Jan edanak

Frantses-porru budina

Bizkaie! 2004-12-03 00:00 Jan edanak

Frantses-porru budina Osogaiak (6 lagunentzat)  800 gr. frantses-porru  10 arrautza.  5 gr. gatz.  150 gr. tomate-saltsea.  Gramo bat piperhauts zuri.  400 gr. Esne-gaina. Zelan egin Oso erraeza da budina egitea, baina pausuak behar dan moduan betetea be oso garrantzitsua da. Horregaitik, adi egon. Osogaiak banan-banan iminiko doguz lapiko baten, ordena honetan: lehenengo arrautzak eta frantses-porruak. Thurmixagaz irabiauko doguz eta gatza eta tomate-saltsea ganeratuko deutsagu, piperrautsagaz batera. Behin ondo nahastauta dagoanean, esne-gaina bota eta azkenengoz ...

Kortxozko estalkia eta ardaoa

Bizkaie! 2004-11-26 00:00 Jan edanak

Kortxoak ardaoari eragindako kalteak Askotan usaimenagaz lotuta dagozan ardaoaren hainbat akats agertzen diranean, 'kortxo gustua' daukala esaten dogu. Baina benetako kortxo gustua ahoan desatsegina da eta ardaoari ustel eta urdindu usaina eransten deutso, eta askotan edateko txarrak dira. 'Kortxo gustua' agertzen da zenbait mikroorganismok kortxoaren zuntz suberosaren egituran aldaketea eragin eta ardaoari substantzia horreek joaten jakozanean. Kortxo gustua kimikoa edo begetal erakoa izan daiteke. Kimikoaren sentsazinoak hidrokarburoren bat ekarriko deusku gogora (gasolinea edo antzekoa). Begetalak, barriz, ardaoaren gustuagaz bat ez ...

Frantses-porru budina

Bizkaie! 2004-11-26 00:00 Jan edanak

Frantses-porru budina Osogaiak (6 lagunentzat)  800 gr. frantses-porru  10 arrautza.  5 gr. gatz.  150 gr. tomate-saltsea.  Gramo bat piperhauts zuri.  400 gr. Esne-gaina. Zelan egin Oso erraeza da budina egitea, baina pausuak behar dan moduan betetea be oso garrantzitsua da. Horregaitik, adi egon. Osogaiak banan-banan iminiko doguz lapiko baten, ordena honetan: lehenengo arrautzak eta frantses-porruak. Thurmixagaz irabiauko doguz eta gatza eta tomate-saltsea ganeratuko deutsagu, piperrautsagaz batera. Behin ondo nahastauta dagoanean, esne-gaina bota eta azkenengoz ...

Animalien okelea jatearen onespena kulturan (II)

Bizkaie! 2004-11-26 00:00 Jan edanak

Okelea modu berean jaten dogu? Ez. Gero eta gitxiago jaten dogu animalia etxurea daukan okelea. Baserrietan, Santo Tomaseko ferietan eta holako batzuetan oraindino mantentzen dira animalien gorputzeko atal osoak, baina gaur egun gero eta arraroagoa da harategietan orain urte batzuk hain normala zan txahal buruak euren begi eta guzti ikustea, baita untxi osoen gorputzak... be. Barrukiek, garunek eta mueta horretako jakiek gero eta enpagu handiagoa emoten deuskue gehienoi. Ganera, arineketan bizi garanez, gero eta gitxiagotan erosten doguz txikitu egin behar ...

Senderuela-zopea

Bizkaie! 2004-11-19 00:00 Jan edanak

Senderuela-zopea Osogaiak: (4 lagunentzat) - 100 gr. senderuela. - 25 gr. Oliba-orio. - 25 gr. gurin. - Kipula erdi bat, txiki-txiki eginda. - 25 gr. urun. - Saldea (3/4 l.). - Gatza. Zelan egin: Kazuelatxu baten oliba-orioa eta gurina batera jarriko doguz. Biak sueztitu eta jarraian txiki-txiki eginda daukagun kipulea ganeratuko deutsagu. Hiru osogaiak sueztitzen segiduko dogu, eta ostean, senderuelak jarriko doguz ganean. Dana ondo nahastau ostean, uruna ganeratuko deutsagu, astiro-astiro, urtetan diran bolatxuak kenduz. Gero, salda beroagaz bustiko dogu kazuelea eta dana batera irakiten jarriko ...

