Jan edanak

Zelan egin: Lehenengo profiterolak egingo doguz. Lapiko batean ura eta gurina jarriko doguz sutan. Gurina berotasunagaz desegiten danean, uruna ganeratuko deutsagu eta dana indarrez irabiau, masa konpaktu bat lortu arte. Horretarako, sutan jarriko dogu eta maseak ez dau lapikoaren hormetan geratu behar. Hau da pausurik inportanteenetarikoa. Segiduan, lapikoa surtatik atara eta arrautzak banaka botaten joango gara irabietan itxi barik. Ostean, masea “manga pastelera” batean jarriko dogu, muturtxu kiribildu bategaz formea emon eta laban sartzeko. Labako plaka hotz baten gainean kipula-papela ...

Produktu ekologikoaren zigilua eta legalizazinoa lortzeko pausuak Pausuak bai mahastian, bai ardaoaren produkzinoan be emon behar dira. Mahastiari jagokonez, ondokoak kontuan hartzea komeniko da: Antxinako tratamentuak berreskuratu dira, horreei erabilpen mugak eta araudi barriak ezarriz. Gauzak holan, mahastizaintza ekologikoan, ezin daiteke ongarri artifizialik, ezta herbizidadik, ez pestizidadik edo produktu kimikorik erabili. Landarearen gaixotasunak osatzeko eta ongarritzat erabilten diran produktuak naturalak izatea derrigorrezkoa da. Horrezaz ganera, mahatsondoetan ongarri organikoak erabili behar dira, eta gehienetan ongarriak mahatsondoaren hondarretatik sortutakoak izango dira: mahatsaren ...

Zein izan leiteke gure pisu egokia? Gu makinak izan ez arren, objektibotasuna zeozelan bilatu behar dogu eta kalkuluak egiteko orduan indize erabilienetako bat IMC deitutakoa da ('Gorputz-masaren Indizea') edo IQ (Quetelet Indizea) legez ezagutzen doguna: IMC edo IQ) = pisua(Kg)/ [altuerea(m)]2. Pisuaren sailkapena IMC-aren arabera. (SEEDO 2000) IMC balio limiteak (Kg/m2) Pisu gitxiegi <18.5 Normopisua 18.5-24.9 Gehiegizko pisua (Lehen Gradua) 25-26.9 Gehiegiezko pisua (2. Gradua: aurreobesidadea) 27-29.9 Obesidadea (Lehen Maila) 30-34.9 Obesidadea (II. Maila) 35-39.9 Obesidadea (III. Maila): morbidoa. 40-49.9 Obesidadea (IV. Maila): mutur-muturrekoa. >50 Persona europar birik batek IMC > 25Kg/m2 dauka eta gizonezkoen %10 eta emakumezkoen % 15ek IMC>30Kg/m2; datu horreek, gure gizartean oro har ...

Zelan egin: Lehenengo profiterolak egingo doguz. Lapiko batean ura eta gurina jarriko doguz sutan. Gurina berotasunagaz desegiten danean, uruna ganeratuko deutsagu eta dana indarrez irabiau, masa konpaktu bat lortu arte. Horretarako, sutan jarriko dogu eta maseak ez dau lapikoaren hormetan geratu behar. Hau da pausurik inportanteenetarikoa. Segiduan, lapikoa surtatik atara eta arrautzak banaka botaten joango gara irabietan itxi barik. Ostean, masea 'manga pastelera' batean jarriko dogu, muturtxu kiribildu bategaz formea emon eta laban sartzeko. Labako plaka hotz baten gainean kipula-papela ...

