Ardoagaz eginiko freskagarriak
Kontuak kontu, sangria edo Araba Errioxan zurrakapotea zelan egiten dan azalduko deutsuet.
Lehenengo eta behin, honako osogaiak beharko doguz:
- Litro bat ardao.
- 75 gr. azukera.
- 100 ml. ur (almibarra egiteko).
- Kanelea
- 200 ml laranja edo limoi-ura.
- Sasoiko fruta zatiak.
Ezer baino lehen, almibarra egin beharko dogu. Almibarra egiteko, ura, azukerea, limoi azala eta kanela surtan jarriko doguz. Niri edari gozoak ez jataz gustetan eta, horregaitik, 75 gramu azukera baino ez deutsat botako (gusto kontuetan ez dago sartzerik). Hori bai, esango neuke edari gozoegiek ez dabela egarria kentzen baina zuoi edari gozoagoak gustetan bajatzuez, azukera gehiago bota eta kitto.
Almibarra hotzitzen dan bitartean, frutea garbitu eta zati txiki-txikiak egingo doguz. Fruta zatiak be norberaren gustoaren arabera ipini (melokotoia, anana, ginga, madaria...). Behin almibarra hoztu ondoren, dana nahastau behar da, hau da, ardaoa, almibarra, kanelea, limoia azal eta guzti, laranja edo limoi-ura eta fruta zatiak. Ondoren, komenigarria da hozkailuan sartu eta 24 ordutan bertan eukitea. Sangria hozkailuan dagoan bitartean, komenigarria izaten da noizean behin pitxerra mobidutea, era horretara, fruten beratze prozesua hobetzeko. Egun bat lehenago egiteko modurik ez badaukazu, edurragaz edo izotzagaz hotzitu eta serbiduko dogu. Azkenik, gura izan ezkero, pattarra edo likore apur bat botatea be posible da, beti be, norberaren gustuaren arabera.
Udako baltza ('tinto de verano')
Hau be oso ezaguna da mediterraneo eta Andaluzia aldean batez be. Edari hau oso erraz egiten da, izan be, ardaoa, gaseosea, edurra eta limoi zati bat baino ez doguz behar. Edari hau aspalditik egiten da baina gaur egun ospe handia dauka gaseosa enpresa batek izen hori bultzatu ebalako publizidade kanpaina berezian.
Balentziako ura
Hau egiteko cava edo ardao apardun bati laranja-ura, edurra edo izotza eta azukrea gehitu behar jakoz.
Azken buruan, gurean hain ezaguna dan kalimotxoa be aitatuko neuke eta Andaluzian edaten daben rebujitoa (manzanilla eta Seven-Up) baina honeek beste egun baterako itxiko dodaz.
Mikel Garaizabal,
Enologoa eta sommelierra.
Ardaoa beste gauza batzuekaz nahastetea antxinako kontua da. Gai honek eztabaidea sortarazoten dau beti bai enologo, bai zerbatzarien eta bai kaleko jentearen artean. Dana dala, eztabaida horretan ez naz sartuko eta oraingoan ez dot eretxirik emongo.
Orain dala mende asko, ardaoa (esan beharra dago sasoi hareetako ardaoa ozpina zala gehiago) uragaz nahastau eta freskagarri legez erabilten eben. Gogoratu daigun, Jesus kurutzean josi ebenean, ardaoa uragaz nahastean eskaini eutsiela egarria kentzeko. Antxinako egipziarrek ardao lodiak itsosoko uragaz nahastetan zituen ardao horreek moteltzeko. Erdi Aroan, zabal ebilen ohiturea zan ondokoa: ardaoa modan jarritako larrosa uragaz nahastetea edo estimazino handiko espeziak botatea; gehigarri horreekaz, sasoi haretako ardaoen azido azetikoa moteltzen eben.
Ardaogintzan teknika barriak sartzen hasi ziranean eta, honegaz batera, ardaoen kalidadea hobetzen joan ziranean, ardaoa beste produktu batzuekaz nahastetea txarto ikusten zan. Dana dala, esan dodan legez, ardaoa beste produktu batzuekaz nahastetea aspaldiko kontua da eta, nire uste apalean, aurrerantzean ez da aldaketa larregirik egongo.
Uda sasoian bete-betean gagoz eta tenperaturak asko igo dira azken egunotan; holako egoeretan, esan beharrik be ez dago edari freskagarrien konsumoak gora egiten dauela. Udako edarietan ardaoa osogarri garrantzitsua izaten da eta oraingo honetan freskagarri batzuk zelan preparau azalduko deutsuet.
Nire ustez, nahasterako erabili beharreko ardaoa urteko ardao gaztea da gomendagarriena edo egokiena, frutaduna, zeozelako gorputzagaz; jakina, ardaoaren kalidadea zenbat eta hobea izan, freskagarria hobea izango da, nahiz eta askorentzat zorakeria izan ardao ona nahastetea...