Elikadurearen garrantzia eskola-edadeko umeentzako

Bizkaie! 2005-04-01 00:00   Jan edanak
Esan behar dogu ume askok ordu nahiko pasetan dabezala gurasoen zaintzapetik kanpo, eta gurasoek ez dabe hareen elikadurea kontroletan. Ez badabe eskolako jantokian ondo bazkaltzen, eskolatik urtetean gura dabena erosi leikie eta, zoritxarrez, gehienetan opilak edo freskagarriak erosten dabez. “Otordu lasterrak”, opilak, gozokiak, freskagarriak... Gaur egun ohiko bihurtu dira gure gazteen artean, publizidadearen laguntzinoagaz. Holako jatekoek ez daukie balio nutrizionalik, baina azukerea, koipe aseak eta kaloria-hutsak sobran daukiez. Herrialde garatuetan (geurean be bai) jateko honeek eguneko dietearen herena dira eta ...

Mahastien ohiko gaixotasun bat: botritisa

Bizkaie! 2005-04-01 00:00   Jan edanak
Hurrengo artikuluan gaixotasun honek mahatsean eta ardaoan daukan eragina eta egin ahal diran tratamentuak azalduko doguz. Imanol Sarasola, enologoa

Plantxan erretako lupina patata lilen kremeagaz eta oliba baltzen gatzagaz

Bizkaie! 2005-04-01 00:00   Jan edanak
Zelan egin: Lehenengo eta behin lupina gatzez jarriko dogu apurka-apurka gatza hartzen hasi daiten. Bien bitartean, patata lilen krema egiten hasiko gara. Horretarako, lapiko baten jarriko doguz medaliloietan ebagitako patata lila zurituak, esne-gaina, esnea eta gurina. Ondoren, turmix-agaz pasau eta gatzez puntuan jarri ostean, maria bainuan gordeko dogu berotan mantenduz. Azkenik, jateko orduan lupina erreko dogu, lehenengo plantxan oliba-orio apur bategaz, eta azkenik, laban. Ondoren, platerean iminteko, patata lilen kremea arrainaren inguruan botatea komeni da eta gainetik oliba baltzen gatza ...

Araba Errioxako ardao batek irabazi dau Nazinoarteko Tempranillo Ardaoen Lehiaketea

Bizkaie! 2005-03-25 00:00   Jan edanak
Munduko tempranilloen lehiaketa honek hainbat helburu ditu antolatzaileen esanetan:  Tempranillo bariedadeko kalidade handiko ardaoen produkzinoa eta ardaogintzea bultzatzea, ingurumenagaz bat eginaz landatutako mahastiak dirala azpimarratuz eta honeen inguruko balio kultural eta naturalak goraipatuz  Tempranillo ardaoen aberastasuna eta batez be sarituenak, nazinoarteko merkatuetan ezagutarazotea baita kontsumitzaile atzerritarren artean be.  Ardaoaren ganeko kulturea zabaltzea, neurriko kontsumoa sustatzea eta ardaoaren onura kardiobaskularrak ezagutarazotea. Imanol Sarasola, enologoa

Makailao eta oliba berdeagaz preparautako cous-cousa porruen zopeagaz

Bizkaie! 2005-03-25 00:00   Jan edanak
Makailao eta oliba berdeagaz preparautako cous-cousa porruen zopeagaz Osogaiak: 4 lagunentzat  125 gr.ko 4 makailao solomoa.  Oliba orioa.  Lau berakatz ale.  40 gr. cous-cousa.  100 gr. patata purea.  50 gr. oliba berdeak.  100 gr. zatata kaskatuak.  100 gr. Porrua.  100 gr. Kalabazea.  Litro bat salda.  Gatz keztatua.  50 gr. gurina. Zelan egin: Lehenengo porruen zopea egingo dogu, horretarako lapiko batean oliba orio apur bat imini eta bertan ...

