Umeen obesidadea (II)

Bizkaie! 2004-11-05 00:00   Jan edanak
Zer egin geinke umeen obesidadea ebitetako? 1) Heziketa nutrizionala Oso garrantzitsua da umeek, etxean hasi eta eskolan segiduta, jateko modu orekatua zein dan ezagutzea. Sarritan, komenigarria izaten da familiak berak aditu bategaz jateko modua gainbegiratu eta hobetu beharko litzatekezan puntu garrantzitsuenak ezagutu ostean hobekuntza hori martxan ipintea. Umeak eskolan urte batzuk pasauko dauz baina bizitza osoa familiaren inguruan pasauko dau eta eskolan ez eze, familian be dieta orekatua oso ondo zaindu beharko da. Eta hemen dago arazoaren kakoetako bat: obesidadea ...

Mahatsaren azukerea

Bizkaie! 2004-11-05 00:00   Jan edanak
 Azukerek fotosintesiak sortarazoten dabez. Lehenengo agertzen dan azukerea sakarosea da. Sortutako azukerearen kopuru bat hostoak berak erabilten dau bere arnasketa zelularrerako, eta beste kopuru bat almidoi bihurtzen da, gero landareak erreserba legez gordeteko.  Landareen hostoen jardun fotosintetikoa adinaren eta aihenaren kokapenaren araberakoa da. Fotosintesiaren intensidadea hasiera baten landarearen beheko aihenetan da gogorrena eta apurka-apurka hasten dira gero hostoak indarra hartzen.  Behar dauanaren arabera, landareak floemearen bidez bideratzen dauz azukerak bere atal desbardinetara.  Landarearen hazkunde garaian, azukera ...

Umeen obesidadea (II)

Bizkaie! 2004-10-29 00:00   Jan edanak
Zer egin geinke umeen obesidadea ebitetako? 1) Heziketa nutrizionala Oso garrantzitsua da umeek, etxean hasi eta eskolan segiduta, jateko modu orekatua zein dan ezagutzea. Sarritan, komenigarria izaten da familiak berak aditu bategaz jateko modua gainbegiratu eta hobetu beharko litzatekezan puntu garrantzitsuenak ezagutu ostean hobekuntza hori martxan ipintea. Umeak eskolan urte batzuk pasauko dauz baina bizitza osoa familiaren inguruan pasauko dau eta eskolan ez eze, familian be dieta orekatua oso ondo zaindu beharko da. Eta hemen dago arazoaren kakoetako bat: obesidadea ...

Mahatsaren azukerea

Bizkaie! 2004-10-29 00:00   Jan edanak
 Azukerek fotosintesiak sortarazoten dabez. Lehenengo agertzen dan azukerea sakarosea da. Sortutako azukerearen kopuru bat hostoak berak erabilten dau bere arnasketa zelularrerako, eta beste kopuru bat almidoi bihurtzen da, gero landareak erreserba legez gordeteko.  Landareen hostoen jardun fotosintetikoa adinaren eta aihenaren kokapenaren araberakoa da. Fotosintesiaren intensidadea hasiera baten landarearen beheko aihenetan da gogorrena eta apurka-apurka hasten dira gero hostoak indarra hartzen.  Behar dauanaren arabera, landareak floemearen bidez bideratzen dauz azukerak bere atal desbardinetara.  Landarearen hazkunde garaian, azukera ...

Entrekot zatia, bedar-mehe eta piperhauts baltz saltsatan

Bizkaie! 2004-10-29 00:00   Jan edanak
Entrekot zatia, bedar-mehe eta piperhauts baltz saltsatan Osogaiak: Bedar-mehe purea egiteko:  80 gr. patata-pure .  30 gr. perejil.  30 gr. kipula-zuri.  30 gr. albahakea. Piperhauts baltz saltsea egiteko:  Litro 1 okela-saldea.  100 gr. piperhauts baltz. Zelan egin: Okela zatia behiaren txuletako zati mehetik lortuko dogu, entrekota deitzen jakona. Bedar-mehe purea egiteko: patata-purea eta bedar guztiak thurmixetik pasauko doguz, dana berde egon arte. Piperhauts baltz saltsea egiteko: okela-saldea irakiten iminiko dogu piperhauts baltz aleakaz batera, hasieran ...

