Gabon sasoiko janaurrekoak (I)

Bizkaie! 2005-01-14 00:00   Jan edanak
Zainzuriak (Esparragoak) Esparrago landareak jatorriz Ekialdekoak dira baina aspalditik sortzen dira gure lurretan be. ‘Nafarroako Esparragoak’ Aspargus Officinalis muetakoak dira eta apirila eta garagarrila bitartean batzen dira. Esparragera deritzon landarearen lurpeko partea jaten dogu guk; lurpean hasten diralako dira zuriak (eguzkiak berde kolorea emoten deutso landarearen ganerako parteari). Esparragoak ura eta zuntzean dira aberatsak, horregaitik otordua ez deuskue horren astuna egingo eta komunera joaten be lagunduko deuskue. Kaloria gitxi daukiez, 24 kilokaloria inguru 100 gramotan (berbarako, kalabazeak be 24 Kcal ...

Limoi sorbetea

Bizkaie! 2005-01-14 00:00   Jan edanak
Limoi sorbetea Osogaiak:  Litro erdi ur.  500 gr. azukera.  Litro erdi limoi ur.  Arrautza zuringo bi. Zelan egin: Ura eta azukerea kazuela baten irakiten jarriko doguz. Irakin eta segiduan, atara eta hotzitzen itxiko dogu. Bitartean, limoi ura egingo dogu. Behin ura eta azukerea (almibar) hotz dagozanean, limoi uragaz nahastauko dogu eta dana izozkailuan sartuko dogu. Nahastea ordu erditik ordu erdira mobiduko dogu, izozten dan bitartean. Prozesu hau oso garrantzitsua da, eta ez dogu ahaztu behar. Izozten ...

Gabonetako erregina

Bizkaie! 2005-01-14 00:00   Jan edanak
Goazen ba, edari mueta honen ganean aholku txiki batzuk emotera: - Cava botila bat zabaltzerakoan, kontu handia euki behar dogu. Kortxoa ataraterakoan ez dogu ezelako zaratarik egin behar. Beste alde batetik, astiro-astiro zabalduko dogu, mobimentu gogorrik egin barik. Ardaoak urten ez dagian, 45 gradu inguru okertuko dogu botilea. - Kopeak garrantzi handia dauka ardao apardunak edateko. Kopea flauta muetakoa izatea komeni da, hau da, luzea eta gardena. Luzea izateak garrantzi berezia izango dau, holan arrosarioa (ardao apardunetan, kopearen beheko aldetik gorantz sortzen ...

Limoi sorbetea

Bizkaie! 2005-01-07 00:00   Jan edanak
Limoi sorbetea Osogaiak:  Litro erdi ur.  500 gr. azukera.  Litro erdi limoi ur.  Arrautza zuringo bi. Zelan egin: Ura eta azukerea kazuela baten irakiten jarriko doguz. Irakin eta segiduan, atara eta hotzitzen itxiko dogu. Bitartean, limoi ura egingo dogu. Behin ura eta azukerea (almibar) hotz dagozanean, limoi uragaz nahastauko dogu eta dana izozkailuan sartuko dogu. Nahastea ordu erditik ordu erdira mobiduko dogu, izozten dan bitartean. Prozesu hau oso garrantzitsua da, eta ez dogu ahaztu behar. Izozten ...

Gabon sasoiko janaurrekoak (I)

Bizkaie! 2005-01-07 00:00   Jan edanak
Zainzuriak (Esparragoak) Esparrago landareak jatorriz Ekialdekoak dira baina aspalditik sortzen dira gure lurretan be. ‘Nafarroako Esparragoak’ Aspargus Officinalis muetakoak dira eta apirila eta garagarrila bitartean batzen dira. Esparragera deritzon landarearen lurpeko partea jaten dogu guk; lurpean hasten diralako dira zuriak (eguzkiak berde kolorea emoten deutso landarearen ganerako parteari). Esparragoak ura eta zuntzean dira aberatsak, horregaitik otordua ez deuskue horren astuna egingo eta komunera joaten be lagunduko deuskue. Kaloria gitxi daukiez, 24 kilokaloria inguru 100 gramotan (berbarako, kalabazeak be 24 Kcal ...

