Nafarroan, geldiro, baina, euskereak aurrera!
2003-11-01 00:00 Euskerea berbagaiGauzak holan, Nafarroan, oso apal, baina, hamar urte barru eta nafar agintarien kontrako jarrerea tartean dala, goranzko jokerea erakusten dau euskereak. Halan da be, bere iraupena eta garapena ziurtatzeko asko falta da oraindino, besteak beste, eremu batean edo bestean bizitzeagaitik nafarrek hizkuntza eskubide ezbardinak eukitea ahalbidetzen dauen eremuen araberako politikea gainditzea ez eze, lurralde osoan ofizialkidetasuna lortzea; Europan indarrean diran itunak betez –guztiak Espainiak, alderdi popularraren gobernuak be berretsita– eta bete beharreko orientabideak jarraituz, ahulenaren aldeko hizkuntza politikea antolatzea, euskereari ...
Iparraldean ontzia hondoratzen doa
2003-10-15 00:00 Euskerea berbagaiLaburbilduz, euskerea geroz eta makalago dago Iparraldean. Hiztun geroz eta gitxiago daukaz, hiztun komunidadea geroz eta ahulagoa da, belaunaldi batetik bestera pasetako arazo sendoak ditu, halan da be, gazteen moltsoan egoera apur bat hobetu da, beraz, ondorio nagusi lez, euskerea indarbarritzeko orain arte abian jarri diran saioak ez dira nahikoak. Euskerearen iraupen, hedapen eta normalizazinoa lortzeko, gitxieneko azpiegitura baten jabe egin ahal izateko, derrigorrezko irakaskuntzan euskerearen eta euskerazko irakaskuntza albait lasterren zabaltzea erabagiorra da, era horretara, ez bestela, albait hiztun ...
III. Soziolinguistikako inkestea (I)
2003-10-01 00:00 Euskerea berbagai Hizkuntza-gaitasunari jagokonez, elebidunak gutxiengoa dira lurralde guztietan, baina, emoitzetan ez eze, joeretan be lurraldeen artean ezbardintasunak dira. Izan be, Euskal Herriko biztanleriaren laurena elebiduna bada (%25,4), EAEn elebidunen ehunekoa Euskal Herrikoa baino handiagoa da (%29,4); Iparraldean apur bat murritzagoa (%24,7) eta Nafarroan hamarretik bat da elebidun. Barriz, joerei jagokenez: 1991ren aldean 5 puntu hazi da EAEn (%20 gora); bederatzi puntu galdu da iparraldean (%26,7 jaitsiera) eta kasik bere horretan segitzen dau elebidunen kopuruak Nafarroan (puntu ...
Arima bako oskolak eta habe bako etxeak
2003-09-15 00:00 Euskerea berbagaiZer dira hizkuntzak?
Hizkuntzak, eurek guztiak, hiztun taldeentzako, ideia, nahi eta esperientziak pertsonen artean trukatzeko bitarteko huts ez dira. Izan be, hizkuntzak, beste osogai batzuen artean, hiztun komunitateei loturiko kulturen erakusle edo adierazpen sinboliko be badira, halan da ze, hizkuntzak kultura horreen zati dira eta berorreei, neurri handi edo txiki batean, komunikazinorako oinarria emoten deutsie. Gure ingurura begiratuz, hamarkada luzeetan hatako eskuduntzak doguzala, zein dira gure herriko haur eta gazteek euskal kultureari buruz ezagutzen dabena?
Edo bestela planteauta, uniformizazinoak eta ...
Euskal diglosia: eregiteko dagoan kontua
2003-09-01 00:00 Euskerea berbagaiA ze nolako roiloa bota deuskun Erramunek! Eta honek zertarako balio deusku? pentsauko dau batek baino gehiagok. Bada, diglosia berbearen definizinoan edota zentzua egokituz egin diran hanka sartzeak gorabehera, horreen artean kokatzen dot orain gitxi Euskaltzaindiak argitara emon dauen J. L. Goikoetxea adiskidearen “Euskal diglosia irazia” ('euskal diglosia' eregiteko dagoana eta 'irazia' sobera dagozan berbak dira).
“Irazia deritzagu, ehundegian ehuna egitean lez gauzatzen dalako, euskera batuak, euskalki literarioak eta azpieuskalkiak bata besteari hareen artetik bilbea igarota” (Euskalkia eta hezkuntza. Dakigunetik ...
Euskalduntze-alfabetatzea hizpide (II)
2003-08-15 00:00 Euskerea berbagai
Kontua, bada, nire eretxi apalean honakoa da: egungo sarea berrantolatu behar dogu, egun gatibu doguzan bitartekoak askatuz eta bitarteko horreek ondorioztatzen dan sarearen normalizazinoa indartzeko erabiliz ez eze Euskerea Biziberritzeko Plan Nagusiaren ezarpenak, hiztunek euskerea erabili dagien aukerak ugaltzeko berariaz sortu dan plan estrategiko horren gauzatzeak behar dituan udal mailako zerbitzuak indartzeko be erabiliz, horretarako HEAko profesionalak birzikletako pausuak eginez.
