Peru (IV): Machu Pichu

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   Euskaldunak munduan
Herria atzean itxi eta ondoko mendirantz joan gara Wayna Picchu, mendi barria esan gura dauan horretarantz. Torre baten moduan agiri da gure aurrean, eta erakargarria da, benetan. Oraindino goizeko zazpiak baino ez dira, jente gitxi dago eta aukera parebakoa da ha dana lasaitasunean gozetako. Hasikerea ez da izan gatxa, baina gora joan ahala, arnasea hartzeko geldialditxuak egin behar doguz. Azkenengo zatiak horma bat emoten dau, eta eskuak be erabili behar dira igoteko. Esperientzia polita, baina apur bat beldurgarria be bada ...

Kilotxuak gora?

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   Jan edanak
Loditasuna edo obesidadea Obesidadea mundu “aberatsetako” arazo bat da, eta gaixotasun askoren eragile be bai. Gehiegizko pisua daukien lagunen kantidadeaz jaubetu eta autore batzuk “obesidadearen epidemiaz” berbetan hasi dira. Jakin badakigu loditasuna hainbat gaixotasunetarako arrisku faktore bat dala. Arrisku faktorea izateak zera esan gura dau: obesidadeak gaixotasun horreek agertzea erreztu egiten dauala; osasun arazook ez daukie derigorrez persona lodietan agertu beharrik baina esan daigun loterian jokatzeko orduan 'irabazteko' aukera gehiago daukiezala. Gure sasoia baino lehenago eta denpora luzean zehar loditasuna ...

The last samurai

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   Zinemea
Lantzean behin Hollywood-ek bere buruari begiratzeari itxi eta ikuspegia beste kultura eta gizarte zahar eta oparoagoetara bideratzen dau. Horreetariko bat, duda barik, Japoniako gizartea da, munduko beste guztiak legez, historiako ibilbide luzean birtute eta hutsuneak pilatzen joan dana, baina, gaur egun be globalizazinoaren ezinbesteko eraginak gorabehera, karisma handiko izakereari eusten deutsona. Film honen hari nagusia, beraz, zahar eta barriaren arteko dikotomia horretan datza. Nathan Algren kapitaina (Tom Cruise) ekialdeko herrialde honetara ailegauko da XIX. mendearen amaieran, bertako soldaduak arma eta ...

Finding Nemo

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   Zinemea
Marlin arrainak desagertutako semea topetako odiseak ez deusku deskantsetan itxiko segundo bakar baten be. Eta ez nabil erritmo bizi baten ganean berba egiten, ezpada film honetan agiri diran milaka zehetasun eta bereizgarriren inguruan; izan be, fikzinoa ona izan daiten, egoera batetik bestera eroan behar gaitu, pelikulearen harian konturatu barik murgilduz. Pelikulearen arduradunek lan digital hau bereiztu dabe Disneyren film klasikoetatik, sorkuntza behar ikusgarria eginaz; era horretara, ez dabe izaki antropomorfiko arrarorik behar izan, gure gizartearen isla metaforiko bat egin ahal ...

Konsumo Legea eta hizkuntza eskubideak

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   Euskerea berbagai
Testuinguru horretan, administrazinoek (Jaurlaritza, aldundiak, udalak, mankomunidadeak...) eta beroneen barruko enpresek autortutako hizkuntza eskubideen jagole ez eze, praktikara eroateko orduan, garrantzi handiko papera jokatu leikie, besteak beste, lehen bezeroa, askotariko zerbitzuen eta produktuen konsumitzailea eta emoilea administrazinoak diralako, beraz, horra hor segidu beharreko lehenengo arrastoa. Baina, hori garrantzitsua izanda be ez da nahikoa. Izan be, eremu pribatuan eragin gura bada, besteak beste, udalakaz lankidetzan, hizkuntza paisajea elebiduntzeko edo euskera hutsez jarteko laguntza deialdiak, beharginak euskalduntzeko edo alfabetatzeko egitasmoak indartzea, merkataritza ...