Esnekien koipe mueta ezezaguna

Bizkaie! 2005-03-25 00:00   Jan edanak
Azido Linoleiko Konjugatua Koipe mueta hau Azido Linoleikoaren eratorri bat da eta animalia hausnarkarien esnean dago gehien bat (emakumeen esnean be badago, baina askosaz be kantidade txikiagoan). Hausnarkarien artean, koipe mueta hau ugarien daukan esnea ardiarena da. Behiarenak eta ahuntzarenak be badauka, baina gitxiago. Azido Linoleiko Konjugatu honen eragin onuragarriak honakoak doguz: · Arterioesklerosiaren kontrako eragina. · Hazurren mineralizazinoa errezten dau. · Gorputzeko koipea bajatuazoten dau. · Sistema inmunitarioan laguntzen dau. · Diabetesaren kontrako agente moduan jokatzen dau. · Kantzer batzuen aurrean babestu egin leike personea ...

Araba Errioxako ardao batek irabazi dau Nazinoarteko Tempranillo Ardaoen Lehiaketea

Bizkaie! 2005-03-18 00:00   Jan edanak
Munduko tempranilloen lehiaketa honek hainbat helburu ditu antolatzaileen esanetan:  Tempranillo bariedadeko kalidade handiko ardaoen produkzinoa eta ardaogintzea bultzatzea, ingurumenagaz bat eginaz landatutako mahastiak dirala azpimarratuz eta honeen inguruko balio kultural eta naturalak goraipatuz  Tempranillo ardaoen aberastasuna eta batez be sarituenak, nazinoarteko merkatuetan ezagutarazotea baita kontsumitzaile atzerritarren artean be.  Ardaoaren ganeko kulturea zabaltzea, neurriko kontsumoa sustatzea eta ardaoaren onura kardiobaskularrak ezagutarazotea. Imanol Sarasola, enologoa

Esnekien koipe mueta ezezaguna

Bizkaie! 2005-03-18 00:00   Jan edanak
Azido Linoleiko Konjugatua Koipe mueta hau Azido Linoleikoaren eratorri bat da eta animalia hausnarkarien esnean dago gehien bat (emakumeen esnean be badago, baina askosaz be kantidade txikiagoan). Hausnarkarien artean, koipe mueta hau ugarien daukan esnea ardiarena da. Behiarenak eta ahuntzarenak be badauka, baina gitxiago. Azido Linoleiko Konjugatu honen eragin onuragarriak honakoak doguz: · Arterioesklerosiaren kontrako eragina. · Hazurren mineralizazinoa errezten dau. · Gorputzeko koipea bajatuazoten dau. · Sistema inmunitarioan laguntzen dau. · Diabetesaren kontrako agente moduan jokatzen dau. · Kantzer batzuen aurrean babestu egin leike personea ...

Mkailao eta oliba berdeagaz preparautako cous-cousa porruen zopeagaz

Bizkaie! 2005-03-18 00:00   Jan edanak
Makailao eta oliba berdeagaz preparautako cous-cousa porruen zopeagaz Osogaiak: 4 lagunentzat  125 gr.ko 4 makailao solomoa.  Oliba orioa.  Lau berakatz ale.  40 gr. cous-cousa.  100 gr. patata purea.  50 gr. oliba berdeak.  100 gr. zatata kaskatuak.  100 gr. Porrua.  100 gr. Kalabazea.  Litro bat salda.  Gatz keztatua.  50 gr. gurina. Zelan egin: Lehenengo porruen zopea egingo dogu, horretarako lapiko batean oliba orio apur bat imini eta bertan ...

Foie-gras gatzagia amaretto esentzia, lima-saltsa eta ogi azalakaz

Bizkaie! 2005-03-11 00:00   Jan edanak
Foie-gras gatzagia amaretto esentzia, lima-saltsa eta ogi-siku azalakaz Osogaiak: - Foie-gras gatzagia egiteko:  130 gr. foie-gras freskoa.  130 gr. gurina.  Gatza.  95 gr. saldea.  5 gr. amaretto likorea. - Lima-saltsea egiteko:  260 gr. ur.  260 gr. lima ura.  300 gr. azukera.  3 ½ gelatina-orri.  Ogi azal sikuak Zelan egin: Lehenengo foie-gras gatzagia egingo dogu. Horretarako, foie-grasa, gurina, gatza, saldea eta Amarettoa turmixagaz txikituko doguz. Birrintzen danean, maria bainuan jarriko dogu. Holan, foie-grasa ...