Produktu ekologikoaren zigilua eta legalizazinoa lortzeko pausuak Pausuak bai mahastian, bai ardaoaren produkzinoan be emon behar dira. Mahastiari jagokonez, ondokoak kontuan hartzea komeniko da: Antxinako tratamentuak berreskuratu dira, horreei erabilpen mugak eta araudi barriak ezarriz. Gauzak holan, mahastizaintza ekologikoan, ezin daiteke ongarri artifizialik, ezta herbizidadik, ez pestizidadik edo produktu kimikorik erabili. Landarearen gaixotasunak osatzeko eta ongarritzat erabilten diran produktuak naturalak izatea derrigorrezkoa da. Horrezaz ganera, mahatsondoetan ongarri organikoak erabili behar dira, eta gehienetan ongarriak mahatsondoaren hondarretatik sortutakoak izango dira: mahatsaren ...

Zelan egin: Moilejak gatzez puntuan jarriko doguz ezer baino lehen. Jarraian, zartagin batean oliba orioa berotzen dan bitartean, ogi birrindutik pasauko doguz moilejak. Orioa bero dagoala, moilejak sueztituko doguz bertan. Horretarako, zartagina tapetea izango da onena ze moilejek ura daukienez, holan, orio txipriztinetatik librauko gara. Su bizian prijiduko doguz eta ondoren plater batera atara, ahalik eta orio gehien kenduz. Bitartean, esne-tela preparauko dogu. Zabala baino altuagoa dan lapiko bat erabiltea da nire gomendioa. Bertan, esne-tela jarri eta irakin egingo dogu ...

Loditasuna edo obesidadea Obesidadea mundu “aberatsetako” arazo bat da, eta gaixotasun askoren eragile be bai. Gehiegizko pisua daukien lagunen kantidadeaz jaubetu eta autore batzuk “obesidadearen epidemiaz” berbetan hasi dira. Jakin badakigu loditasuna hainbat gaixotasunetarako arrisku faktore bat dala. Arrisku faktorea izateak zera esan gura dau: obesidadeak gaixotasun horreek agertzea erreztu egiten dauala; osasun arazook ez daukie derigorrez persona lodietan agertu beharrik baina esan daigun loterian jokatzeko orduan 'irabazteko' aukera gehiago daukiezala. Gure sasoia baino lehenago eta denpora luzean zehar loditasuna ...

Ardao botila mueta asko dagoz eta bakotxak bere perfilak ditu, baina gehien bat lau botila-mueta erabilten dira: -Bordelesa: esan leiteke gehien erabilten dana dala, batez be urteko ardao baltzagaz eta zahartutakoagaz. Sorbalda zabalak ditu. Mueta honen barruan luzeagoak eta laburragoak topau geinkez. -Borgoñesa: bordelesaren antzekoa da baina “sorbalda jausikoa”. Ardao baltz eta zuriekaz erabilten da gehien bat. -Rhin: altua, elegantea. Batez be ardao gazteakaz erabilten da: gorriak, zuriak eta txinpartadunak. Euskal Herrian txakolina botilaratzeko asko erabilten da. - Apardunakaz erabilten diranak ...

Kataluiniako jatorri deiturearen sorrerak eztabaida handia sortarazo dau ekoizleen artean: jatorri deitura tradizionalen esanetan (Priorat edo Penedes), urteetako tradizinoko jatorri deiturek indarra galtzeko ariskua dago eta epe laburrean jatorri-deitura txikiak eta indar gitxikoak (Tarragona) desagertzeko benetako arriskua. Badakizue, handiak beti jaten dau txikia!. Jatorri Deitura barri horregaz upeldegiek aukeratu beharko dabe ze lurraldegaz komerzializau gura daben euren ardaoa. Orain arte, mahaiko ardao legez komerzializetan zan ardaoa jatorri-deitura honetan sartu daiteke edo jatorri-deitura batetik bestera pasau. Dana dala, badagoz upeldegi batzuk ...

Azukre-almendrak edo almendra zurituak Zuritu ostean, frutu siku osoei (ez zatitutakoak) azukrez inguratu eta berotuta preparetan dira; holakoetan erabilten dan azukrea trinkoa eta leuna izaten da. Sarritan, usainak eta koloranteak gehitzen deutsiez. Garrapiñatuak Azalagaz edota azala kendu ostean, erre barik edota erre ostean, frutu sikuei azukrea gehituz preparetan dira. Kasu honetan, azukrea karamelizau egiten da, bikortsua da eta lodiera desbardina euki leike. Garrapiñatuei ezin jake koloranterik bota. Frutu sikuei azukrea gehitzen deutsagunean, kaloria eta karbohidrato kantidadea gora joaten da. Gogoratu ...