Gabonetako erregina

Bizkaie! 2005-01-07 00:00   Jan edanak
Goazen ba, edari mueta honen ganean aholku txiki batzuk emotera: - Cava botila bat zabaltzerakoan, kontu handia euki behar dogu. Kortxoa ataraterakoan ez dogu ezelako zaratarik egin behar. Beste alde batetik, astiro-astiro zabalduko dogu, mobimentu gogorrik egin barik. Ardaoak urten ez dagian, 45 gradu inguru okertuko dogu botilea. - Kopeak garrantzi handia dauka ardao apardunak edateko. Kopea flauta muetakoa izatea komeni da, hau da, luzea eta gardena. Luzea izateak garrantzi berezia izango dau, holan arrosarioa (ardao apardunetan, kopearen beheko aldetik gorantz sortzen ...

Sesamo-teilak

Bizkaie! 2004-12-31 00:00   Jan edanak
Osogaiak:  100 gr. gurin.  100 gr. azukera.  100 gr. arrautza zuringo.  100 gr. urun.  Sesamo-aleak. Zelan egin: Aitatutako ordena berean nahastauko doguz osogaiak, gurina, azukerea, arrautzen zuringoak, uruna eta sesamo-aleak. Hasteko, lapiko baten jarriko dogu gurina, eta espatula bategaz eragingo dogu, ‘pomada’ puntuan jarri arte. Ostean, gurina puntuan daukagula, azukerea ganeratuko deutsagu, astiro-astiro, eta bitartean guk mobiduten segiduko dogu, bolatxurik urten ez dagian. Hurrengo pausua arrautza zuringoa gehitzea da, eta dana batera bota ahal dogu ...

Kromoa: beharrezko mantenugaia

Bizkaie! 2004-12-31 00:00   Jan edanak
Modu orekatuan jan ezkero, behar doguzan kromo, zink eta ganerako mantenugai guztiak hartuko doguz eta osasuntsu egongo gara, baina kontuz ibili mantenugaien osogaiakaz, honeek beti aditu baten kontrolagaz bakarrik hartu beharko litzatekez. Larraitz Artetxe, Dietetika eta nutrizinoan diplomaduna

Upelean hartzitutako ardao zuriak

Bizkaie! 2004-12-31 00:00   Jan edanak
Ardao honeek egiteko, aroma asko emoten daben mahats bariedade osasuntsua erabiliko dogu. Upela Bordele muetakoa izan behar da, hau da, haretxagaz egindakoa eta 225 litro gordetako kapazidadeagaz. Upel honeek tenperatura epelean dagoan gela batean sartuko doguz, hartzidurea hasteko. Beste alde batetik, derrigorrezkoa da upela barria izatea eta erdi txigortuta egotea. Bateren batek upelean hartzitutako txakolina produzidu gura izan ezkero, ze pausu jarraitu behar diran azalduko deutsuet: - Lehenengo eta behin, batutako mahatsa kalidadezko mahatsa izan behar dala aitatu gura deutsuet. Batutako ...

Upelean hartzitutako ardao zuriak

Bizkaie! 2004-12-24 00:00   Jan edanak
Ardao honeek egiteko, aroma asko emoten daben mahats bariedade osasuntsua erabiliko dogu. Upela Bordele muetakoa izan behar da, hau da, haretxagaz egindakoa eta 225 litro gordetako kapazidadeagaz. Upel honeek tenperatura epelean dagoan gela batean sartuko doguz, hartzidurea hasteko. Beste alde batetik, derrigorrezkoa da upela barria izatea eta erdi txigortuta egotea. Bateren batek upelean hartzitutako txakolina produzidu gura izan ezkero, ze pausu jarraitu behar diran azalduko deutsuet: - Lehenengo eta behin, batutako mahatsa kalidadezko mahatsa izan behar dala aitatu gura deutsuet. Batutako ...

