Logoa

Txipiroiak arroz prijidu eta tomate zopeagaz

Bizkaie! 2005-06-03 00:00   Jan edanak
Zelan egin: Lehen eta behin arroza preparetan hasiko gara. Arroz prijidua egiteko, lapiko baten olibao-orio apur bat, ura eta gatz apur bat jarri; irakiten hasten danean, arroza botako dogu eta 19 minututan egosten itxiko dogu; ondoren, ur hotzetan hotzituko dogu arin gehiago egosi ez daiten. Hurrengo pausuan, arroza plaka batean zabal jarri behar da, azpian kipula-papela jarrita, pegau ez daiten. Ondoren, sikatzen itxi behar da arroza leku siku eta beroan, berbarako labearen gainean. Arroza sikatzen egun batetik bestera itxiko dogu ...

Kaltzioa eta hazkundea

Bizkaie! 2005-06-03 00:00   Jan edanak
Kaltzioaren gomendioak eta iturriak Nutrizinoko espainiar elkarteak (SENC) egunero 800 mg. kaltzio gomendatzen ditu persona nagusi osasuntsu batentzako. Umezaroan, nerabe edadean, haurdunaldian eta edoskitzaroan kantidadea handiagoa da: 1.200-1.400 mg. kaltzio egunero. Kaltzio iturriak:  Esnea eta esnekiak: kaltzio iturri nagusiak dira. Basokada bat esne (200ml. inguru) 250 mg. kaltzio dauka. Esnea laktosan eta d-bitaminan be oso aberatsa da. Oro har, 100 gramu gaztaiak 850 mg. kaltzio dauka eta jogurtak 100 mg. inguru. Esnea eta esnekiak kaltzioaren iturri inportanteenak ...

Tempranillo zuria

Bizkaie! 2005-06-03 00:00   Jan edanak
1999-2003 bitartean proiektu asko jarri ziran martxan ikerketea bideratzeko eta, lehenengo urtean lortutako emoitza ona ikusita, bai kalidadeari eta baita ardaoaren nortasunari jagokonean be, Espainiako mahats mueten erregistroan sartzeko tramite legalak egin ziran 1999an. Tempranillo zuria Errioxako mahats mueten zerrendan onartzeko eskaria egin zan eta, ostean, jatorrizko izentapenen kontseiluari bertan be onartu dagien eskatu jakon. Jabier Erro kontseilariaren arabera, bariedade hau Errioxako ardao eskualde desbardinetan eta baita beste mahasti lurralde batzuetan landatzeko be egokitzat jo daiteke. Mahats mueta barri honegaz ...

Tempranillo zuria

Bizkaie! 2005-05-27 00:00   Jan edanak
1999-2003 bitartean proiektu asko jarri ziran martxan ikerketea bideratzeko eta, lehenengo urtean lortutako emoitza ona ikusita, bai kalidadeari eta baita ardaoaren nortasunari jagokonean be, Espainiako mahats mueten erregistroan sartzeko tramite legalak egin ziran 1999an. Tempranillo zuria Errioxako mahats mueten zerrendan onartzeko eskaria egin zan eta, ostean, jatorrizko izentapenen kontseiluari bertan be onartu dagien eskatu jakon. Jabier Erro kontseilariaren arabera, bariedade hau Errioxako ardao eskualde desbardinetan eta baita beste mahasti lurralde batzuetan landatzeko be egokitzat jo daiteke. Mahats mueta barri honegaz ...

Kaltzioa eta hazkundea

Bizkaie! 2005-05-27 00:00   Jan edanak
Kaltzioaren gomendioak eta iturriak Nutrizinoko espainiar elkarteak (SENC) egunero 800 mg. kaltzio gomendatzen ditu persona nagusi osasuntsu batentzako. Umezaroan, nerabe edadean, haurdunaldian eta edoskitzaroan kantidadea handiagoa da: 1.200-1.400 mg. kaltzio egunero. Kaltzio iturriak:  Esnea eta esnekiak: kaltzio iturri nagusiak dira. Basokada bat esne (200ml. inguru) 250 mg. kaltzio dauka. Esnea laktosan eta d-bitaminan be oso aberatsa da. Oro har, 100 gramu gaztaiak 850 mg. kaltzio dauka eta jogurtak 100 mg. inguru. Esnea eta esnekiak kaltzioaren iturri inportanteenak ...