Zelan egin: Lehenengo eta behin, guakamolea preparauko dogu; ahuakatea, patatea, kipulea eta tomatea prest daukaguzanean, dana batera nahastau behar da. Nahasten dogun bitartean gatza, ozpina eta oliba orioagaz puntuan ipinten joango gara, norberaren gustora jarri arte. Hau plater bazterrean itxiko dogu. Hurrengo pausua letxugea, eskarolea eta lollo arrosa erabilita ensaladea egitea da. Hau be gatz, ozpin eta oliba orioagaz puntuan jarri ondoren, guakamolearen gainean jarriko dogu. Berehala, otarrainxkak preparetan hasiko gara. Horretarako, zartagin batean jarriko doguz oliba orioa eta berakatza ...

Itsaskiak ez dira oso energetikoak, 100 gramotan (azal barik) 50-100 Kcaloria inguru izna leitekez; itsaski muetearen arabera (50 Kcal-txirlek; 100 Kcal langostinoek); ganera, kontuan izan behar dogu oskolek hondakin handia dabela eta itsaski mueta askotan 100 g. jan ahal izateko asko jan behar dala. Dana dala, preparetako moduaren arabera, batez be, saltsatan gehitzen deutsagun orio, hestebete, urdaiazpiko eta enparauek plater preparatuaren balio energetikoa asko igon arazo leikie. Arrainak legez, itsaskien proteinek funtzesko zortzi aminoazidoak daukiez baina jakin badakigu euren balio ...

Muxarra laban errea, berakatz, pipermin eta orio prijiduagaz Osogaiak: - Kilo bateko muxarra (freskoa izan daitela). - Berakatz atal bi. - 'Kayena' edota pipermin bi. - 125 gr. oliba-orio. - Gatza. - 100 gr. ur. - 50 gr. oliba-orio. - Koilarakada bat sagar ozpina. - Perejila. Zelan Egin: Muxarra behin ondo garbituta daukagunean, hau da, aletak, eskamak, tripak eta enparauak kendu ondoren, aizto zorrotz bategaz erditik bi ebagiko dogu. Prozesu hau arraindegi gehienetan aurreratzen deuskue bertako beharginek. Hortik aurrera, muxarra gatz puntuan jarriko dogu, labako plaka baten gainean. Bien ...

Zelan igarri apardun ardaoaren freskotasuna Errezena eta fidagarriena kortxoa begitutea izango da. Botilea zabaldu eta kortxoa zabaldu egiten bada, seinale ona, kortxoak botilan denpora gitxi egin dauela esan gura dau; ostera, botilea zabaldu eta kortxoa barriro botilan sartzeko moduan geratzen bada, horrek esan gura dau kortxoa luzaroan egon dala botilan eta, kasurik gehienetan, ardaoaren berezko ezaugarri batzuk faltako jakoz. Labur-labur esateko, salbuespenak salbuespen, apardunak zabaltzen dozuezanean, fijau zaiteze kortxoan: botila barruan egon dan muturra zabal-zabal geratzen bada seinale ona izango ...

Aurrean adierazotakoa gorabehera, egunean pare bat basokadatxu ardao edanda ez dogu ezelako kalterik igarriko eta gorputzerako ona be izan daiteke; hori bai, kontuan euki pare bat basokadako neurria egun osorako neurria dala eta beti be jatekoagaz batera hartzea dala egokiena, izan be, alkoholdun edariak jatekoagaz batera hartu ezkero, gure gorputzak hobeto metabolizauko dauelako alkohola. Ardaoa neurriz edan ezkero digestinoa egiten lagunduko deutsue, batez be, azido gastrikoen jariaketeagaitik eta bihotzekoak joteko arriskua be txikiagoa izan daiteke. Kontuak kontu, badakizue gabon jai ...