Sesamo-teilak

Bizkaie! 2004-12-24 00:00   Jan edanak
Osogaiak:  100 gr. gurin.  100 gr. azukera.  100 gr. arrautza zuringo.  100 gr. urun.  Sesamo-aleak. Zelan egin: Aitatutako ordena berean nahastauko doguz osogaiak, gurina, azukerea, arrautzen zuringoak, uruna eta sesamo-aleak. Hasteko, lapiko baten jarriko dogu gurina, eta espatula bategaz eragingo dogu, ‘pomada’ puntuan jarri arte. Ostean, gurina puntuan daukagula, azukerea ganeratuko deutsagu, astiro-astiro, eta bitartean guk mobiduten segiduko dogu, bolatxurik urten ez dagian. Hurrengo pausua arrautza zuringoa gehitzea da, eta dana batera bota ahal dogu ...

Kromoa: beharrezko mantenugaia

Bizkaie! 2004-12-24 00:00   Jan edanak
Modu orekatuan jan ezkero, behar doguzan kromo, zink eta ganerako mantenugai guztiak hartuko doguz eta osasuntsu egongo gara, baina kontuz ibili mantenugaien osogaiakaz, honeek beti aditu baten kontrolagaz bakarrik hartu beharko litzatekez. Larraitz Artetxe, Dietetika eta nutrizinoan diplomaduna

Frutu siku koipetsuak gaixotasun kardiobaskularren prebentzinorako

Bizkaie! 2004-12-17 00:00   Jan edanak
Zeintzuk dira frutu siku koipetsuak? Urretxak, almendrak, intxaurrak, kakahueteak, pistatxoak eta pinaziak. Zein da frutu siku koipetsuen konposizinoa? Frutu siku koipetsuakaz aberastutako dietek kolesterola murrizteko daukien eragina frutu sikuon koipe muetearen araberakoa da eta horregaitik euren konposizinoa osotasunean hartu behar dogu kontuan. Frutu sikuek oso ur gitxi daukie eta horregaitik energia eta mantenugaiak oso konzentrauta daukiez. a) Karbohidratoak - Almidoia batez be - Zuntza: frutu sikuen % 3tik % 9ra zuntza da; barazkien zuntz kopurua % 0,4tik 2,5erakoa dala kontuan badaukagu, frutu sikuek ...

Foie eta sagar berde milorria

Bizkaie! 2004-12-17 00:00   Jan edanak
Osogaiak: (4 lagunentzat)  Sagar berde bi(gran smith).  500 gr. Foie midi cuit (egositako foie-grasa).  Sagar bigaz egindako purea.  Lasagnea egiteko pasta freskoa (12 lamina).  40 gr. azukera. Zelan egin: Sagar berdea hartu eta oso fin ebagiko dogu, ahal izan ezkero pernila ebagiteko makineagaz. Ebagi ostean, uretan sartuko dogu, oxidau ez daiten. Beste sagar bigaz purea egingo dogu, honeek labean erre ostean thurmixagaz ondo txikituz. Sagarra labean ordu erdiz eukiko dogu, 180ºtara, eta sagarraren bihotzean ...

Argentinako ardaoak

Bizkaie! 2004-12-17 00:00   Jan edanak
Argentinako mahastiak hiru gune handitan batu geinkez: - Ipar Andinoa: gune honetan Rioja (8.000 hektarea), Catamarca (3.000 hektarea) eta Salta (1.800 hektarea) sartuko doguz. Saltako lurraldean, Cafayaten hain zuzen be, munduko mahastirik altuenak dagoz. Bertako mahatsondoak ikusgarriak dira, batez be altuereagaitik eta enborrek daukien zabalereagaitik. Torrontes bariedadeagaz egindako ardao zuri zoragarriak egiten dabez bertan. - Erdialde Andinoa: gune honetan Argentinako mahasti guztien % 90 dago. Argentinako ardao-lurralde handiena eta ospetsuena Mendoza dogu (148.000 hektarea). Beste alde batetik, gune honetan ...

