Elikagai prijiduen berezitasunak (I)

Bizkaie! 2004-05-28 00:00   Jan edanak
Koipeak beroagaz transformau egiten dira Aldaketa honeek oso txikiak izaten dira gantz azido saturatuetan aberatsak diran koipeetan -mantekea eta mantekilea berbarako-. Aldaketa handiagoak dira gantz azido monoinsaturatuak daukiezan koipeetan, prozesua astiro izaten dan arren. Eta aldaketa arin eta garrantzitsuak gantz azido poliinsaturatuak daukiezanetan emoten dira: hazien orioetan, hau da, girasol, soja, arto, mahats pepitena…. Aldaketak txikiak izan arren, gantz saturatuak arriskutsuagoak dira osasunerako, bihotzeko gaixotasunetarako batez be. Orioetako gantz insaturatuak, ostera, mesedegarriagoak dira. Oliba-orioak 210 gradutik aurrera izaten dauz aldaketarik ...

PRIMER 2003

Bizkaie! 2004-05-28 00:00   Jan edanak
Baina irakurle askok itaunduko deutso bere buruari zelan produzitzen diran mueta honetako ardao beltzak. Elaborazinoa egiteko mahatsa osorik eta osasuntsu ailegau behar da upeltegira, ezelako tratamentu mekanikorik barik; andel edo harrizko dolaretan sartuko da mahatsa txorten eta guzti. Lehen normalena harrizko dolaretan (lagarrak) egitea zan. Gaur egun, baina, nahiz eta andel mota honeek erabili, gero eta gehiago erabilten dira altzairuzkoak. Andelaren azpiko aldean dagoan mahatsak presinoarengaitik hartzidura alkoholikoa egiten dau (normala), oxigenoa desagertzen da eta CO2ak hartzen dau haren lekua ...

Patata, kipula eta makailao ensaladea

Bizkaie! 2004-05-28 00:00   Jan edanak
Osogaiak: - Patatak. - Oliba-orioa. - Kipulea. - Azukerea. - Mantekilea edo margarinea. - Gatza. - Makailaoa. - Letxuga desbardinak. - Ozpina. Zelan egin: Patatak ‘panadera’ erara zatituko doguz. Gatza bota ostean, lapiko batean orio askogas konfitetan ipiniko doguz. Eginda dagozanean, oriotan itxiko doguz hoztu arte eta gero atara egingo doguz. Kipulak ‘juliana’ erara zatituko doguz, mantekilea, azukera apur bat, orioa eta gatza gehituta. Gero surtan ipiniko dogu, gorritu arte. Eginda dagoanean, orioa kenduko deutsagu eta gorde. Makailaoa zati txikietan botako dogu ensaladerara, eta gero letxuga mueta desbardinak gehituko ...

Almendra eta esne-krema kopea, arroz prijidu eta oliba-orio espumeagaz

Bizkaie! 2004-05-21 00:00   Jan edanak
Osogaiak (lau lagunentzat)  200 gr. almendra hautsa.  125 gr. esne.  3 gr. gatz.  20 gr. arroz prijidu.  200 gr. oliba-orio  Berakatz-atal bat.  Gindila zati txiki bat.  50 gr. esne-gain edo esne-tela. Zelan egin Lehenengo almendra kremea landuko dogu eta horretarako kazulatxu baten almendra hautsa, esnea eta gatza ipiniko doguz. Irakiten dauanean eta behin almendrea ondo deseginda dagoanean, kopatxuetara botako dogu nahastea, erdiraino betez, arroz prijidu eta oliba-orio espumearentzat lekua itxiz. Kopatxua hotzitzen ...

Eragin osasungarriko jateko prozesatu batzuk (III)

Bizkaie! 2004-05-21 00:00   Jan edanak
Prebiotikoak gehitu deutsiezan elikagaiak Merkatuan saltzen diran elikagaietan hiru prebiotiko mueta erabilten dira: oligofruktosea, frukto-oligosakaridoak eta inulina; horreek zuntz mueta batzuk dira eta gure hesteetan onuragarriak diran mikroorganismoak ugaltzen laguntzen dau; horrezaz gan, zuntzearen beraren propiedadeak be badaukiez. Berbarako, inulinak ura erakarteko gaitasun handia dauka eta horren eraginez elikagaiek bolumen handiagoa daukie. Eragin hau interesgarria izan daiteke argaltzeko dietetan, beteta gagozalako sensazinoa sortarazo eta gitxiago jaten dogulako. Baina gitxiegi jaten daben personen kasuan hobe izango litzateke inulineagaz aberastuta dagozan produktu ...