Txipiroiak arroz prijidu eta tomate zopeagaz

Bizkaie! 2005-05-27 00:00   Jan edanak
Zelan egin: Lehen eta behin arroza preparetan hasiko gara. Arroz prijidua egiteko, lapiko baten olibao-orio apur bat, ura eta gatz apur bat jarri; irakiten hasten danean, arroza botako dogu eta 19 minututan egosten itxiko dogu; ondoren, ur hotzetan hotzituko dogu arin gehiago egosi ez daiten. Hurrengo pausuan, arroza plaka batean zabal jarri behar da, azpian kipula-papela jarrita, pegau ez daiten. Ondoren, sikatzen itxi behar da arroza leku siku eta beroan, berbarako labearen gainean. Arroza sikatzen egun batetik bestera itxiko dogu ...

Makailao solomoa patata gorriakaz eta piper morroi saltseagaz

Bizkaie! 2005-05-20 00:00   Jan edanak
Osogaiak: (4 lagunentzat)  200gr.-ko lau makailao solomo  Oliba orioa berakatzagaz  4 piper morroi  3 patata gorri  Maizena apur bat, ur hotzetan deseginda Zelan egin: Lehenengo, piper morroiak erreko doguz plantxan. Gero, plater baten itxi eta hareen ura erabiliko dogu makailaoagaz jateko. Beste alde batetik, patata gorria egosi eta ostean, lauhortz bategaz txikitu eta oliba orioagaz eta gatz apur bategaz, gorde egingo dogu. Ostean, makailaoa zartagin baten erreko dogu, azala daukan aldetik, eta berakatzagaz erretako ...

Elikadurea zahartzaroan

Bizkaie! 2005-05-20 00:00   Jan edanak
Berbarako, ondokoa izan daiteke egunoroko menu bat: Armozua: - Basokada bat esne (kolesterolagaz arazorik ez badago esne osoa). - Ogia mermelada edo eztiagaz. - Fruta pieza bat edo zumo naturala. Hamaiketakoa: - Fruta pieza bat edo zumo naturala. - Ogia urdaiazpiko egosiagaz edo gaztaiagaz. Bazkaria: - Barazkiak patateagaz edo arroza edo pasta edo lekaleak. - Okelea, oilaskoa, arraina. - Ensalada edo barazkiak hornigai lez (piperrak, tomatea, kalabazina, kipulea, txanpinoiak…) - Frutea. Askaria: - Basokada bat esne edo jogurta. - Ogia urdaiazpiko egosiagaz edo gaztaiagaz, edo gailetak. Afaria: - Saldea edo zopea, ensaladea ...

A okratoxina ardaoetan

Bizkaie! 2005-05-20 00:00   Jan edanak
Ardaogintzeari dagokionean, ardao baltza da A okratoxina izateko arrisku gehien dauena; gorriek, barriz, gitxiago eta zuriek gitxien; horrek pentsarazoten deusku beratze aldia eta A okratoxinak muztioan urtzeko dauen gaitasuna erabagiorrak dirala. Edozelan be, ardaoetan A okratoxinaren konzentrazinoa ardao klarifikanteen erabilereagaz bajatuten da eta horreen artean, ikatz aktiboa izan daiteke eragingarriena substantzia horren kontra. Esandakoak esanda, behar beharrezkoak dira mahastien zainketa zehatza eta tratamenduen kontrola honddoen erasoei aurre egiteko. Imanol Sarasola, enologoa

A okratoxina ardaoetan

Bizkaie! 2005-05-13 00:00   Jan edanak
Ardaogintzeari dagokionean, ardao baltza da A okratoxina izateko arrisku gehien dauena; gorriek, barriz, gitxiago eta zuriek gitxien; horrek pentsarazoten deusku beratze aldia eta A okratoxinak muztioan urtzeko dauen gaitasuna erabagiorrak dirala. Edozelan be, ardaoetan A okratoxinaren konzentrazinoa ardao klarifikanteen erabilereagaz bajatuten da eta horreen artean, ikatz aktiboa izan daiteke eragingarriena substantzia horren kontra. Esandakoak esanda, behar beharrezkoak dira mahastien zainketa zehatza eta tratamenduen kontrola honddoen erasoei aurre egiteko. Imanol Sarasola, enologoa