Foie eta sagar berde milorria

Bizkaie! 2004-12-10 00:00   Jan edanak
Osogaiak: (4 lagunentzat)  Sagar berde bi (gran smith).  500 gr. Foie midi cuit (egositako foie-grasa).  Sagar bigaz egindako purea.  Lasagnea egiteko pasta freskoa (12 lamina).  40 gr. azukera. Zelan egin: Sagar berdea hartu eta oso fin ebagiko dogu, ahal izan ezkero pernila ebagiteko makineagaz. Ebagi ostean, uretan sartuko dogu, oxidau ez daiten. Beste sagar bigaz purea egingo dogu, honeek labean erre ostean thurmixagaz ondo txikituz. Sagarra labean ordu erdiz eukiko dogu, 180ºtara, eta sagarraren bihotzean ...

Argentinako ardaoak

Bizkaie! 2004-12-10 00:00   Jan edanak
Argentinako mahastiak hiru gune handitan batu geinkez: - Ipar Andinoa: gune honetan Rioja (8.000 hektarea), Catamarca (3.000 hektarea) eta Salta (1.800 hektarea) sartuko doguz. Saltako lurraldean, Cafayaten hain zuzen be, munduko mahastirik altuenak dagoz. Bertako mahatsondoak ikusgarriak dira, batez be altuereagaitik eta enborrek daukien zabalereagaitik. Torrontes bariedadeagaz egindako ardao zuri zoragarriak egiten dabez bertan. - Erdialde Andinoa: gune honetan Argentinako mahasti guztien % 90 dago. Argentinako ardao-lurralde handiena eta ospetsuena Mendoza dogu (148.000 hektarea). Beste alde batetik, gune honetan ...

Frutu siku koipetsuak gaixotasun kardiobaskularren prebentzinorako

Bizkaie! 2004-12-10 00:00   Jan edanak
Zeintzuk dira frutu siku koipetsuak? Urretxak, almendrak, intxaurrak, kakahueteak, pistatxoak eta pinaziak. Zein da frutu siku koipetsuen konposizinoa? Frutu siku koipetsuakaz aberastutako dietek kolesterola murrizteko daukien eragina frutu sikuon koipe muetearen araberakoa da eta horregaitik euren konposizinoa osotasunean hartu behar dogu kontuan. Frutu sikuek oso ur gitxi daukie eta horregaitik energia eta mantenugaiak oso konzentrauta daukiez. a) Karbohidratoak - Almidoia batez be - Zuntza: frutu sikuen % 3tik % 9ra zuntza da; barazkien zuntz kopurua % 0,4tik 2,5erakoa dala kontuan badaukagu, frutu sikuek ...

Animalien okelea jatearen onespena kulturan (II)

Bizkaie! 2004-12-03 00:00   Jan edanak
Okelea modu berean jaten dogu? Ez. Gero eta gitxiago jaten dogu animalia etxurea daukan okelea. Baserrietan, Santo Tomaseko ferietan eta holako batzuetan oraindino mantentzen dira animalien gorputzeko atal osoak, baina gaur egun gero eta arraroagoa da harategietan orain urte batzuk hain normala zan txahal buruak euren begi eta guzti ikustea, baita untxi osoen gorputzak... be. Barrukiek, garunek eta mueta horretako jakiek gero eta enpagu handiagoa emoten deuskue gehienoi. Ganera, arineketan bizi garanez, gero eta gitxiagotan erosten doguz txikitu egin behar ...

Kortxozko estalkia eta ardaoa

Bizkaie! 2004-12-03 00:00   Jan edanak
Kortxoak ardaoari eragindako kalteak Askotan usaimenagaz lotuta dagozan ardaoaren hainbat akats agertzen diranean, 'kortxo gustua' daukala esaten dogu. Baina benetako kortxo gustua ahoan desatsegina da eta ardaoari ustel eta urdindu usaina eransten deutso, eta askotan edateko txarrak dira. 'Kortxo gustua' agertzen da zenbait mikroorganismok kortxoaren zuntz suberosaren egituran aldaketea eragin eta ardaoari substantzia horreek joaten jakozanean. Kortxo gustua kimikoa edo begetal erakoa izan daiteke. Kimikoaren sentsazinoak hidrokarburoren bat ekarriko deusku gogora (gasolinea edo antzekoa). Begetalak, barriz, ardaoaren gustuagaz bat ez ...