Espainiako ardao konsumoaren 2003ko datuak

Bizkaie! 2004-05-21 00:00   Jan edanak
Beste alde batetik, etxeetako konsumoak gora egin eban % 3,7, baina ez aurreko datua konpensetako beste. Dirutan ardao honen fakturazinoa 1.198,22 milloi eurokoa izan zan, aurreko urtean baino % 0,16 gitxiago. Mahaiko ardaoei jagokenez, ardao konsumoaren % 66,6 ordezkatzen dabe eta azken urteotako beheranzko jokerea nabarmendu behar da. 2002an personako 19,7 litro konsumidu baziran, 2003an 18,8 litro izan ziran. Ardao mueta honen prezioak be behera egin eban % 0,8an hain zuzen be. Bataz beste 1,15 ...

Almendra eta esne-krema kopea, arroz prijidu eta oliba-orio espumeagaz

Bizkaie! 2004-05-14 00:00   Jan edanak
Osogaiak (lau lagunentzat)  200 gr. almendra hautsa.  125 gr. esne.  3 gr. gatz.  20 gr. arroz prijidu.  200 gr. oliba-orio  Berakatz-atal bat.  Gindila zati txiki bat.  50 gr. esne-gain edo esne-tela. Zelan egin Lehenengo almendra kremea landuko dogu eta horretarako kazulatxu baten almendra hautsa, esnea eta gatza ipiniko doguz. Irakiten dauanean eta behin almendrea ondo deseginda dagoanean, kopatxuetara botako dogu nahastea, erdiraino betez, arroz prijidu eta oliba-orio espumearentzat lekua itxiz. Kopatxua hotzitzen ...

Espainiako ardao konsumoaren 2003ko datuak

Bizkaie! 2004-05-14 00:00   Jan edanak
Beste alde batetik, etxeetako konsumoak gora egin eban % 3,7, baina ez aurreko datua konpensetako beste. Dirutan ardao honen fakturazinoa 1.198,22 milloi eurokoa izan zan, aurreko urtean baino % 0,16 gitxiago. Mahaiko ardaoei jagokenez, ardao konsumoaren % 66,6 ordezkatzen dabe eta azken urteotako beheranzko jokerea nabarmendu behar da. 2002an personako 19,7 litro konsumidu baziran, 2003an 18,8 litro izan ziran. Ardao mueta honen prezioak be behera egin eban % 0,8an hain zuzen be. Bataz beste 1,15 ...

Eragin osasungarriko jateko prozesatu batzuk (III)

Bizkaie! 2004-05-14 00:00   Jan edanak
Prebiotikoak gehitu deutsiezan elikagaiak Merkatuan saltzen diran elikagaietan hiru prebiotiko mueta erabilten dira: oligofruktosea, frukto-oligosakaridoak eta inulina; horreek zuntz mueta batzuk dira eta gure hesteetan onuragarriak diran mikroorganismoak ugaltzen laguntzen dau; horrezaz gan, zuntzearen beraren propiedadeak be badaukiez. Berbarako, inulinak ura erakarteko gaitasun handia dauka eta horren eraginez elikagaiek bolumen handiagoa daukie. Eragin hau interesgarria izan daiteke argaltzeko dietetan, beteta gagozalako sensazinoa sortarazo eta gitxiago jaten dogulako. Baina gitxiegi jaten daben personen kasuan hobe izango litzateke inulineagaz aberastuta dagozan produktu ...

Rapea amerikar saltsan

Bizkaie! 2004-05-07 00:00   Jan edanak
Osogaiak (4 lagunentzat): - 800 gr. rape - Kipula bat. - Piper gorri erdi bat. - Tomate heldu bat. - Azanori bi. - Baso erdi tomate saltsea. - 2 dl. orio. - Berakatz atal bat. - 1dl. Cognac. - 100 gr. langostino- edo zigala-buru. - 1 l. ‘Fumeta’. - 100 gr. gurin. - 20 gr. urun. Zelan egin ‘Fumeta’ egiten hasiko gara. Horretarako arrain hazurrak, orioa, gatza eta ura erabiliko doguz. Dana surtan ipini eta hogei minututan eginda dago. Gero, gorde egingo dogu. Bigarrenez, lapiko batean orioa berakatz txikituagaz ipinten da. Berakatzak gorritzen ...