Mahatsaren heldutasun puntua

Bizkaie! 2004-10-22 00:00   Jan edanak
- Lehenengo eta behin mahatsak pisua hartzen dau: mamitzetik heldutasun puntua hartu arte, mahats aleak pisua eta bolumena hartzen doaz. Mahatsa heldutasun puntura heltzen danean, alearen lodierea urtearen araberakoa izango da. Urte horretan euri asko egin badau, mahats alea lodia eta handia izango da. Baina urtea sikua izan bada, alea txiki-txiki geldituko da. Adibide bat jartearren, pasa dan urteko sikatearen ondorioz, mahats alea oso txikia izan zan. Horregaitik, kantidade gitxiago produzidu zan, baina kalidade hobeagoko uzta lortu genduan ur gitxi eukalako ...

Umeen obesidadeari aurre egiteko neurriak (I)

Bizkaie! 2004-10-22 00:00   Jan edanak
Obesidadea eragiten daben faktore garrantzitsuenak a) Jateko modua aldatu egin da Gero eta janari gitxiago preparetan dogu eta gero eta arinago jaten dogu; sarriagotan jaten dogu etxetik kanpora eta horretarako erea egon arren, beti ez dogu aukeratzen menurik egokiena. Askotan, otorduak saltau egiten doguz, eta horretan, gehienetan, gosaria izaten da txapeldun. Eta ez naz sekula kantsauko hau esateaz: otordu guztietan jan behar dogu, 4-5 biderrez egunean. Janaria preparetan denpora apur bat emotea ez da denporea galtzea, gure osasunerako denpora zoragarri ...

Behi esne sendoa, sagar sorbetea, makadamia intxaurra eta mango arrautzatxuak

Bizkaie! 2004-10-22 00:00   Jan edanak
BEHI ESNE SENDOA, SAGAR SORBETEA, MAKADAMIA INTXAURRA ETA MANGO ARRAUTZATXUAK Osogaiak: - Behi esne sendoa egiteko:  40 gr. ura.  150 gr. azukerea.  Litro erdi esne-kremea. - Sagar sorbetea egiteko:  Litro erdi ura.  50 gr. limoi ura.  200 gr. Granny Smith sagarra.  200 gr. azukerea.  Glukosa koilarakada bat. - Makadamia intxaurra egiteko:  Makadamia intxaurra.  Girasol orioa.  Azukerea. Mango arrautzatxuak egiteko:  Mango bat  “Sacabolas” txiki bat. Zelan egin: Esne sendoa preparetako, uragaz ...

Mahatsaren heldutasun puntua

Bizkaie! 2004-10-15 00:00   Jan edanak
- Lehenengo eta behin mahatsak pisua hartzen dau: mamitzetik heldutasun puntua hartu arte, mahats aleak pisua eta bolumena hartzen doaz. Mahatsa heldutasun puntura heltzen danean, alearen lodierea urtearen araberakoa izango da. Urte horretan euri asko egin badau, mahats alea lodia eta handia izango da. Baina urtea sikua izan bada, alea txiki-txiki geldituko da. Adibide bat jartearren, pasa dan urteko sikatearen ondorioz, mahats alea oso txikia izan zan. Horregaitik, kantidade gitxiago produzidu zan, baina kalidade hobeagoko uzta lortu genduan ur gitxi eukalako ...

Umeen obesidadeari aurre egiteko neurriak (I)

Bizkaie! 2004-10-15 00:00   Jan edanak
Obesidadea eragiten daben faktore garrantzitsuenak a) Jateko modua aldatu egin da Gero eta janari gitxiago preparetan dogu eta gero eta arinago jaten dogu; sarriagotan jaten dogu etxetik kanpora eta horretarako erea egon arren, beti ez dogu aukeratzen menurik egokiena. Askotan, otorduak saltau egiten doguz, eta horretan, gehienetan, gosaria izaten da txapeldun. Eta ez naz sekula kantseko hau esateaz: otordu guztietan jan behar dogu, 4-5 biderrez egunean. Janaria preparetan denpora apur bat emotea ez da denporea galtzea, gure osasunerako denpora zoragarri ...