Horrezaz ganera, teknologia barrien erabilerea zabalduz ikasleen autonomia indartzeko eta merkatua bera zabaltzeko urratsak egin behar doguz, gurasoak, kolektibo profesionalak ...
Euskalduntze-alfabetatzea hizpide (I)
2003-08-01 00:00 Euskerea berbagaiBolada batean nagusi ziran ikasle eta langabetuen multzoak arian-arian urritu egin dira eta lanean ari diran eta helduagoak diran lagunak hurreratu dira helduen euskalduntze alfabetatze sektorera. Bada, ikasleen tipologian eta beharretan aldaketa esanguratsuak ari dira gertatzen. Sasoi batean emoitza akademikoak indartzeko, titulu bat eskuratzeko edo/eta lan merkatuan aukerak ugaltzeko asmoz euskerea ikasten etorren jente multzo andana murriztu egin da, gizartean bestelako lehentasunak nagusitzen ari diranez, besterik barik euskerea ikastera datorren jentea apaldu egin da. Guzti horri, euskerazko ereduen bilakaerea ...
Uda sasoian be euskeraz
2003-07-15 00:00 Euskerea berbagai
1500 ikasle Ikastolen Alkartearen udako hizkuntza eskaintzetan
Euskal Herri osoko 1500 ume eta gazte inguruk hartuko dau parte BIEk aurtengo udarako preparau dauen hizkuntza eskaintza oparoan.
Ikasleentzako oinarrizkoa dan planteamentu eleanitzagaz ikastolek erakutsi daben konpromisoa berretsiz, aurtengo udako hizkuntza eskaintzak hiru proiektu ditu oinarri: 'Enjoy English', 5 eta 12 urte bitarteko ume eta gaztetxoei zuzendutako igeleserako ikastaro berezia.
Bestalde, 'Ingeles Udalekuak' 10 eta 16 urte bitarteko nerabeentzat pentsauta dagoz. Aurtengo Ingeles Udalekuetan Euskal Herriko eta Errioxako 536 gaztetxu parte hartzen ...
Euskerearen Jarraipena (III), Euskal Herriko Inkesta Sozioliguistikoa
2003-07-01 00:00 Euskerea berbagai
Ezuste larregirik ez dakarre datuok baina eztabaidea biztu da gizartean. Makinatxu bat foro eta eztabaida saio izan da azken aldian euskerearen, identidadearen edo kultur aniztasunaren harian. Horren erakusgarri, pare bat zita aitatuko doguz eta parte-hartzaileetako batzuk gogoetarako botatako mezuak:
1. 'Euskerea, identidadea, kultur aniztasuna eta herritartasuna' mahai-ingurua (Euskadiko Langile Komisioak antolatutako Udako Eskola Sindikalaren barruan):
Gonzalo Larrucea (Euskerearen Ahoku Batzordeko kidea, irakaslea...)
- 'Euskerearen berreskurapen prozesua harro egoteko modukoa da'.
- 'Erakundeen babesak ez dau bizkortu erabilerea.'
- 'Bizi dogun identidade krisiak eragin ...
Eskoletan euskerearen erabilerea indartzeko abiaburuak (II)
2003-06-15 00:00 Euskerea berbagai(1) Horretarako, EBPNren Udal eremuen araberako hedapena (2001) kontuan hartzea komenidu da. (2) Testuinguru horretan sakonduz, euskalgintzan indarrean dan printzipioa, hots 'Gitxi gara eta batu beharra dogu' baieztapen erdi-egia gainditzea behar-beharrezkoa da. Izan be, biztanleriagaz alderatuta, hedadura ekonomikoa kontuan hartuta zein bestelako erispideak kontuan euskalgintzea ez da, oro har, mobimentu ahula eta eremu urrikoa. Halanda be, euskalgintzako alkarte eta erakundeek bakotxaren zeregina, ikuspegia, balioak-eta xedeetara heltzeko egin beharreko pausoak argi izan behar dabez, era horretara, euskerea hedatzen eta indartzen dihardugunok ...
Eskoletan euskerearen erabilerea indartzeko abiaburuak (I)
2003-06-01 00:00 Euskerea berbagai
Erramun Osa
Eskola Euskalduna Ez Da Oraingoa
2003-05-15 00:00 Euskerea berbagaiIII. inkesta soziolinguistikoa
2003-05-01 00:00 Euskerea berbagai
Euskerea ez doa atzeraka, haatik, erdi hutsik egoan botilea, neke handiz bada be, beteten gabilzala uste osoa daukat. Halan da be, makalaldiak edozein momentutan etorri leitekez, beraz, ez dago baikorkerietan denporea galtzerik, etorkizunaz azken berbea esaterik. Egin doguz urratsak, baina, euskerearen aldeko lasterketan ez dago etenik.