Bertso Eguna 2004

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   Bertsolaritzea
Ekitaldi nagusia Donostiako Kursaaleko auditoriumean, 18:00etan. Bertsolariak: Andoni Egaña, Igor Elortza, Sebastian Lizaso, Maialen Lujanbio, Angel Mari Peñagarikano, Jon Maia, Iñaki Murua eta Unai Iturriaga. Gai-jartzailea: Josu Goikoetxea. Afaria eta festa Zubietako Araeta sagardotegian, 21:00etan. Bertsolariak: Amets Arzallus, Imanol Lazkano, Jexux Mari Irazu, Jokin Sorozabal, Xabier Silbeira, Fredi Paia, Aitor Sarriegi, Iñaki Apalategi eta Xabier Amuriza. Trikitikariak: Ansorregi eta Larrañaga. Sarrerak eta erreserbak Ekitaldirako sarreren prezioak: arrunta 10 €, bazkideek 7 € eta 16 urtez azpikoek 4 € ...

Ez belorik, ez 'kippa'rik, ez kurutzerik

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   txutxu-mutxuan
Kurutzea Kristinautasunaren ikur eta sinbolo nagusia da. Kristoren heriotzea eta berpizkundea adierazoten dau. Makila bik osotzen dabe; bertikala gizakiak jainkoagaz daukazan hartu-emonen sinboloa da eta horizontala personen arteko hartu-emonena. Kurutzea 313. urtetik aurrera hasi zan erabilten, Konstantino enperadoreagaz batera. Berak kristinautasuna inperioko erlijino ofizial modura aldarrikatu eban eta handik aurrera kurutzeak munduko sinbolorik ezagunetariko bat izatea lortu dau. Kurutzea, berez, Kristok heriotzea gainditu izana sinbolizetan dau. Azkenburukoa Munduan hiru erlijino honeetako 3.200 miloi fededun inguru dagoz; horreetarik, 2.000 ...

Ardao-ontziak

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   Jan edanak
Ardao botila mueta asko dagoz eta bakotxak bere perfilak ditu, baina gehien bat lau botila-mueta erabilten dira: -Bordelesa: esan leiteke gehien erabilten dana dala, batez be urteko ardao baltzagaz eta zahartutakoagaz. Sorbalda zabalak ditu. Mueta honen barruan luzeagoak eta laburragoak topau geinkez. -Borgoñesa: bordelesaren antzekoa da baina “sorbalda jausikoa”. Ardao baltz eta zuriekaz erabilten da gehien bat. -Rhin: altua, elegantea. Batez be ardao gazteakaz erabilten da: gorriak, zuriak eta txinpartadunak. Euskal Herrian txakolina botilaratzeko asko erabilten da. - Apardunakaz erabilten diranak ...

Nafarroa Bai

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   eretxia
Oraindino ez dago jakiterik ilegalizautako ezker abertzaleak zelan jokatuko dauan egoera barri honetan. Kontrako eretxi batzuk entzun dira baina ez dago esaterik kontrako jarrera argia erakutsi dabenik koalizinoaren osoketaren aurrean ala euren botoen bidez babestuko daben ala ez. Arnaldo Otegik baten baino gehiagotan zerrenda bateratuak eskatu ditu Hego Euskadiko lurralde guztietan. Erantzuna, ostera, danok espero genduana izan da: ETAren indarkeria da oztopoa. Zalantza barik indarkeriak ozpindu egiten dau euskal politikagintzea. Bigarren Lizarragaz egiten eban ames batek baino gehiagok. Edozelan be ...

Arabatik bertso kantari!