Tempranillo mahatsa eta ardaoa

Bizkaie! 2005-03-11 00:00   Jan edanak
Honeek dira tempranilloaren sinonimoak, gehienak behintzat: Aragones, Arauxa, Arganda, Cencibel, Cencibera, Chinchillano, Chinchillaza, Coregón, Escobera, Foño, Garnacho de Logroño, Jacibera, Listán Negro, Palomino Bravío, Negra de Mesa, Tinta Montereiro, Tinta Roriz, Tinta Santiago, Tinto Aragonés, Tinto de Madrid, Tinto de Toro, Tinto Fino, Tinto País, Tinto Riojano, Ull de Llebre, Valdepeñas, Vendiel eta Vid de Aranda. Tempranillo izenak mahats goiztiarrari egiten deutso erreferentzia, Garnatxa eta Mediterraneoko beste mahats mueta batzuk baino lehenago helduten dalako. Gaixotasun eta izurriteen aurrean (Botritisa) erraz ...

Elikadurea eta kariesa

Bizkaie! 2005-03-11 00:00   Jan edanak
Elikagaiaren formea eta sendotasuna Faktoreok elikagai zatitxuak ahoan egongo diran denporea baldintzatzen dabe eta horrek, aldi berean, ahoko pHa azidotuta egongo dan denporea. Elikagai likidoak gitxi inketan dira haginetan, ahoan denpora gitxi egoten diralako. Elikagai solidoak, ostera, errazago inketan dira haginetan eta, ondorioz, arazo gehiago sortzen dabez. Dana dala, edari gozoak sarri hartzen badoguz, kariesa sortzeko aukera gehiago eukiko dogu. Ume txikiei biberoietan azukeratan aberatsak diran elikagaiak emoten deutseguzanean, kariesa sortzeko arriskua handiagotu egiten da. Bai edari eta bai jaki ...

Elikadurea eta kariesa

Bizkaie! 2005-03-04 00:00   Jan edanak
Elikagaiaren formea eta sendotasuna Faktoreok elikagai zatitxuak ahoan egongo diran denporea baldintzatzen dabe eta horrek, aldi berean, ahoko pHa azidotuta egongo dan denporea. Elikagai likidoak gitxi inketan dira haginetan, ahoan denpora gitxi egoten diralako. Elikagai solidoak, ostera, errazago inketan dira haginetan eta, ondorioz, arazo gehiago sortzen dabez. Dana dala, edari gozoak sarri hartzen badoguz, kariesa sortzeko aukera gehiago eukiko dogu. Ume txikiei biberoietan azukeratan aberatsak diran elikagaiak emoten deutseguzanean, kariesa sortzeko arriskua handiagotu egiten da. Bai edari eta bai jaki ...

Tempranillo mahatsa eta ardaoa

Bizkaie! 2005-03-04 00:00   Jan edanak
Honeek dira tempranilloaren sinonimoak, gehienak behintzat: Aragones, Arauxa, Arganda, Cencibel, Cencibera, Chinchillano, Chinchillaza, Coregón, Escobera, Foño, Garnacho de Logroño, Jacibera, Listán Negro, Palomino Bravío, Negra de Mesa, Tinta Montereiro, Tinta Roriz, Tinta Santiago, Tinto Aragonés, Tinto de Madrid, Tinto de Toro, Tinto Fino, Tinto País, Tinto Riojano, Ull de Llebre, Valdepeñas, Vendiel eta Vid de Aranda. Tempranillo izenak mahats goiztiarrari egiten deutso erreferentzia, Garnatxa eta Mediterraneoko beste mahats mueta batzuk baino lehenago helduten dalako. Gaixotasun eta izurriteen aurrean (Botritisa) erraz ...

Foie-gras gatzagia amaretto esentzia, lima-saltsa eta ogi azalakaz

Bizkaie! 2005-03-04 00:00   Jan edanak
Foie-gras gatzagia amaretto esentzia, lima-saltsa eta ogi-siku azalakaz Osogaiak: - Foie-gras gatzagia egiteko:  130 gr. foie-gras freskoa.  130 gr. gurina.  Gatza.  95 gr. saldea.  5 gr. amaretto likorea. - Lima-saltsea egiteko:  260 gr. ur.  260 gr. lima ura.  300 gr. azukera.  3 ½ gelatina-orri.  Ogi azal sikuak Zelan egin: Lehenengo foie-gras gatzagia egingo dogu. Horretarako, foie-grasa, gurina, gatza, saldea eta Amarettoa turmixagaz txikituko doguz. Birrintzen danean, maria bainuan jarriko dogu. Holan, foie-grasa ...

