Umeak salgai munduan barrena

Bizkaie! 2004-03-12 00:00   txutxu-mutxuan
Ume jaiobarrien beste merkatu batzuk Bederatzi milioi eta erdi ume dagoz garapen bideko herrialdeetako umezurtz-etxeetan. Txina eta Errusia dira Sartaldeari umerik gehienak emoten deutsiezan herrialdeak. Baina prozesuak beti ez dira guztiz garbiak izaten. Dana dala, egoerea askoz be txarragoa da hainbat herrialdetan: Guatemala. Ikertzaileen arabera, herrialde honetan umeak erosi, bahitu edo amen sabelaldea errentan kontratetan dabezan 40 banda inguru dagoz. Umeak atzerritarrei saltzen jakez 20.00 dolarren truke. Egunean-egunean sei ume bahitzen dirala kalkuletan da. Errumania. 1989an 30 ume emon ...

Lost in translation

Bizkaie! 2004-03-12 00:00   Zinemea
Bob Harris (Bill Murray) AEBko aktore ezaguna da, baina bere karrerea aldapan behera doa. Lan egin behar dauanez, Japoniako whisky bateko iragarkian parte hartzea erabagiko dau, ordainsari mamitsu baten truke. Aldi berean, Charlottek denpora librea ahal dauen moduan pasauko dau Tokion, gizonak, ospe handiko argazkilariak, enkargu bat bete behar dauen artean. Biak hotel berean topau eta ezagutuko dabe alkar. Coppolak pertsonaia protagonista biak sarri-sarri kokatu ditu galera eta hutsune baten sensazinoa emoten dauen plan orokor baten. Bien bitartean, Tokioko bizimoduak ...

Seabiscuit

Bizkaie! 2004-03-12 00:00   Zinemea
Zuzendariak sarrera arin eta sendo bategaz ekiten deutso pelikuleari; holan, guztiz bizimodu antagonikoak dituen persona bi ikusi ahal izango doguz: batetik, Charles Howard, automobilen negozio hasi barrian aberastu dan persona apala; bestetik, Tom Smith, errepideak zabaltzeko beharretan landa zabalei hesiak ipini behar jakozala melankoliaz ikusten dauen zaldien eta naturearen maitalea. Eta bien artean, Johnny Pollar gaztea, 1929ko burtsako crakc ikaragarriaren ondorioz, familiarengandik banandu eta, ahal dan moduan bizi izan beharko dauena urte gogor horreetan. Gary Ross-ek ondo gidatu dau pertsonaia ...

'Conflict Noise' taldeak lehenengo diskoa aurkeztu dau

Bizkaie! 2004-03-12 00:00   Musikea
Ilusinoa ez jake falta mutil bilbotarrei. Musika mueta honegaz bideak zabaldu gura dabez, inguruotan asko entzuten ez dala ondo dakielako. Euren burua ezagutarazoteko biderik onena kontzertuak dira, eta martiaren 20an Laudion topau geinkez Erasogaz batera; apirilean, Altsasun; maiatzaren 15ean Basauriko gaztetxean eta 22an Tolosan, Lor taldeagaz. Horrezaz ganera, Bilboko Kafe Antzokian, Bergarako Jam Aretoan eta beste hainbat lekutan be joko dabela aurreratu euskuen aurkezpen egunean. Holan ba, etorkizunari ateak zabaldu deutsoz Conflict Noisek. Euran lemea izan leitekenari kasu egiten badeutsagu ...

Nori egiten deutso mesede?

Bizkaie! 2004-03-12 00:00   eretxia
Kontuak kontu, batek jakin zeintzuk ziran ETAren asmoak. Nire uste apalean, protagonismoa lortzearren, ERC lohitzeko egin dau; euskal herritarren gehiengoak ez dauala ondo ikusten Bergarako proposamena eta PPri itzelezko mesedea egin deutsola esango neuke. Gero eta argiago dago burruka armatuaren denporea amaitu dala. Eta bateren batek pentsau beharko leuke nori egiten deutson mesederik handiena egoera honek. Iñaki Atxutegi

Uri bat, KZgune bat

Bizkaie! 2004-03-12 00:00   sarean
Bizkaie!

Ixiar Rozas: 'Begiradea zabaltzen laguntzen deuskun periferia sortzailean sinisten dogu'

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   Kulturea
Zer dala-eta sortu zenduen igaz Memorie Periferiche? Hasi zanean ez genkian zer bihurtuko zan, gauzek zelan urtengo euskuen. John Berger Livornora konbidau gura izan genduan, berak portu-uri horregaz euki dauzan hartu-emonak dirala-eta. Haren baietza eta miresten genduzan beste egile batzuena ikusita, aurrera egitea erabagi genduan. Ikuskizunari baino gehiago edukinari garrantzia emoten deutsien kultur proposamenen faltea ikusten genduan, eta oraindino be ikusten dogu. Zer adierazo gura dozue Periferiak izenagaz: mugako kulturea? Periferia berbeak esangura asko ditu, sano kontzeptu zabala da. Hizkuntzan ...

