Botritisa (II)

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Jan edanak
Mahatsean infekzinoak eragiten dauena azukera eta azidoetan sortzen dituan eraldaketak dira; normalean, glizerol eta azido glukonikoa metatzen dira. Edozelan be, mahatsean nagusi diran azidoen kontzentrazinoa, maliko eta tartarikoarena, nabarmen bajatu daiteke eta baita osogai nitrogenatuen kontzentrazinoa be. Mahatsaren azalean dagozan polifenolak honddoak dauen lakasa izeneko enzima batek oxidetan ditu. Ardaoaren elaborazinoan botritis gaixotasunak hartzidura alkoholikoa geldotu leike edo hartzidurearen prozesua eragotzi. Lakasak ardaoaren koloreari eragiten deutso sortzen dauen oxidazinoaren ondorioz; hori dala eta, enologoak anhidrido sulfuroso gehiago erabili behar izaten ...

Ekialdeko Timor (III)

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Bidaide
Estadu Batuen erpeak Ekialdeko Timorren ikusteko dagoan gauzarik ederrenetarikoak herrialdearen berregituraketea eta behin-behineko gobernuaren funtzionamentua dira. Hezkuntza eta osasun-sistemea bereziak dira, eta defensea be bai. Izan be, Ekialdeko Timorrek ondo daki inbasino bat zer dan; eta badaki, baita, independentziak indarkeria eskatu leikela edozein momentutan. Eta zelan ez, herrialde askok dauka interesa hemen, Estadu Batuek, besteak beste (ohikoa dan legez). Amerikarrek Marineak bialtzen dabez bihar-etzi Ekialdeko Timorren armadea izango dana osotzeko, beti be Indonesiari begiradea kendu barik eta berau munduan musulman ...

Iodoaren garrantzia

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Jan edanak
Iodoaren iturriak Esandako moduan, iodoa elikagaietan dago, batez be, arrainetan eta itsaskietan. Ganerako jateko taldeetan edukina asko aldatzen da lurraren arabera: lurra iodoan aberatsa bada, barazkietan eta frutetan egongo da iodoa. Bestalde, badagoz jateko butzuk boziojenoak diranak, hau da, ez dabenak ixten iodoa xurgatzen; holakoetan, bozioa ager daiteke, batez be, aza, azalore, arbia, arbiki eta gurean jaten ez doguzan ñame, juka eta mandioka lako tuberkulu kantidade handiak jan ezkero. Gaur egun, gure gizartean IDDrik ez dago elikadurearen garapenari eta jatekoen ...

Korrikaren ondoren egin beharreko hausnarketea

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   eretxia
Iñaki Atxutegi

Terri Schiavoren azken egunak

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   txutxu-mutxuan
Zilean ipinitako zundea Terri-ren bizitzea jaungoikoaren esku egon izan balitz, orain dala 15 urte hilda egongo zan, persona honen zintzur-hesteak ezin dauelako iruntsi ez urik ez jatekorik. Bizirik jarraitzeko daukan bide bakarra ziletik artezean sartutako zunda baten bitartez jatekoa emotea da. Garun hondatua Terri-ri garunean egindako eskanerrek argi eta garbi egiaztau dabe andrazko honek garunean daukan gaitasuna ia-ia hutsaren hurrengoa dala. Garuna ia-ia desagertu da eta haren ordez orban baltz bat baino ez da ikusten, garuna egon beharko litzateken eremuan ...

Der untergang

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Zinemea
Berlin, 1945eko apirilean. Alemania hondoratu aginean dago. Uriburuko kaleetan burruka odoltsuak ikusi daitekez. Hitler (Bruno Ganz) eta konfiantzako kide eta lagunak Führer-aren bunkerrean babestu dira. Kanpoan egoerea larriagotu da. Berlinek ezin deutso ezelan be eutsi errusiarren erasoari, baina Hitler-ek ez dau errealidadea onartu gura. Gerrearen pisurik ankerrena defendatzaileen eta edade guztietako herritarren ganera jausten dabilen bitartean, Hitler-ek bere bizitzearen azkenengo uneak preparetea, beste ardurarik ez dauka. Bigarren Mundu Gerrearen ganeko filmografia sano ugaria izanagaitik be, beste inon ez da jorratu ...