Animalien okelea jatearen onespena kulturan (I)

Bizkaie! 2004-11-19 00:00 Jan edanak

Gizakion proteinen beharrizan biologikoa baino harago doazen balore eraginkorren artean hurrengoak daukaguz: · Kultura guztietan dago jakiren baten inguruko debekuren bat eta kultura gehienetan animali zehatz batzuk jateko debekua indartsuagoa izaten da landare jakin batzuk jatekoa baino. Aditu askoren eretxiz, animaliek eta gizakiok antzekotasun morfologiko gehiago daukaguzalako da hau (berbarako, odolagaz landareen sapeagaz edo sabiagaz baino askoz gehiago identifiketan gara). · Kultura desbardinetan proteinak daukiezan elikagai desbardinakazko sentimentu eta arau ugari dagoz eta honeek inguruneagazko adaptazinoagaz zerikusi handiagoa daukie beharrizan biologikoakaz baino ...

Ardao oparoak

Bizkaie! 2004-11-19 00:00 Jan edanak

Normalean upelaren heren bat ataraten da, eta geratzen dan hutsunea betetako goian dagoan upeletik hartuko dogu ardaoa. Upel hau barriro be betetako, bere ganean dagoan upeletik hartuko dogu. Upel danak bete arte prozesu hori egingo dogu, goian dagoan upeleraino heldu arte hain zuzen be. Orduan, azken upela beteko dogu, eta ardao gaztea erabiliko dogu horretarako. Metodo honegaz urte guztietan produktu bera atarako dogu, ardao homogenizau eta uzta edo urte bakoa. Ontze teknika hau Andaluzian produziduten diran ardao oparo gehienakaz erabilten ...

Ardao oparoak

Bizkaie! 2004-11-12 00:00 Jan edanak

Normalean upelaren heren bat ataraten da, eta geratzen dan hutsunea betetako goian dagoan upeletik hartuko dogu ardaoa. Upel hau barriro be betetako, bere ganean dagoan upeletik hartuko dogu. Upel danak bete arte prozesu hori egingo dogu, goian dagoan upeleraino heldu arte hain zuzen be. Orduan, azken upela beteko dogu, eta ardao gaztea erabiliko dogu horretarako. Metodo honegaz urte guztietan produktu bera atarako dogu, ardao homogenizau eta uzta edo urte bakoa. Ontze teknika hau Andaluzian produziduten diran ardao oparo gehienakaz erabilten ...

Senderuela-zopea

Bizkaie! 2004-11-12 00:00 Jan edanak

Senderuela-zopea Osogaiak: (4 lagunentzat) - 100 gr. senderuela. - 25 gr. Oliba-orio. - 25 gr. gurin. - Kipula erdi bat, txiki-txiki eginda. - 25 gr. urun. - Saldea (3/4 l.). - Gatza. Zelan egin: Kazuelatxu baten oliba-orioa eta gurina batera jarriko doguz. Biak sueztitu eta jarraian txiki-txiki eginda daukagun kipulea ganeratuko deutsagu. Hiru osogaiak sueztitzen segiduko dogu, eta ostean, senderuelak jarriko doguz ganean. Dana ondo nahastau ostean, uruna ganeratuko deutsagu, astiro-astiro, urtetan diran bolatxuak kenduz. Gero, salda beroagaz bustiko dogu kazuelea eta dana batera irakiten jarriko ...

Animalien okelea jatearen onespena kulturan (I)

Bizkaie! 2004-11-12 00:00 Jan edanak

Gizakion proteinen beharrizan biologikoa baino harago doazen balore eraginkorren artean hurrengoak daukaguz: · Kultura guztietan dago jakiren baten inguruko debekuren bat eta kultura gehienetan animali zehatz batzuk jateko debekua indartsuagoa izaten da landare jakin batzuk jatekoa baino. Aditu askoren eretxiz, animaliek eta gizakiok antzekotasun morfologiko gehiago daukaguzalako da hau (berbarako, odolagaz landareen sapeagaz edo sabiagaz baino askoz gehiago identifiketan gara). · Kultura desbardinetan proteinak daukiezan elikagai desbardinakazko sentimentu eta arau ugari dagoz eta honeek inguruneagazko adaptazinoagaz zerikusi handiagoa daukie beharrizan biologikoakaz baino ...