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   Bertsolaritzea
Egitaraua San Martin bezperako txarri bi baino beteago egoan: bariku iluntzean, Bizkaia vs. Araba desafioa; zapatu goizean, Unai Iturriagagaz berbaldia, arrastian bertso saioen autogestinoari buruzko gogoetea eta iluntzean, barriz, Arabako Taldekako Txapelketako herriarteko finalerdia. Tartean, komuneko ispiluari puntua ipinteko gogoz joandako 30 gazte: “bertsomania” edo “isiltasunfobia” nagusi. Barikuko desafioa barre abentura luzea izan zan ezer baino gehiago: jaurerritik Gorka Lazkano, Gorka Ostolaza eta Fredi Paia bertsolariaren anaia ibili ziran kantuan; patata lurretik Oihane Perea, Iñaki Viñaspre eta Irati Anda izan ...

Euskal baserria Interneten

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   sarean
Diseinu aldetik web erakargarria da, guztiz argia eta modernoa. Ingelesez, euskeraz eta gazteleraz topau daiteke informazinoa. Ganera, euren baserriaren eta euren jardunbidearen ganeko kontuekaz batera, Elorrio inguruetako informazino apur bat be badakar: argazkiak eta inguruetako baserrien ganeko barriak, produktu bereziak, gaztaia, arrautzak, oiloak... Gotzon Plaza

Urte barriak zer dakarsku?

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   sarean
Informazinoaren gizartea Euskal Herrian familien % 50ek dauka ordenagailua. Bestalde, Interneten sartzeko ohiturea (bai etxean eta bai lanean) % 35ekoa da, Espainiar estaduan baino nahikotxu gehiago eta Iparraldeko herrialde garatuenetatik nahiko hur. Hor izan doguz “Konekta zaitez” programea eta bere emoitza esanguratsuak: egun, 25 urtetik beherakoen artean % 72 sartzen da Interneten, 25 eta 34 urtekoen artean % 50 eta 45 urtetik gorakoen artean, barriz, % 11,3. Teknologiaren eta informazinoaren gizarterantz goazela emoten dau baina Interneten konekteteak ez dau zertan helmugara heltzeko bide-laburrik ekarri ...

Santiagorako bidean

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   Antxinakoak Geurera
Halan da be, Bizkaiak itsasoa daukanez, baegoan beste aukera bat be: Bizkaira arte oinez etorri beharrean, itsasontziz etortea. Kasu honetan, liburuetan agertzen dana aitatuz, porturik erabilena Bermeo genduan eta bertora heltzen ziran Ipar Europako erromes asko. Gero Bermeotik aukerak bi ziran: batetik, Mundakatik Gernikarantz egitea eta hemendik lehen aitatutako bideetariko bat jarraitu; bestetik, Bermeotik Mungiarantz egitea gero handik Bakioko San Pelaioren baseleizatik osteratxua eginaz, bardin Bilboko bidea harturik. Honexek dira labur batuta Santiagora bai oinez zein zaldiz edo burdiz, erromes ...

38. Midem: Europako industria musikalaren bilgune

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   Musikea
Euskaldunak Midem-en Igaz 11 euskal disketxe izan ziran Midem Ferian eta aurten, barriz, 19 (Elkarlanean, Metak, Gaztelupeko Hotsak, Gor,Diskak, Oihuka, Brixton, Esan Ozenki, Agorila, Aus Art Records, Etxe-Ondo, Euskal Internazionala Musika, Goi Music, GP Records, Hilargi Records, Arise, Mar Digital, Musica Autonoma, Noizpop eta Two Bascos), guztiak 'Euskadiko Soinuak' programearen barruan. ‘Euskadiko Soinuak’ Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak sektoreko enpresakaz batera sustatzen dauen programea da eta helburu nagusia Euskal Herriko musikea (pop, rock, folk, musika barriak,...) nazinoarte mailan sustatzea da ...

Gaztebi 2004. Smith & Migthy

Bizkaie! 2004-01-15 00:00   Musikea
Lehenengo aldiz Bilbon, Bristol uritik SMITH & MIGHTY kolektiboa izango dogu. Smith & Mighty taldeak sekulako eragina izan dau Bristol urian sorturiko sonoridade zehatzagaz, "trip hop" estiloagaz hain zuzen be. Honeek izan ziran lehenengoak, hau da, estiloa asmau ebenak eta hori gitxi ez bada, baita Massive Attack edota Portishead moduko taldeen musikea bideratu edo eragin ebenak be. Gaur egun, goi mailako musikari eta produktoree moduan azaltzen dira. Euren musikan, besteak beste, soul, funk, deep soul eta house estiloak igarri daitekez eta jungle ...