Elikadurea zahartzaroan

Bizkaie! 2005-05-13 00:00   Jan edanak
Berbarako, ondokoa izan daiteke egunoroko menu bat: Armozua: - Basokada bat esne (kolesterolagaz arazorik ez badago esne osoa). - Ogia mermelada edo eztiagaz. - Fruta pieza bat edo zumo naturala. Hamaiketakoa: - Fruta pieza bat edo zumo naturala. - Ogia urdaiazpiko egosiagaz edo gaztaiagaz. Bazkaria: - Barazkiak patateagaz edo arroza edo pasta edo lekaleak. - Okelea, oilaskoa, arraina. - Ensalada edo barazkiak hornigai lez (piperrak, tomatea, kalabazina, kipulea, txanpinoiak…) - Frutea. Askaria: - Basokada bat esne edo jogurta. - Ogia urdaiazpiko egosiagaz edo gaztaiagaz, edo gailetak. Afaria: - Saldea edo zopea, ensaladea ...

Makailao solomoa patata gorriakaz eta piper morroi saltseagaz

Bizkaie! 2005-05-13 00:00   Jan edanak
Osogaiak: (4 lagunentzako)  200 gramuko lau makailao solomo.  Oliba-orioa berakatzagaz.  4 piper morroi.  3 patata gorri.  Maizena apur bat, ur hotzetan deseginda. Zelan egin: Lehenengo, piper morroiak erreko doguz plantxan. Gero, plater baten itxi eta hareen ura erabiliko dogu makailaoagaz jateko. Beste alde batetik, patata gorria egosi eta ostean, lauhortz bategaz txikitu eta oliba-orioagaz eta gatz apur bategaz, gorde egingo dogu. Ostean, makailaoa zartagin baten erreko dogu, azala daukan aldetik, eta berakatzagaz erretako oliba- oriotan ...

Gaztai urdinagaz egindako pastel epela irasagar-zurrupakiagaz

Bizkaie! 2005-05-06 00:00   Jan edanak
Osogaiak (6 lagunentzat): Kebrada-orea egiteko: - 500 gr. urun. - 250 gr. gurin. - Arrautza-gorringo bi. - 125 ml. ur. - Gatza Gaztai urdin pastela egiteko - 200 gr. Philadelphia gaztaia. - 25 gr. Roquefort gaztaia. - Hiru arrautza. - 50 gr. azukera. - Litro bat esne-gain. Zelan egin: Lehenengo, kebrada-orea egingo dogu. Hobeto da tartea jan baino egun bat lehenago egitea, orea gogortzeko eta gero guk ondo landu ahal izateko. Holan, hurrengo egunean, zabaltzen dan molde batean jarriko dogu orea eta laban egosiko dogu, 170 gradura, 5-6 minutuz (beti ...

Mirarizko dietak

Bizkaie! 2005-05-06 00:00   Jan edanak
Mirarizko dieta ezagunenak honeek dira: - Gorputza garbitzeko dietak: gaur eguneko elikadurearen ondorioz hartzen doguzan toxinak botaten doguz dieta honegaz (jateko industrialak, gatza, transjenikoak...). Dieta honeek ez dira pisua galtzeko eta, ondorioz, ez dabe emoitzik emoten. - Elikagaiak nahastetan ez dituan dietea: dieta honek elikagaien konbinazino berezia eskaintzen deusku, gure ohitureagaz zerikusirik bako konbinazinoa. Normalean, dieta honegaz proteinak eta karbono-hidratoak daukiezan elikagaiak ez dira aldi berean jaten. Proteinen eta karbono-hidratoen nahasketea oso txarra dala dinoe dieta honen aldekoek, prozesu kimiko batzuk besteen ...

Egurrezko upelean ardaoaren zahartze denporea ezbaian

Bizkaie! 2005-05-06 00:00   Jan edanak
Lan hau egiteko ardao baltz nahastauak eta ardao monobarietalak erabili ziran. Lau ikerketa arlo jorratu ziran eta ardao eta upel desbardinetan azterketa kimikoen eragina aztertu zan. Lehenengo ikerketan, 12 hilabete frantziar eta amerikar haritzezko upeletan egindako ardaoa aztertu zan (upelak bost urtetan erabilitakoak ziran). Ondoren, 18 hilabetean frantziar haritzezko bi urteko erabilerako upeletan zahartutako ardao baltza aztertu zan. Ganerako biak biak, merlot ardaoa eta cabernet sauvignon ardaoak izan ziran, biak gradu eta pH desbardinekoak eta 17-18 hilabetez amerikar haritzezko urtebeteko ...