Beijing (Pekin) III

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   Bidaide
Arazoak China Telecom da bertan dagoan telekomunikazino enpresa bakarra, eta ondorioz, Txinan dagoan kaosaren erantzulea eta erruduna. Berak dauka sektorearen monopolioa eta gura dauana egiten dau, nahiz eta eraginkorra ez izan. Berbarako, biztanleek kalidade txarreko telefono dei baten trukean dirutza itzela pagau behar izaten dabe (Beijing-Europa deiak 2,5 euro) eta ganera horretarako egun osoa galdu. Halan da be, emoten dau uriburuan egoerea aldatzen hasi dala; baina urietan eta horreetatik kanpora be kaosak urteetan segiduko dauala esan geinke. Air China ...

'Bilbo Hiria' Lehiaketearen 16. edizinoa laster da martxan

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   Musikea
Hona hemen estilo bakotxari jagokozan aurtengo talde sailkatuak: + Pop-rock estiloan: 1971 (Frantzia). BEGGAR'S HOUSE (Sevilla). BLUE MEANY (Mallorka). CLAVE DE LUNA (Jaen). DEAD MODELS (Italia). ELECTRIC RIDERS (Nafarroa). GURU DEVA (A Coruña). HAIRY NIPPLES (Malaga). JOINT (Bartzelona). JOMI MASSAGE (Danimarka). KATEL (Frantzia). KEROBIA (Nafarroa). LE SINGE BLANC (Frantzia). MOON CRESTA (Pontevedra). NOMAD (Madril). RAINING CITY KIDS (Gipuzkoa). SCHEIN (Alemania) SOGA 74 (Burgos). THE CHARADES (Madril). THE MAGIC BULLET THEORY (Danimarka). THE MOVEMENT (Danimarka). THE THINGS (Irlanda). T-SEX (Toledo). YARDSHAKER ...

Ardaogintza ekologikoa

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   Jan edanak
Anhidrido Sulfurosoaren (ardaoa konserbetan daben produktuetariko bat) erabilerea mugatuta egongo da. Muga hau, ardao normalakaz konparauta, sano bajua izaten da. Ardaoa garbitzerakoan zelulosako filtroak erabiliko dira, baita lur enfusorioak edo jatorri-deitureak ixten deuskuzan materialak be, baina garrantzitsua da jakitea material horreek ez dabela usainik ez gusturik itxi behar. Ardaoa klarifikeran produktu naturalak erabili behar dira, berbarako: zuringoa, buztin hautsa, hidrolizau bako gelatinea, betonita edo esnekiekaz hartutako kaseina. Azido tartarikoa bota nahi badeutsagu gehieneko mugea hartu beharko dogu kontuan: ardao zuritan ...

Makailao solomoa porrusalda keztatuagaz

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   Jan edanak
Zelan egin: Lehenengo eta behin porrusaldea preparetan hasiko gara, horrexegaz emongo dogulako denpora gehien. Horretarako, kazola batean 25 bat gramu oliba-orio eta berakatz-atal bi ipiniko doguz erditik bi eginda. Berakatza kolorea hartzen hasten danean, orduantxe botako doguz patata, porru, zanoria eta kalabazea dana zati-zati eginda. Osogai horreek guztiak su motelean eukiko doguz eta ondoren salda beroa botako dogu ganetik; dana batera hiru ordu laurenez egosten itxiko dogu kazolea tapa bategaz tapauta; esandako moduan, su motelean euki behar da ze bestela ...

Oreka TX Laponiarako bidean

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   Musikea
Orain arte harriakaz eta metalakaz lan egin dabe baina hemetik aurrera lur hareetako paisajean nagusi dan izotzagaz musikea egitea izango da euren erronka barria. Horretarako, girotzeko asmoagaz, Bide Erreala deituriko inguruetan zeharkaldi berezia egingo dabe eskien ganean. Paraje hotz hareekaz ohituko dira eta Kebnekaise mendira (Laponiako altuena) egindako igoereagaz akabauko dabe ibilaldia. Gero, etxera bueltan datozenean, bertan ikasi eta ikusitakoagaz ikus-entzuleen begi eta belarriei gozamena emoten saiatuko dira, batez be, zuzeneko ekitaldietan. Izan be, Oreka TX-en indar erakarlea era horretako ...