Habana blues

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Zinemea
“Solas” film bikain eta harrigarriaren ostean, Benito Zambrano La Habanara joan zan, ikuspuntu gazi-gozo, baikor eta zabal bati jarraituz, musikaz, gizarte gaiez, irribarrez eta garraztasunez mela-mela jatorkun film zoragarri hau egiten. Gauzak holan dirala, musikea ardatz eta atxakiatzat hartuta, isla koloretsu honetako gizarte, politika eta kultur testuinguruaren hainbat gai jorratuko dira. Zuzendariak errealismo eta maitasunez irudikatu eta erakutsi gura izan deusku Kubako gizartea, egoera sozio-ekonomikoak musikari gazte batzuei eta inguruko senide nahiz lagunei guztiz baldintzatzen deutsen bizimodu arruntaren bitartez. Herritarrak ...

Aztekek Bilbo inbadidu ebenekoa

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Kulturea
Albistea handia izan da: egunkari guztietan agertu da, orrialde osoak bete dira erakusketa honen gainean, portadetara be heldu da notizia, izan be, ez da gitxiagorako: inken eta maien kultureagaz batera, Ameriketan egon dan kulturarik handiena, aztekena, Bilboraino etorri da, besapean ekarrita mundu harrigarri haretako altxorrik handiena eta distirarik ederrenak. Martiaren 18an hasi eta irailaren 18ra arte, sei hilabete osoz, ikusgai egongo da, eta erakusketea ez galtzeko motiboak asko dira, gainera: 600 pieza baino gehiago dagoz erakusgai; tartean, Mexikotik kanpora lehenengoz ...

Alejandro Dumasen argitaratu bako nobelea topau dabe

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Kulturea
Bizkaie!

‘Lurrikerea baino ez da’ esan eustan Sakomik lotan egoala

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Euskaldunak munduan
- Lurrikararik sentidu zenduan oinen azpian? Baten baino gehiagotan. Baten, kalean zeozer erostekotan egon ginan. Dana dar-darka jarri zan eta pentseu neban zorabioren baten eragina edo izango zala. Baina ez nintzan txarto sentiduten, estomagua ondo neukan. Barkuan egongo banintz moduan sentidu nintzan. Sakomik esan eustan lurrikarea zala eta gorantz begiratzeko zeozer burura ez jausteko. Dana mobiduten zan: farolak, kartelak...; halan da be, jentea nahiko nasai ikusi neban. Japonian normala zan. Bigarren lurrikarea etxean izan zan orduak eta orduak japoniera ikasten emon ...

ABT’05: Azkena Txapelketea baino lehen!

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Bertsolaritzea
- Zigor Enbeita: Abornikanokoa, Prudentzio Deuna bertso sariketea birritan irabazi eban. Abel Enbeitaren semea eta Arabako Bertsozaleen Alkarteko Lehendakaria da. 2003an txapela lortu eban Arabako Txapelketan. - Manex Agirre: 1982an jaio zan Aramaion eta postaletarako paisajeez inguratuta biziko zan Granadara ospa egin izan ez baleu "Literaturearen teoria eta literatura konparatua" ikastera. Euskal Filologian lizentziatua, eskolarteko txapelketan txapeldun izan zan bi urtez eta Arabako Bertsolari Txapelketan bigarren saria lortu eban 2002an. - Juan Mari Juaristi: Gasteizen Euskal Filologian lizentziau ondoren, bertan geratu zan biziten ...

Euskerea: hizkuntza eskakizun baliobakoa!