Kontuak kontu, gu geurera. Amantala jantzi eta gaur postre bat preparauko dogu: ardao baltz gozotan egositako makatzak. Ganera, orain egun batzuk, kalean lagun bat aurrez-aurre topau neban eta kasualidadez makatzak eta ardao baltza erabilita egiten dan postrearen ganeko itaunak egin eustazan, kozina kontuagaz zerikusirik ez daben beste batzuen artean. Ekin daiotsegun. Ardao baltz gozotan egositako makatzak Osogaiak: - Sei makatz. - Urteko ardao baltza (gitxi gorabehera litro bat). - Azukerea (500 gramo). - Kanelea. Zelan egin: Kazula altu baten ardao baltza jarriko dogu irakiten ...

Zelan edan geinke esnea D bitamina nahikoagaz baina gaixotasun kardiobaskularretarako arriskutsuak diran koipeak hartu barik? Arazoari aurre egiteko, gaur egun esne gaingabetuei D bitamina gehitzen deutsie sarritan eta hori egin ezkero etiketan agertuko da derrigor. D bitaminan aberastutako esne gaingabetuak gomendauta dagoz. Beste esneki batzuk be (yogurrak) D bitaminan aberastuten dira. Persona batzuei ez jakez esneki gaingabetuak askorik gustetan. Kasu horreetan, esne osoa hartzea onartu leiteke dietatik koipe saturatu eta kolesterol iturriak diran beste elikagaiak gehiago kenduta. Ez ahaztu gure ...

Gure osasunerako arriskutsuak ete dira txarri okelearen koipeak? Badajoz probintzian azterlan interesgarria egin eben oraintsu: jateko ohituren garrantziaz jaubetuta, koipe insaturatuetan aberatsa zan txarri okelea (urdaiazpikoa zehatzago esateko) jaten eban pertsona talde bat ikertuz honako ondorioa atara eben: Neurriz jan ezkero eta dietearen osotasunagaz ondo konbinauta, txarri okelea jaten eben lagunak ez ziran loditu eta ez jaken gaixotasun kardiobaskularrik agertu; kontrakoa pasau zan, hau da, lagun horreen odoleko triglizerido eta kolesterol mailak bajatu egin ziran. Beraz, txarri okeleak beste okela ...

Ikusten dozuen legez, enologoaren beharra ez da bakarrik ardaoa egitea eta aztertzea. Gaur egungo enologoak mahastietara joan beharra daukie, besteak beste, ardaoa egiteko erabiliko dan lehengaia aztertzeko; kalidadezko ardaoa egin gurean, lehengaia kontroleta nahitaezkoa izango da. Sukaldaritzan, kozineruen artean be antzekoa pasetan da, gaur egungo sukaldariak ez dira suetean geratzen, asko merkatuetara joaten dira produktu onenak, freskoenak erostera, beste batzuk, ostera, euren ortua daukie eta beste batzuk baserritarrei bakarrik erosten deutsiez produktuak. Sukaldarien artean sukaldari ezagunak eta ospetsuak dagozan legez ...

ESNEGORRI ERREGOSIAK URDAIAZPIKO ETA BERAKATZAGAZ Osogaiak (4 lagunentzako)  400 gr. esnegorri.  100 gr. oliba orio.  Gatza.  Berakatz-atal bi.  100 gr. urdaiazpiko.  Ardao zuria (txikito bat).  Koilarakada bi ogi birrindua.  Perejila. Zelan egin: Behin esnegorriak ondo garbitu ondoren, trapu busti bategaz, gitxi gorabehera, zentimetro bateko zatietan ebagiko doguz. Ondoren, zartaginean lehenengo 50 gr. oliba orioa jarriko dogu. Bertan, su motelean egingo doguz esnegorriak; prozesu hau esnegorriei ura atarateko egiten da, izan be, ur ...