Behi esne sendoa, sagar sorbetea, makadamia intxaurra eta mango arraultzatxuak

Bizkaie! 2004-10-15 00:00   Jan edanak
BEHI ESNE SENDOA, SAGAR SORBETEA, MAKADAMIA INTXAURRA ETA MANGO ARRAULTZATXUAK Osogaiak: - Behi esne sendoa egiteko:  40 gr. ura.  150 gr. azukerea.  Litro erdi esne-kremea. - Sagar sorbetea egiteko:  Litro erdi ura.  50 gr. limoi ura.  200 gr. Granny Smith sagarra.  200 gr. azukerea.  Glukosa koilarakada bat. - Makadamia intxaurra egiteko:  Makadamia intxaurra.  Girasol orioa.  Azukerea. Mango arrautzatxuak egiteko:  Mango bat  “Sacabolas” txiki bat. Zelan egin: Esne sendoa preparetako, uragaz ...

Kruziferen berezitasunak

Bizkaie! 2004-10-08 00:00   Jan edanak
b>Hain onak ez diran efektu batzuk ·Hesteetan gasak eta digestino arazoak sortzen dabez. Osasun ona badaukagu honek ez deusku kalte handirik sortzen baina digestino aparatuko arazoak daukaguzanean, kontuz ibili behar dogu kruziferakaz. ·Purina ugari daukiez eta honeek gure gorputzean Azido Uriko bihurtzen dira. Beraz Hiperurizemia arazoak daukaguzanean, hobeto da landareok ez jatea. ·Gordinik dagozanean, kruziferek bozioa sortu leikien sustantziak daukiez; dana dala, egosterakoan honeek deuseztu egiten dira eta arazo barik jan daitekez. ·Gordinik dagozanean, daukiezan sufredun sustantziek gultzurrunak irritau ...

Nutrizinoaren eta ardaoaren inguruko datu zientifikoen bankua

Bizkaie! 2004-10-08 00:00   Jan edanak
Gaur egun, Fivin-ek ardaoaren alde egiten dau nazinoarte mailako kongresu askotan. Erakunde honen helburu nagusienak bi dira: - Ardaoaren zentzuzko konsumoak gizakiokan daukan eragin ona probau, beti be zientzian oinarrituta. - Ostean, medikuntzan eta herritarren (batez be gazteen) artean ardaoaren zentzuzko konsumoaren onurak ezagutarazo. Datu ezaguna bada be, oraintsuko ikerketek aitatzen dabe ardaoaren zentzuzko konsumoak % 30-40 bitartean gitxitzen dauala gaixotasun koronarioak eukiteko arriskua. Imanol Sarasola, enologoa

Lupina laban eginda, mentazko fideuagaz, alga-espagetiakaz eta hurretx-saltseagaz

Bizkaie! 2004-10-08 00:00   Jan edanak
Lupina laban eginda, mentazko fideuagaz, alga-espagetiakaz eta hurretx-saltseagaz Osogaiak, razino bakotxeko - 200 gr. lupin solomo. - 20 gr. fideoa. - Koilarakada bat oliba-orioa. - Berakatz ale erdia, txiki-txiki eginda. - 50 gr. okela salda. - Menta infusino sobre bat. - 20 gr. alga naturalak (Alga Nori). - Algen saltsearen koilarakada bat. - 200 gr. hurretx. Zelan egin Lupina egiteko, lupin solomoa prest eta garbi eukiko dogu. Labean erre aurretik, gatza botako deutsagu eta ostean plantxan erreko dogu kolorea hartu arte. Segiduan laban sartuko dogu lupina 180ºtara eta 5 ...

Nutrizinoaren eta ardaoaren inguruko datu zientifikoen bankua

Bizkaie! 2004-10-01 00:00   Jan edanak
Gaur egun, Fivin-ek ardaoaren alde egiten dau nazinoarte mailako kongresu askotan. Erakunde honen helburu nagusienak bi dira: - Ardaoaren zentzuzko konsumoak gizakiokan daukan eragin ona probau, beti be zientzian oinarrituta. - Ostean, medikuntzan eta herritarren (batez be gazteen) artean ardaoaren zentzuzko konsumoaren onurak ezagutarazo. Datu ezaguna bada be, oraintsuko ikerketek aitatzen dabe ardaoaren zentzuzko konsumoak % 30-40 bitartean gitxitzen dauala gaixotasun koronarioak eukiteko arriskua. Imanol Sarasola, enologoa

Lupina laban eginda, mentazko fideuagaz, alga-espagetiakaz eta hurretx-saltseagaz