Kremazko tostadak

Bizkaie! 2005-02-25 00:00   Jan edanak
KREMAZKO TOSTADAK Osogaiak:  5 Arrautza  1,5 l. Esne  300gr. Azukera  150gr. Urun  20gr. Gurin  kanela palu bat  limoi azal zati bat Zelan egin: Lehenengo eta behin, esnea berotu eta infusionetan eukiko dogu, kanela-paluagaz eta limoi azalagaz. Esneak irakiten dauan bitartean, guk beste katilu baten honako nahaste hau preparauko dogu: arrautzak ondo irabiau ostean, azukerea bota eta dana batera irabiauko dogu indarrez, ondo nahastau arte. Gero, uruna ganeratuko deutsagu, eta barriro irabiauko dogu ...

Barazkijaleen dietea okelajaleena baino hobea?

Bizkaie! 2005-02-25 00:00   Jan edanak
B12 bitaminea edo zianokobalaminea Barazkiak bakarrik jaten dabezan personek bitamina honen gabezia eukitea nahiko erraza da, berau animalia eratorriko elikagaietan dagoalako batez be. Arrautza eta esnekiak jaten dabezan personek normalean ez dabe horren faltarik eukiten. B12 bitaminearen falteak anemia, nerbio asaldurak eta depresinoa sortarazoten dau baina gure gorputzak daukazan konpensazino bideak dirala-eta, hainbat urte pasau daitekez sintomak agertu orduko. Garagardao legamiak bitamina honetan aberastuta egoten dira, batzutan sojeagaz egindako produktuak be bai eta beste modu bateko osogaiak hartuta be bakotasun ...

Mahatsaren eta ardaoaren azidoak

Bizkaie! 2005-02-25 00:00   Jan edanak
Azido tartarikoa: (L (+) tartariko azidoa) Ardaoan gehien dagoan azidoa da, baita landarean be. Azido gogorra da eta ardaoaren pHa beronen kontzentrazino-mailearen araberakoa izaten da. Mahatsa umotzen danean, kontzentrazinoa litroko 3 eta 9 gramokoa izan daiteke, mahats mueta eta inguruko baldintzen arabera batez be. Tenperatureak eta landarearen ureztaketeak be garrantzia dauka. Azido malikoa: (L(-) maliko azidoa) Fruta gehienetan agertzen da, ia danetan. Azido tartatikoa, barriz, ez. Azido honen kontzentrazinoa aldakorra da, mahats muetearen eta umotze prozesuan egiten dauan tenperaturearen araberakoa. Holan ...

Barazkijaleen dietea okelajaleena baino hobea?

Bizkaie! 2005-02-18 00:00   Jan edanak
B12 bitaminea edo zianokobalaminea Barazkiak bakarrik jaten dabezan personek bitamina honen gabezia eukitea nahiko erraza da, berau animalia eratorriko elikagaietan dagoalako batez be. Arrautza eta esnekiak jaten dabezan personek normalean ez dabe horren faltarik eukiten. B12 bitaminearen falteak anemia, nerbio asaldurak eta depresinoa sortarazoten dau baina gure gorputzak daukazan konpensazino bideak dirala-eta, hainbat urte pasau daitekez sintomak agertu orduko. Garagardao legamiak bitamina honetan aberastuta egoten dira, batzutan sojeagaz egindako produktuak be bai eta beste modu bateko osogaiak hartuta be bakotasun ...

Mahatsaren eta ardaoaren azidoak

Bizkaie! 2005-02-18 00:00   Jan edanak
Azido tartarikoa: (L (+) tartariko azidoa) Ardaoan gehien dagoan azidoa da, baita landarean be. Azido gogorra da eta ardaoaren pHa beronen kontzentrazino-mailearen araberakoa izaten da. Mahatsa heltzen danean, kontzentrazinoa litroko 3 eta 9 gramokoa izan daiteke, mahats mueta eta inguruko baldintzen arabera batez be. Tenperatureak eta landarearen ureztaketeak be garrantzia dauka. Azido malikoa: (L(-) maliko azidoa) Fruta gehienetan agertzen da, ia danetan. Azido tartatikoa, barriz, ez. Azido honen kontzentrazinoa aldakorra da, mahats muetearen eta heltzen dagoanean egiten dauan tenperaturearen araberakoa. Holan ...