Bidaiotako argazkiak (II)

Bizkaie! 2003-12-31 00:00   Bidaide
Kontuak kontu, argazkigintzan garrantzitsuena zer 'adierazo' gura dogun argi izatea da ze berbarako erreportajeetan horixe izaten da helburua: testuagaz ala testu barik errealidade bat kontetea; Bizkaie! Aldizkarian be horixe egiten ahalegintzen gara arrakasta handiagoagaz edo txikiagoagaz. Azkenik, gure makinan 'atrapau' gura dogun leku edo gauza zehatzaren argazki bat baino gehiago egitea komenidu izaten da, abiada eta difraga desbardinak erabilita, holan, errazagoa izango dalako geuk gura doguna ataratea. Argazki bakarra egin ezkero, oinarrian ideia onekoa bai baina beharbada errealizazino tekniko eskaseko ...

Nazinoarteko Nontzeflash Animazino Lehiaketea

Bizkaie! 2003-12-31 00:00   Kulturea
Sariak Nontzeflash-ek 5.300 euro banatuko ditu lau saritan. Epaimahai batek erabagiko dau (Begoña Vicario...) zeintzuk diran lanik onenak eta internautek eurek be gogoko dabezan lanak aukeratzeko modua eukiko dabe. - Nontzeflash Saria animazino onenari: 2000 euro. - Bigarren Saria: 1500 euro. - Ikusleen Saria: 900 euro. - Euskerazko animazinorik onena: 900 euro. Lanak aurkezteko epea Lanak jasoteko epea zabalik dago eta 2004ko apirilaren 15ean zarratuko da. Dana dala, antolatzaileek ahalik eta arinen bialtzea eskatu dabe jaso ahala lanak internauten esku jarteko www.nontzeflash ...

Catalunya jatorri-deiturea

Bizkaie! 2003-12-31 00:00   Jan edanak
Kataluiniako jatorri deiturearen sorrerak eztabaida handia sortarazo dau ekoizleen artean: jatorri deitura tradizionalen esanetan (Priorat edo Penedes), urteetako tradizinoko jatorri deiturek indarra galtzeko ariskua dago eta epe laburrean jatorri-deitura txikiak eta indar gitxikoak (Tarragona) desagertzeko benetako arriskua. Badakizue, handiak beti jaten dau txikia!. Jatorri Deitura barri horregaz upeldegiek aukeratu beharko dabe ze lurraldegaz komerzializau gura daben euren ardaoa. Orain arte, mahaiko ardao legez komerzializetan zan ardaoa jatorri-deitura honetan sartu daiteke edo jatorri-deitura batetik bestera pasau. Dana dala, badagoz upeldegi batzuk ...

Dubuffet: artista librea Bilbon

Bizkaie! 2003-12-31 00:00   Kulturea
Erakusketea Dubuffeten obraren hiru arotan dago bananduta, kronologikoki: lehenengo zatian berrogeiko eta berrogeta hamarreko hamarkadetako lanak batzen dira. Sasoi haretan (kontuan euki behar da orduan hasi zala arte munduan) Dubuffetek dudan ipini eban artearen gaineko teoria tradizionala, eta zerotik ekin eutson, aldez aurretik ezarritako kontzeptuei kasurik egin barik, artearen lurralde birjinara heltzeko. Pentsamentu horretatik abiatuta eta sorkuntzearen iturburura ailegetako asmoagaz (berak “kulturearen kontrako jarrerea” zala esaten eban), Dubuffetek egunerokotasuna hartu eban gaitzat eta etenbako ikerketea egin eban materialakaz. Sasoi horretan ...