Bizkaie! 2004-10-01 00:00   Jan edanak
Lupina laban eginda, mentazko fideuagaz, alga-espagetiakaz eta hurretx-saltseagaz Osogaiak, razino bakotxeko - 200 gr. lupin solomo. - 20 gr. fideoa. - Koilarakada bat oliba-orioa. - Berakatz ale erdia, txiki-txiki eginda. - 50 gr. okela salda. - Menta infusino sobre bat. - 20 gr. alga naturalak (Alga Nori). - Algen saltsearen koilarakada bat. - 200 gr. hurretx. Zelan egin Lupina egiteko, lupin solomoa prest eta garbi eukiko dogu. Labean erre aurretik, gatza botako deutsagu eta ostean plantxan erreko dogu kolorea hartu arte. Segiduan laban sartuko dogu lupina 180ºtara eta 5 ...

Kruziferen berezitasunak

Bizkaie! 2004-10-01 00:00   Jan edanak
Hain onak ez diran efektu batzuk ·Hesteetan gasak eta digestino arazoak sortzen dabez. Osasun ona badaukagu honek ez deusku kalte handirik sortzen baina digestino aparatuko arazoak daukaguzanean, kontuz ibili behar dogu kruziferakaz. ·Purina ugari daukiez eta honeek gure gorputzean Azido Uriko bihurtzen dira. Beraz Hiperurizemia arazoak daukaguzanean, hobeto da landareok ez jatea. ·Gordinik dagozanean, kruziferek bozioa sortu leikien sustantziak daukiez; dana dala, egosterakoan honeek deuseztu egiten dira eta arazo barik jan daitekez. ·Gordinik dagozanean, daukiezan sufredun sustantziek gultzurrunak irritau leikiez ...

Umeek frutea eta barazkiak jateko ideiak

Bizkaie! 2004-09-24 00:00   Jan edanak
Barazkiak preparetako modu bereziak ·Barazki pureak patata nahikotxo eta barazki gitxitxuagogaz preparau leitikez, apurka-apurka ahosabaia barazkiaren gusto barrira ohitzen joateko. Arrozak be barazki batzuen gustoa suabetu egiten dau. ·Purearen gainean, zanoria apur bat birrindu geinke. Kolore apur bat emoten deutso platerari, umeak zatitxuakaz jolastu leike eta zanoriaren gustoa nahikoa dultzea danez, barazki gordinak jateko ohiturea hartuko dau geldiro-geldiro. ·Tomatea egosi eta purea egin ostean, pasadorea erabili haziak desagertarazoteko, izan be, ume askori jatekoetan “gauzak” topetea ez jake gustetan. Kipulea oriotan ...

Lebatz buztana, kipula, porrua eta azanorioagaz

Bizkaie! 2004-09-24 00:00   Jan edanak
Zelan egin: Lehenengo eta behin lebatz buztanetako baten hazurrakaz saldea egiten jarriko dogu. Horretarako, kazola batean hazurrak uragaz tapauta jarri eta gatz eta orio apur bategaz irakiten jarriko dogu 45 minutuz; ondoren, koladoretik pasau. Bien bitartean, barazkiak preparauko doguz, banan-banan juliana eran ebagi ondore, minutu erdiz egosi. Gauzak holan, osogai guztiak prest daukaguzanean, lebatza preparetan joango gara. Zartagin batean oliba-orioa eta txiki-txiki egindako berakatza jarriko dogu. Lebatza, barriz, urunetan tapauko dugu berakatza sueztitzen dan bitartean. Berakatzak kolorea hartu aurretik, lebatza ...

Phyllosera

Bizkaie! 2004-09-24 00:00   Jan edanak
Jules Planchon zientzilari frantsesak ipini eutson Philloxera izena parasito honeri. XIX. mendearen amaieraraino Europa osoan zabaldu zan, arin ganera, eta gaur egun mahastiak landatzen diran herrialde ia danatan dago. Salbuespena Txilen topau geinke, bertako lurraldean orain arte ez da inoiz filoxera kasurik emon eta. Filoxerak mahastien sustraiak kaltetzen ditu, sikatu egiten ditu. Begetazinoa makaldu egiten da eta hostoek kolorea galtzen dabe. Mahastiak, orduan, ezin ditu behar dituan substantzia nutritiboak hartu eta normalean gaixotu eta handik bi edo hiru urtera hil ...