Entrekot zatia, bedar-mehe eta piperhauts baltz saltsatan

Bizkaie! 2004-11-05 00:00 Jan edanak

Entrekot zatia, bedar-mehe eta piperhauts baltz saltsatan Osogaiak: Bedar-mehe purea egiteko:  80 gr. patata-pure .  30 gr. perejil.  30 gr. kipula-zuri.  30 gr. albahakea. Piperhauts baltz saltsea egiteko:  Litro 1 okela-saldea.  100 gr. piperhauts baltz. Zelan egin: Okela zatia behiaren txuletako zati mehetik lortuko dogu, entrekota deitzen jakona. Bedar-mehe purea egiteko: patata-purea eta bedar guztiak thurmixetik pasauko doguz, dana berde egon arte. Piperhauts baltz saltsea egiteko: okela-saldea irakiten iminiko dogu piperhauts baltz aleakaz batera, hasieran ...

Umeen obesidadea (II)

Bizkaie! 2004-11-05 00:00 Jan edanak

Zer egin geinke umeen obesidadea ebitetako? 1) Heziketa nutrizionala Oso garrantzitsua da umeek, etxean hasi eta eskolan segiduta, jateko modu orekatua zein dan ezagutzea. Sarritan, komenigarria izaten da familiak berak aditu bategaz jateko modua gainbegiratu eta hobetu beharko litzatekezan puntu garrantzitsuenak ezagutu ostean hobekuntza hori martxan ipintea. Umeak eskolan urte batzuk pasauko dauz baina bizitza osoa familiaren inguruan pasauko dau eta eskolan ez eze, familian be dieta orekatua oso ondo zaindu beharko da. Eta hemen dago arazoaren kakoetako bat: obesidadea ...

Mahatsaren azukerea

Bizkaie! 2004-11-05 00:00 Jan edanak

 Azukerek fotosintesiak sortarazoten dabez. Lehenengo agertzen dan azukerea sakarosea da. Sortutako azukerearen kopuru bat hostoak berak erabilten dau bere arnasketa zelularrerako, eta beste kopuru bat almidoi bihurtzen da, gero landareak erreserba legez gordeteko.  Landareen hostoen jardun fotosintetikoa adinaren eta aihenaren kokapenaren araberakoa da. Fotosintesiaren intensidadea hasiera baten landarearen beheko aihenetan da gogorrena eta apurka-apurka hasten dira gero hostoak indarra hartzen.  Behar dauanaren arabera, landareak floemearen bidez bideratzen dauz azukerak bere atal desbardinetara.  Landarearen hazkunde garaian, azukera ...

Umeen obesidadea (II)

Bizkaie! 2004-10-29 00:00 Jan edanak

Zer egin geinke umeen obesidadea ebitetako? 1) Heziketa nutrizionala Oso garrantzitsua da umeek, etxean hasi eta eskolan segiduta, jateko modu orekatua zein dan ezagutzea. Sarritan, komenigarria izaten da familiak berak aditu bategaz jateko modua gainbegiratu eta hobetu beharko litzatekezan puntu garrantzitsuenak ezagutu ostean hobekuntza hori martxan ipintea. Umeak eskolan urte batzuk pasauko dauz baina bizitza osoa familiaren inguruan pasauko dau eta eskolan ez eze, familian be dieta orekatua oso ondo zaindu beharko da. Eta hemen dago arazoaren kakoetako bat: obesidadea ...

Mahatsaren azukerea

Bizkaie! 2004-10-29 00:00 Jan edanak

 Azukerek fotosintesiak sortarazoten dabez. Lehenengo agertzen dan azukerea sakarosea da. Sortutako azukerearen kopuru bat hostoak berak erabilten dau bere arnasketa zelularrerako, eta beste kopuru bat almidoi bihurtzen da, gero landareak erreserba legez gordeteko.  Landareen hostoen jardun fotosintetikoa adinaren eta aihenaren kokapenaren araberakoa da. Fotosintesiaren intensidadea hasiera baten landarearen beheko aihenetan da gogorrena eta apurka-apurka hasten dira gero hostoak indarra hartzen.  Behar dauanaren arabera, landareak floemearen bidez bideratzen dauz azukerak bere atal desbardinetara.  Landarearen hazkunde garaian, azukera ...