Elikagai Funtzional batzuk (II)

Bizkaie! 2004-05-07 00:00   Jan edanak
Gure inguruan salgai dagozan Elikagai Funtzionalak Esnea ·Kaltzio, Bitamina A eta D bitamineagaz aberastutako esneek gure hazurrak egoera onean mantentzen laguntzen deuskue, batez be, edadeko personei eta menopausia ostean dagozan andrazkoei. ·Omega-3 koipeakaz aberastutako esne gaingabetu edo deskrematuek gaixotasun kardiobaskularrak ebitetan laguntzen deuskue; gehienbat euren dietan arrain urdin nahikoa jaten ez daben personei. ·Esne gaingabetuen kasuan mantenugai bat gehitu beharrean kendu egin jake, koipea hain zuzen be, eta honegaz batera kolesterola eta A eta D bitaminak. Esne mota horreek gaixotasun ...

Eiswein-ak edo izotz-ardaoak

Bizkaie! 2004-05-07 00:00   Jan edanak
Ardao honeek egiteko gehienbat Scheurebe, Rieslaner eta Riesling bariedadeak erabilten dabez. Baina mahatsa mahastian ixteak bere arriskua dauka, udagoieneko euriteak handiak badira mahatsa usteldu eta alperrik galdu daiteke eta. Horregaitik, Eiswein-ak ez dira urtero produzitzen. Ardao mueta honeek, beti mahatsa osasuntsu badago, azukereaz gan, azido kantidade handia daukie eta aromatikoak eta gusto handikoak izaten dira. Kontuak kontu, ardao klase honen dkarren beharra, produzidutako kantidade txikia eta daukan arriskua ikusita, botila txikietan merkaturatzen dan ardao horrek zelako prezioa eukiko dauan ...

Rapea amerikar saltsan

Bizkaie! 2004-04-30 00:00   Jan edanak
Osogaiak (4 lagunentzat): - 800 gr. rape - Kipula bat. - Piper gorri erdi bat. - Tomate heldu bat. - Azanori bi. - Baso erdi tomate saltsea. - 2 dl. orio. - Berakatz atal bat. - 1dl. Cognac. - 100 gr. langostino- edo zigala-buru. - 1 l. ‘Fumeta’. - 100 gr. gurin. - 20 gr. urun. Zelan egin ‘Fumeta’ egiten hasiko gara. Horretarako arrain hazurrak, orioa, gatza eta ura erabiliko doguz. Dana surtan ipini eta hogei minututan eginda dago. Gero, gorde egingo dogu. Bigarrenez, lapiko batean orioa berakatz txikituagaz ipinten da. Berakatzak gorritzen ...

Elikagai Funtzional batzuk (II)

Bizkaie! 2004-04-30 00:00   Jan edanak
Gure inguruan salgai dagozan Elikagai Funtzionalak Esnea ·Kaltzio, Bitamina A eta D bitamineagaz aberastutako esneek gure hazurrak egoera onean mantentzen laguntzen deuskue, batez be, edadeko personei eta menopausia ostean dagozan andrazkoei. ·Omega-3 koipeakaz aberastutako esne gaingabetu edo deskrematuek gaixotasun kardiobaskularrak ebitetan laguntzen deuskue; gehienbat euren dietan arrain urdin nahikoa jaten ez daben personei. ·Esne gaingabetuen kasuan mantenugai bat gehitu beharrean kendu egin jake, koipea hain zuzen be, eta honegaz batera kolesterola eta A eta D bitaminak. Esne mota horreek gaixotasun ...

Eiswein-ak edo izotz-ardaoak

Bizkaie! 2004-04-30 00:00   Jan edanak
Ardao honeek egiteko gehienbat Scheurebe, Rieslaner eta Riesling bariedadeak erabilten dabez. Baina mahatsa mahastian ixteak bere arriskua dauka, udagoieneko euriteak handiak badira mahatsa usteldu eta alperrik galdu daiteke eta. Horregaitik, Eiswein-ak ez dira urtero produzitzen. Ardao mueta honeek, beti mahatsa osasuntsu badago, azukereaz gan, azido kantidade handia daukie eta aromatikoak eta gusto handikoak izaten dira. Kontuak kontu, ardao klase honen dkarren beharra, produzidutako kantidade txikia eta daukan arriskua ikusita, botila txikietan merkaturatzen dan ardao horrek zelako prezioa eukiko dauan ...