Egurrezko upelean ardaoaren zahartze denporea ezbaian

Bizkaie! 2005-04-29 00:00   Jan edanak
Lan hau egiteko ardao baltz nahastauak eta ardao monobarietalak erabili ziran. Lau ikerketa arlo jorratu ziran eta ardao eta upel desbardinetan azterketa kimikoen eragina aztertu zan. Lehenengo ikerketan, 12 hilabete frantziar eta amerikar haritzezko upeletan egindako ardaoa aztertu zan (upelak bost urtetan erabilitakoak ziran). Ondoren, 18 hilabetean frantziar haritzezko bi urteko erabilerako upeletan zahartutako ardao baltza aztertu zan. Ganerako biak biak, merlot ardaoa eta cabernet sauvignon ardaoak izan ziran, biak gradu eta pH desbardinekoak eta 17-18 hilabetez amerikar haritzezko urtebeteko ...

Mirarizko dietak

Bizkaie! 2005-04-29 00:00   Jan edanak
Mirarizko dieta ezagunenak honeek dira: - Gorputza garbitzeko dietak: gaur eguneko elikadurearen ondorioz hartzen doguzan toxinak botaten doguz dieta honegaz (jateko industrialak, gatza, transjenikoak...). Dieta honeek ez dira pisua galtzeko eta, ondorioz, ez dabe emoitzik emoten. - Elikagaiak nahastetan ez dituan dietea: dieta honek elikagaien konbinazino berezia eskaintzen deusku, gure ohitureagaz zerikusirik bako konbinazinoa. Normalean, dieta honegaz proteinak eta karbono-hidratoak daukiezan elikagaiak ez dira aldi berean jaten. Proteinen eta karbono-hidratoen nahasketea oso txarra dala dinoe dieta honen aldekoek, prozesu kimiko batzuk besteen ...

Gaztai urdinagaz egindako pastel epela irasagar-zurrupakiagaz

Bizkaie! 2005-04-29 00:00   Jan edanak
Osogaiak (6 lagunentzat): Kebrada-orea egiteko: - 500 gr. urun. - 250 gr. gurin. - Arrautza-gorringo bi. - 125 ml. ur. - Gatza. Gaztai urdin pastela egiteko - 200 gr. Philadelphia gaztaia. - 25 gr. Roquefort gaztaia. - Hiru arrautza. - 50 gr. azukera. - Litro bat esne-gain. Zelan egin: Lehenengo, kebrada-orea egingo dogu. Hobeto da tartea jan baino egun bat lehenago egitea, orea gogortzeko eta gero guk ondo landu ahal izateko. Holan, hurrengo egunean, zabaltzen dan molde batean jarriko dogu orea eta laban egosiko dogu, 170 gradura, 5-6 minutuz (beti ...

Botritisa (II)

Bizkaie! 2005-04-22 00:00   Jan edanak
Mahatsean infekzinoak eragiten dauena azukera eta azidoetan sortzen dituan eraldaketak dira; normalean, glizerol eta azido glukonikoa metatzen dira. Edozelan be, mahatsean nagusi diran azidoen kontzentrazinoa, maliko eta tartarikoarena, nabarmen bajatu daiteke eta baita osogai nitrogenatuen kontzentrazinoa be. Mahatsaren azalean dagozan polifenolak honddoak dauen lakasa izeneko enzima batek oxidetan ditu. Ardaoaren elaborazinoan botritis gaixotasunak hartzidura alkoholikoa geldotu leike edo hartzidurearen prozesua eragotzi. Lakasak ardaoaren koloreari eragiten deutso sortzen dauen oxidazinoaren ondorioz; hori dala eta, enologoak anhidrido sulfuroso gehiago erabili behar izaten ...

Iodoaren garrantzia

Bizkaie! 2005-04-22 00:00   Jan edanak
Iodoaren iturriak Esandako moduan, iodoa elikagaietan dago, batez be, arrainetan eta itsaskietan. Ganerako jateko taldeetan edukina asko aldatzen da lurraren arabera: lurra iodoan aberatsa bada, barazkietan eta frutetan egongo da iodoa. Bestalde, badagoz jateko butzuk boziojenoak diranak, hau da, ez dabenak ixten iodoa xurgatzen; holakoetan, bozioa ager daiteke, batez be, aza, azalore, arbia, arbiki eta gurean jaten ez doguzan ñame, juka eta mandioka lako tuberkulu kantidade handiak jan ezkero. Gaur egun, gure gizartean IDDrik ez dago elikadurearen garapenari eta jatekoen ...