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Euskerea berbagai
Momentu honetan, euskerarik ez dakien irakasle funtzionarioentzat eurentzat be gatxa izaten da lanpostu egokiak topetea: euskerazko irakaskuntzea nagusituz doa, urtez urte, gure hezkuntza sistema publikoan. Askok esan badabe be, euskerearen eskakizuna ez da, esan eta idatzi dan lez, ideologiatik edo eta aurreretxitik sortzen, benetako lan egoeratik baino: zenbat ikastetxe pribatuk kontratetan dabe, egun, euskeraz ez dakien irakaslerik? Gitxi balitz, gitxieneko baldintza hori beteteko itzelezko baliabideak euki dabez eskura: liberazinoa, euskera klaseak, diru-laguntzak euskaltegi eta barnetegietan...hainbeste urte irakaskuntzan ibili ondoren ...

Euskerea eta II. Mundu Gerrea

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Antxinakoak Geurera
Euskeraren erabilerea II Mundu Gerran Pentsau geinke aliatuei emondako laguntzinoa tarteko, euskaldunek euren artean euskeraz be egingo ebena. Berbarako, Juan Arregi Olano euskaldunaren kasua aitatu geinke: atxilotu eta Mauthauseneko konzentrazino-esparruan euki eben alemaniarrek. Olano jn.ak gerrea amaitu ostean kontau eban konzentrazino-esparruetan hilketa eta torturakaz batera, benetako gosea be pasau ebela. Dana dala, behin Gurutze Gorriko kideak izan ziran bisitan konzentrazino-esparruan eta atxilotuta egozanentzako etxera idazteko posta txartelak ekarri ebezan. Alemanek onartu eben atxilotuek etxera idaztea baina beti be konzentrazino-eparruan ...

Laban erretako ezkur-ehizaki iberiarra, gari-zainzuriakaz eta tomateagaz

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   Jan edanak
Osogaiak (4 lagunentzat):  800 gr. ezkur-ehizaki iberiarra.  Oliba-orioa.  Gatza.  24 gari-zainzuri.  Tomate bi. Zelan egin: Ezkur-iberiarra 200 gramuko lau zatitan beharko dogu; ezer baino lehen gatza botako deutsagu gustoa hartzen joan daiten. Ondoren, zartagin batean erreko dogu kanpoalde osoa eta surtatik atarako dogu arin; hori bai, sueteko lekurik beroenean itxi behar da geldi, barrualdeak be tenperatura egokia hartu daian. Bien bitartean, gari-zainzuriak tomateagaz preparauko doguz. Horretarako, ezer baino lehen tomatea zurituko dogu, tomatearen barrualdeko haziak ...

Mikrotxipak panda hartzentzat

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   sarean
Bizkaie!

Trikitixearen historia, Sarean

Bizkaie! 2005-04-15 00:00   sarean
Aitatutako hiru atal nagusi horreez ganera, hamalau atal txiki be topauko dozuez: Soinuaren etorrera, Debekuak, Soinuaren koloreak, panderojoleak, hitzaldiak, Erromeria, Soinujoleak, Omenaldiak, Koplak, Bikoteak, Txapelketak, Diskografia, Soinugileak eta Taldeak. Atal guztiak osotzen joatea da asmoa, Trikitixa Elkarteak datu eta dokumentazinoa jaso ahala. Bizkaie!

Dantzan hasteko moduko zirkuitua

Bizkaie! 2005-04-08 00:00   Kulturea
Aurten bost lan ikusi ahal izango dira Euskadiko Antzokien Sareak atondutako zirkuitu honetan: Damián Muñozen Ölelés, Blanca Arrietaren Bakar saioa, Organik konpainiaren ES3IN, Moaré taldearen Gau bakar bat eta oin dala aste bi atal honetara ekarri genduan Asier Zabaleta koreografo eta dantzariaren EGO-tik. Ölelés lana Sándor Márai idazle hungariarraren “Azken hitzordua” liburuan (euskeraz be badago, Igela argitaletxeak argitaratuta) dago oinarrituta, eta Damián Muñoz eta Jordi Cortésen eskutik helduko jaku zirkuituko eszenetara. Aspaldi agortutako adiskidetasun bat, apurtzen doazen oroimenak, gau luzea ...