Tatin tartea

Bizkaie! 2004-04-23 00:00   Jan edanak
Osogaiak (6 errazinotarako)  Errege sagarra (reineta).  Azukerea.  Ura. Gaileta-masea egiteko  300 gr. gurin.  300 gr. azukera-hautsa (glas azukerea).  300 gr. arrautza zuringo.  300 gr. urun. Zelan egin Lehenengo gaileta-masea egingo dogu, jalgiten itxi behar da eta. Bitartean, katilu baten osogaiak botako doguz, aurreko zerrendako ordena bera segiduz. Hau da, lehenengo gurinea pomada eran botako dogu. Gero, irabiagailuagaz lagunduta, astiro-astiro azukerea gehituko deutsagu; arrautza zuringoa ostean, eta akabuen uruna. Ondoren, hozkailuan itxiko dogu masea ...

“Elikagai funtzionalak” onuragarriak ete dira gure osasunerako?(I)

Bizkaie! 2004-04-23 00:00   Jan edanak
Elikagai natural askok osogai funtzionalak daukiez Beraz, elikagai natural batzuk funtzionalak dirala esatea be posible da; horregaitik garrantzitsua da legeak apurka-apurka definizinoak argitzen eta zehazten joatea. Adibide moduan hurrengo elikagai naturalen berezitasun funtzionalak aitatuko doguz: ·Berakatza: minbizi batzuk eukiteko arriskua jaitsi, bihotzaren funtzionamentua eta hazurrak hobetu eta antibakteriano moduan jokatzen dau. ·Eztia: antioxidatzailea da, liseri aparatuko eta arnas aparatuko funtzinoak hobetu egiten ditu eta bakterioen kontrako efektua be badauka. ·Sojea: minbizi kasu batzuk eukiteko arriskua txikitu, bihotzaren funtzionamentua hobetu, menopausian ...

Ardaoaren eragin bakterizida infekzino gastrointestinalak sortzen dabezan bakteriakan

Bizkaie! 2004-04-23 00:00   Jan edanak
Ezaguna da soluzino azido batek eragin bakterizida daukala, alkohol graduazino handiko soluzio batek daukanaren antzera; dana dala, Salmonella enteriditis-egaz egindako ikerketa baten, ikusi zan ardao baltzaren eragin bakterizida handiagoa zala pH bereko eta alkohol gradu bereko beste edozein soluzinorena baino. Deigarria izan zan frogatzea zelan ardao baltzaren eragin bakterizida minutu gitxitan igarten zala eta mantentzen zala soluzinoak disolbatuak ziranean, beste soluzinoetan ez bezela. Lan honetan konfirmau zan eragin bakterizida hori ardaoa baltza danean altuagoa izanda, horrek dituan polifenolakaz lotuta dagoala ...

Tatin tartea

Bizkaie! 2004-04-16 00:00   Jan edanak
Osogaiak (6 errazinotarako)  Errege sagarra (reineta).  Azukerea.  Ura. Gaileta-masea egiteko  300 gr. gurin.  300 gr. azukera-hautsa (glas azukerea).  300 gr. arrautza zuringo.  300 gr. urun. Zelan egin Lehenengo gaileta-masea egingo dogu, jalgiten itxi behar da eta. Bitartean, katilu baten osogaiak botako doguz, aurreko zerrendako ordena bera segiduz. Hau da, lehenengo gurinea pomada eran botako dogu. Gero, irabiagailuagaz lagunduta, astiro-astiro azukerea gehituko deutsagu; arrautza zuringoa ostean, eta akabuen uruna. Ondoren, hozkailuan itxiko dogu masea ...

“Elikagai funtzionalak” onuragarriak ete dira gure osasunerako?

Bizkaie! 2004-04-16 00:00   Jan edanak
Elikagai natural askok osogai funtzionalak daukiez Beraz, elikagai natural batzuk funtzionalak dirala esatea be posible da; horregaitik garrantzitsua da legeak apurka-apurka definizinoak argitzen eta zehazten joatea. Adibide moduan hurrengo elikagai naturalen berezitasun funtzionalak aitatuko doguz: ·Berakatza: minbizi batzuk eukiteko arriskua jaitsi, bihotzaren funtzionamentua eta hazurrak hobetu eta antibakteriano moduan jokatzen dau. ·Eztia: antioxidatzailea da, liseri aparatuko eta arnas aparatuko funtzinoak hobetu egiten ditu eta bakterioen kontrako efektua be badauka. ·Sojea: minbizi kasu batzuk eukiteko arriskua txikitu, bihotzaren funtzionamentua hobetu, menopausian ...