Erramun Osa
Euskalgintzearen egoerearen zertzeladak (II)
2003-04-15 00:00 Euskerea berbagai
Lurraldeetan erabili beharreko dinamikak
Azken helburuak askotarikoa dan gizarteari begira danonak edo orokorrak izan daitekez; ez, ostera, horreetara heltzeko egin beharreko bideak, garatu beharreko estrategiak zein zabaldu beharreko diskurtsoak. Euskerearen indarbarritzea (HINBE) ahalbidetuko bada, euskal/erdal esfera soziokulturaletan eragin eta buztartzen ahaleginduko dan zeharkako mobimentu zibil eta autonomoa behar dau euskereak, lurralde bakotxaren errealidadea (politikoa, administratiboa, soziolinguistikoa, ekonomikoa, e.a.) ahaztu barik, euskerearen egoerea hobea izan daiten, erritmoak eta egoerak kontuan hartuko dituana. Hartara, lurralde edota eskualde batzuetako egoera zein ...
Euskalgintzearen egoerearen zertzeladak (I)
2003-04-01 00:00 Euskerea berbagai
Testuinguru horretan sakonduz, eragileen arteko hartu-emonak batzuetan gatxak, besteetan, abegikorrak, normaltasunaren barruan hartu eta ondo kudeatu behar dira, halan da be, euskerearen egoerea hobetzeko, kosta ahala kosta, une bakotxak ahalbideratzen dauen lankidetzea eta kolaborazino mailea ondo kudeatzen jakin behar da. Bada, euskalgintzeak indarrak metatzera bideratutako estrategia batean bere lekua zein dan jakin behar dau, osterantzeko eragileek euren betekizunak bete daiezan, eragile papera ondo bete behar dau eta modu autonomoan, interferentzia albait gitxien tarteko dirala, jokatzeko gauza izan behar dau. Baita ...
'Anexiñua Oñatiarrez'
2003-02-15 00:00 Euskerea berbagai
'Anexiñua Oñatiarrez' / Bertsuak
Lehen agerraldixa / Sarrerako bertsuak
Aloña Mendi aldamenian
Leku nasai, zabalian,
Oñati eder ikusten dogu
aurtengo Herri Hegunian;
Batian ta bestian (e)
Plaza eta kalian
Jentia dabil gustora,
Jai-giro polit honen barruan
Orain dator antzerkira.
Urte batzuk tartian dirala
Berriz hemen gaittuzue,
Artista kaskarrak gariela
Zuek ondo dakizue;
Baiña herriko saltsak (e)
Ohitturak eta dantzak
Ikusiko dittuzue,
Borondate on apur batekin
Asko gustauko xatzue.
Gaurko antzerki apal honetan
agertuko dogun gaixa,
Oñatin gertatu zan benetan
hori da kontu ...
2003ko zezeilaren 16an UK barria kalean: Zorionak
2003-02-01 00:00 Euskerea berbagai
6. Lekuan lekuko berbeteari beti egin deutsazue lekua UKn. 'Akabuko punte' irakurleek asko estimetan daben atala da. Atal hau zabaltzeko aukerea aztertu dozue?
'Akabuko Punte' atala aldizkariaren nortasun ikurretako bat da. Aldizkaria sortu genduanetik hilebetero beti egin doguna. Hasieran oso argi izan geunkan eskualdeko berbetei lekua egin behar jakela, altxor hau jaso eta ezagutarazo behar genduala, guk egin ezean beste inork egingo ez ebalako. Eta oraindino horretan gabilz eta aurrerantzean be ibiliko gara. Atalak orain arte lez jarraituko dau, hau ...
Erramun Osa: 'euskerearen etorkizuna egunero eregi behar dogu danon artean'
2003-01-15 00:00 Euskerea berbagai
6. Orain urte batzuk helduen euskalduntzeak eta alfabetatzeak aparteko indarra izan eben eta gaur egun askosaz jente gitxiago dabil euskaltegietan. Orain erabilerearen garrantzia azpimarratzen da. Sasoietara eta egoeretara egokitzeko ordua ete da?
Euskerearen berreskurapena fenomeno urbanoa da eta une honetan uri eta herri handienetan dago egoerarik larriena. Hirurogeigarren hamarkadearen erdialdean alfabetatzea egoan pil-pilean, besteak beste, herri honi historian zehar ukatu izan jakolako hezkuntza sistema propioa garatzeko aukerea eta, horren ondorioz, jente asko egoan euskeraz irakurteko eta idazteko gaitasunik barik. Testuinguru ...
Sinatu edozer egin leiteke, baina neurriak... Prentsaburu erdalduna izentau barri dabe. País!
»» San Mamesen be 'Lehenengo berbea ...