norberaren gustora. Perretxikoak ur ugari dauka barruan eta ur hori kentzea izango da hurrengo beharra; ebaporazinoaren bitartez lortuko dogu hori eta onena, zartagina tapau barik eta su motelean egitea da. Bien bitartean arrautzak apur bat irabiatuko doguz, apurtu besterik ez ...

Garagardaoa

Bizkaie! 2003-05-15 00:00   Jan edanak
Garagardao muetak Garagardao klase asko dagoz baina ezagunenak aitatuko deutsuedaz : - Lager: gehien edaten dana. Errubia arrunta, Pilsen izenagaz ezaguna. - Ale: garagardao hau tenperatura altuagoetan fermentetan da. Lurrin afrutatuak izaten dabez eta gusto nahasia. Erresuma Batuan asko edaten da. Holandan eta Belgikan asko edaten dira garagardao mueta honeek, legamia basatiekaz egindako garagardaoak izaten dira, txinparta gitxigaz; sarritan fruteagaz nahastetan dabe. - Gariagaz egindakoak: oso freskagarriak eta zuriagoak izaten dira. Bavieran egiten dabez gehienbat era honetakoak. - Stout: kolore iluneko garagardaoak. Gogorrak eta normalak ...

Sojeagaz preparautako produktu gehiago (II)

Bizkaie! 2003-05-15 00:00   Jan edanak
Soja lezitinea Kimikearen ikuspuntutik, lezitinea soja garautik bereizitako fosfolipidoak dira. Lezitinak bai landareen eta bai animalien ehun askotan dagoz, berbarako arrautza gorringoan, garunetan eta giharretan, esnean, lekaleen garauetan (sojan batez be) eta landareen orio batzuetan. Lezitinearen propiedade garrantzitsuenak honeek dira: a) Koipearen digestinoa erraztu egiten dau, koipea emultsionau egiten dauelako eta modu horretan behazun edo urberdearen beharra erraztu. b) Elikagaien biskosidadea hobetu egiten dau, ahosabairako atseginagoa eginaz; horregaitik asko erabilten da elikagaien industrian pastelak, txokolateak eta bestelakoak preparetako. c) Antioxidatzaileak ...

Gaztai-pastela

Bizkaie! 2003-05-01 00:00   Jan edanak
Kaixo irakurleok, gozozaleen zoramenerako gaur gazta pastela preparauko dogu; gitxi asko danok gara gozozale eta gaztai-pastela zer dan badakigu eta platerera ekarten deuskuenean, denpora larregi ez dau egiten bertan. Etxean egiteko oso erraza da eta gaur ikasiko dogu pastel hau egiten. Gaztai-pastel hotza eta beroa dagoz eta gaur, hotza zelan egiten dan ikasiko dogu. Gaztai-pastela Osogaiak (10 razinoko pastela egiteko) - 400 gr. philadelphia gaztaia. - 250 gr. esnegain likidoa. - 150 gr. azukera. - 50 gr. ur. - 3 gelatina orri. - Franbuesa mermeladea. - Erositako ...

Glycine max = soia edo sojea (I)

Bizkaie! 2003-05-01 00:00   Jan edanak
Sojearen propiedadeak Asiako herrialdeetan egindako ikerketa epidemiologikoen arabera, fitoestrogenoetan aberatsak diran elikagaiak (berbarako, sojea eta sojeagaz preparautako elikagaiak: shoyu, tofu, soja esnea...) kontsumidu ezkero, ondokoak dira onurak: a) Menopausiaren sintomatologia askosaz leunagoa da. Ikerketotan, menopausia sasoian egozan emakume ekialdetarrek sintoma gitxiago zituen: itodura, artikulazinoetako min, suminkortasun, umore aldaketa eta pisu aldaketa gitxiago, hain zuzen be. Edozelan be, leitekeena da, ekialdeko emakumeek menopausiaren inguruan daben jarrera eta pentsakera desbardinak be eragina izatea sintomak murrizteko orduan. b) Hurrengo gaixotasunak agertzeko arrisku txikiagoa ...

Eguneroko ogia (II)

Bizkaie! 2003-04-15 00:00   Jan edanak
'Ogiak loditu egiten dau' baieztapena egia ete da? Sarritan esan badogu be, ez dago loditzen edo argaltzen dauen jatekorik, egunean zehar behar doguzanak baino kaloria gehiago kontsumiduteak loditzen dau. Gehiegizko kaloria horreek elikagai guztien batuketatik datoz eta ez ogia jateagaitik bakarrik (edo koipea edo orioa jateagaitik bakarrik, edo….). Egunero gorputzean sartzen doguzan jateko guztien gehiegizko kaloria kopuruak lodituko gaitu; ez dogu ahaztu behar dietearen benetako orekea elikagai mueta guztien artean lortu behar dogula (ez ogiaren kopuruagaz bakarrik). Gogoan hartu beraz ...

Mikel Garaizabal: kortxoa ardaoaren jagolea da

Bizkaie! 2003-04-15 00:00   Jan edanak
Kortxoak bizia dauka Produktu bizidun guztiak legez, jaio, bizi eta hil egiten da kortxoa baina bizi dan tartean gaixotu be egin leiteke. Ardao batek kortxo usaina edo mundu guztian 'bouchonné' izenagaz ezagutzen dan gaixotasuna hartzen dauenean, upeldegi-jabe guztiei bildur ikarea sartzen jake. Kortxoaren gaixotasun hori mikroorganismo batzuen degradazinoak eragiten dau. Mikroorganismo horreek kloroa daben herbizidetatik edo egurrari gaixotasunik ez sortzeko tratamentuetatik etor daitekez; hori dala eta, gero eta egur gitxiago ikusten da upeldegietan, izan be, trikloroanisola (TCA) agertzen bada (naiz ...

Arroz esne likorea

Bizkaie! 2003-04-15 00:00   Jan edanak
Zelan egin: Kazola batean esnea, kanela eta laranja azala ipiniko doguz. Laranja azalaren kasuan oso garrantzitsua da zati zuriak ondo kentzea, horrek gusto mingotsa emoten dauelako. Kazolako osogai horreek irakiten ipini. Ondoren, esnea irakiten hasten danean, arroza gaineratuko dogu eta 18 minutuko irakinaldia emon. Hamazortzi minutuak oso garrantzitsuak dira, ez gehiago ezta gitxiago be. Kontua da ze arroz esne likidoa behar dogula likorea lortzeko eta arroza 18 minututik aurrera bere almidoia askatzen hasten dala; apurka-apurka esnea loditzen joango litzateke eta ...