Entrekot zatia, bedar-mehe eta piperhauts baltz saltsatan

Bizkaie! 2004-10-29 00:00 Jan edanak

Entrekot zatia, bedar-mehe eta piperhauts baltz saltsatan Osogaiak: Bedar-mehe purea egiteko:  80 gr. patata-pure .  30 gr. perejil.  30 gr. kipula-zuri.  30 gr. albahakea. Piperhauts baltz saltsea egiteko:  Litro 1 okela-saldea.  100 gr. piperhauts baltz. Zelan egin: Okela zatia behiaren txuletako zati mehetik lortuko dogu, entrekota deitzen jakona. Bedar-mehe purea egiteko: patata-purea eta bedar guztiak thurmixetik pasauko doguz, dana berde egon arte. Piperhauts baltz saltsea egiteko: okela-saldea irakiten iminiko dogu piperhauts baltz aleakaz batera, hasieran ...

Mahatsaren heldutasun puntua

Bizkaie! 2004-10-22 00:00 Jan edanak

- Lehenengo eta behin mahatsak pisua hartzen dau: mamitzetik heldutasun puntua hartu arte, mahats aleak pisua eta bolumena hartzen doaz. Mahatsa heldutasun puntura heltzen danean, alearen lodierea urtearen araberakoa izango da. Urte horretan euri asko egin badau, mahats alea lodia eta handia izango da. Baina urtea sikua izan bada, alea txiki-txiki geldituko da. Adibide bat jartearren, pasa dan urteko sikatearen ondorioz, mahats alea oso txikia izan zan. Horregaitik, kantidade gitxiago produzidu zan, baina kalidade hobeagoko uzta lortu genduan ur gitxi eukalako ...

Umeen obesidadeari aurre egiteko neurriak (I)

Bizkaie! 2004-10-22 00:00 Jan edanak

Obesidadea eragiten daben faktore garrantzitsuenak a) Jateko modua aldatu egin da Gero eta janari gitxiago preparetan dogu eta gero eta arinago jaten dogu; sarriagotan jaten dogu etxetik kanpora eta horretarako erea egon arren, beti ez dogu aukeratzen menurik egokiena. Askotan, otorduak saltau egiten doguz, eta horretan, gehienetan, gosaria izaten da txapeldun. Eta ez naz sekula kantsauko hau esateaz: otordu guztietan jan behar dogu, 4-5 biderrez egunean. Janaria preparetan denpora apur bat emotea ez da denporea galtzea, gure osasunerako denpora zoragarri ...

Behi esne sendoa, sagar sorbetea, makadamia intxaurra eta mango arrautzatxuak

Bizkaie! 2004-10-22 00:00 Jan edanak

BEHI ESNE SENDOA, SAGAR SORBETEA, MAKADAMIA INTXAURRA ETA MANGO ARRAUTZATXUAK Osogaiak: - Behi esne sendoa egiteko:  40 gr. ura.  150 gr. azukerea.  Litro erdi esne-kremea. - Sagar sorbetea egiteko:  Litro erdi ura.  50 gr. limoi ura.  200 gr. Granny Smith sagarra.  200 gr. azukerea.  Glukosa koilarakada bat. - Makadamia intxaurra egiteko:  Makadamia intxaurra.  Girasol orioa.  Azukerea. Mango arrautzatxuak egiteko:  Mango bat  “Sacabolas” txiki bat. Zelan egin: Esne sendoa preparetako, uragaz ...

Mahatsaren heldutasun puntua

Bizkaie! 2004-10-15 00:00 Jan edanak

- Lehenengo eta behin mahatsak pisua hartzen dau: mamitzetik heldutasun puntua hartu arte, mahats aleak pisua eta bolumena hartzen doaz. Mahatsa heldutasun puntura heltzen danean, alearen lodierea urtearen araberakoa izango da. Urte horretan euri asko egin badau, mahats alea lodia eta handia izango da. Baina urtea sikua izan bada, alea txiki-txiki geldituko da. Adibide bat jartearren, pasa dan urteko sikatearen ondorioz, mahats alea oso txikia izan zan. Horregaitik, kantidade gitxiago produzidu zan, baina kalidade hobeagoko uzta lortu genduan ur gitxi eukalako ...