Petrolioa madarikazinoa besterik ez danean

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   txutxu-mutxuan
Multinazionalen ustelkeria Antzera jarduten dabe Chevron Texaco iparramerikarrak, Totalfina frantsesak eta Agip italiarrak...; sarritan, petrolioaren multinazional horreek buruzagi tribalen isiltasuna erosten dabe. Era berean, Nigeriako ejerzitoa be erosita daukie eta ez da bape harritzekoa soldaduak multinazional horreen instalazinoak edo errekan behera beharginak jagoten ikustea. Bien bitartean, asko be asko dira deltako herritarren eskubideak aldarrikatzeagaitik hildako martiriak. Ezagunetarikoa, beharbada, Ken Saro-Wiwa dramaturgoa izan zan; tximinien gar bakotxa mila ihes-tutu baino txarragoa zala esan ohi eban. Orain dala bederatzi urtera arte Nigeria ...

La vida que te espera

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   Zinemea
Pelikula eder honetan artifizio bako narrazinorako aparteko trebezia igarriko dozue, denpora-tarteak ondo be ondo neurtu, topikoen trabak eta oztopoak gainditu eta kontakizunaren haria ezin hobeto zehaztu dalako. Familien arteko hasarre eta matrakatan sortutako maitasun istorioa ikuspuntu arin eta sinple batetik eratuta dago, espantu barik eta benetako errealidadean oinarritutako detaileakaz horniduta. Gutierrez Aragon zuzendaria premisa horreek aintzat hartuta abiatzen da, ezelako protagonismorik hartu barik eta inguruaren natur edertasuna eta horren barruan ostentzen diran miseriak kontrajarriz. Luis Tosar galiziarrak eta Marta Etura ...

Mona Lisa smile

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   Zinemea
1953. urtea da. Andrazkoen rola guztiz zehaztuta dago: etxean geratu, familiaz arduratu eta gizonaren ondoan egotea. Wellesey-ko Unibersidadeko irakasle gazteek be holan ikusten dabe; izan be, goi mailako ikastetxe dotore horretan arrakastea ez da neurtzen norberaren garapenaren arabera, ezpada ezkontzeak ekarri beharreko estatusa kontuan hartuta. Neska gazte horreen bizimoduak aitatutako parametroen arioan bideratzen dira, harik eta artearen historiako irakasle moderno eta liberalak hori guztiori kolokan jarri arte. Mike Newell zuzendari ezagunak gidaturiko 'Mona Lisa Smile' filma protagonistearen distira eta ospea ...

Cenarrusa Center for Basque Studies

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   Euskaldunak munduan
Honen harira, Pete Cenarrusaren proiektu barria aitatu behar dogu. Bera jaiotzaz amerikarra da, baina gurasoak euskaldunak dira eta bizitza guztian euki dau gure herriagaz lotura zuzena. Lehenago be esan dogun moduan, Idahoko Memoriala aurrera ataraten lagundu ebanetariko bat da Cenarrusa. Horrezaz gan, Euskal Herriko historia, hizkuntzea, kulturea, izakerea eta jatorria ondo ezagutzen dauz. Ezaugarri horreen artean, euskereagaz ardura berezia dauka, eta beronen biziraupena derrigorrezkotzat joten dau. Holan ba, Cenarrusa Center for Basque Studies zentroak Boiseko eta beste leku batzuetako unibersidadeakaz ...

Mozorro sasoian

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   Antxinakoak Geurera
Bilbon sortutako lehenego konparsak 'La Bilbaina' eta 'La Moderna' izan ziran. Konparsa bi horreen arteko arazoak nahiko gogorrak izan ziran. Antza danez, konparsa bat antolatzeko batu zan bilbotar taldea. Lehenengo ensaioak egin eta 'La Bilbaina' konparsan, urteteko prest egoala, taldeko partaideen artean diskusinoak sortu ziran. Batzuen eta besteen artean konpontzerik ez egoala ea, taldeko batzuk 'La Moderna' konparsea sortzea erabagi eben. Baina hor ez ziran amaitu talde bien arteko arazoak. Ordurako asmauta egoan abestietariko baten letrea talde batena zan eta ...

Tinta zuririk barik, aho bizarrik gabe

Bizkaie! 2004-02-28 00:00   Bertsolaritzea
Bertsolari izatea bere izakerearen parte da. Lar ezagutzen ez dogunok be, badakigu isilik dagoanean be, askotan bertsoa pentsetan ari dala emoten dauala, eta hor ibilten gara, berari begira, bertsoa noiz botako zain. Hauxe dino bertsolari izateari buruz bere liburuan: “Mundu honetan norbait izan eta zerbait egin nahi duen orok, begiak erne ibili beharra dauka. Bertsolari izan nahi duena behartuta dago, nahitaez, belarri-zabala izatera. Horrek ez du esan nahi belarri-zabal guztiak bertsolari izango direnik, baina bai bertsolari diren denek belarriak oso ...