Agintean
2007-06-11 02:00Orain dala bostehun urteko alkateei begiradatxua
Alkatearen aukeraketarako modu desbardinak egozan: auzoka, esaterako Bermeon, lan edo gremio desbardinen arabera, Lekeition, jaubeen artean, Areatza kasuko, gitxieneko aberastasuna eukenen artean, Bilbon 1.000 ducado edo Portugaleten 600, aurreko alkateak izentauta, Lanestosa edo Errigoitin... Hori bai, urtero aukeratzen zan barria.
Urtsuan zazpi leio...
2007-05-28 02:00Urtsuago Jauregia Baztan aldean, Nafarroan, dago, hain zuzen be Arizkunen, agoten herrian. Gaur egun itxuraz aldatuta dagoan arren, gerrarako sasoi bateko horma eta defentsak erabat galduta eta aldatuta, oraindino igarten jako bere garaian sano garrantzitsua izan zala.
Kurutzearen izenean
2007-05-15 02:00Frankotarrek hildako abadeak
Datozan egunotan hainbat abade santutzarako bidean jarriko ei ditue Erroman. 1930eko hamarkadan, Espainian Errepublikea nagusi zala, kurutzearen izenean jarduteagaitik hildakoak hartuko dira gogoan eta geuk be gauza bera egingo dogu.
Izenik bako ejerzitoa
2007-04-26 02:00Euzkadiko gudarostea
Aurtengoa memoriaren urtea dala eta behin eta barriro jatorku gogora 1936ko gerrea. Gerra horrek Euskadin izan eban protagonistarik nagusiena euskal ejerzitoa izan zan. Beraz, Euskadiko Ejerzitoaren gainekoak kontauko deutsuedaz.
Letra zopea
2007-04-13 02:001970eko hamarkadearen inguruan sortutako alderdi politikoen historia laburra
Franco hilteko zorian zanean, egoera politiko libre baten aurrean hainbat alderdi politiko sortu ziran, nahiz eta gero urte gitxi iraun. Gaurko artikuluan ‘Letra zopea’ deitu zan alderdi politikoen nahasketa hori ekarriko dogu gogora.
Durangoko bonbardaketea atzerrian
2007-03-22 01:001937ko bonbardaketearen eragina nazinoartean
Hilebete honen azkenetan, martiaren 31n hain zuzen be, Durangoko bonbardaketearen 70. urteurrena izango da. Durangokoa historian herritarrei egindako lehenengo bonbardaketea izan zan.
Cesar Borgia eta Nafarroa
2007-03-07 01:00‘... nahi eban guztia eukanak’
Maitatua eta gorrotatua izan zan Cesar Borgiak Euskal Herriagaz lotura zuzena eukan, hain zuzen be, Nafarroako Erresumeagaz eta batez be Bianako herriagaz, bertan hil zalako 1507an.
Bergarako besarkada barri baten atarian?
2007-01-02 01:00Aspaldi honetan, giro politikoan nagusi dogu Bake Prozesua deritxana berbagai. Bateren batek ETA eta Espainiako Gobernuaren arteko alkarrizketea eta ondoren lortu leiteken hitzarmena sasoi bateko ‘Bergarako Besarkada’ barri bat izan daitekeela esan dau.
Berunezko gabonak
2006-12-18 01:00Gerrea hasi zaneko 70. urteurrena bete da aurten. Gerrea, garagarrilaren 17an hasi zan eta Hego Euskal Herrian 1937ko udararte iraun eban, gitxi gorabehera. Hor tartean, gabonak pasau behar izan ebezan euskaldunak gerra giroan.
Irakastolatik Unibersidadera
2006-12-04 01:00Euskal Unibersidadearen sorrerea
Euskal Unibersidadearen lehenengo pausuak gerra sasoian emon ziran, hain zuzen be, 1936ko zemendiaren 17an, eta potagonistarik nagusiena, Jesús María Leizaola izan zan.
Ikurrinea Moncloan
2006-11-23 01:00Madrileko Euskal Milizien historia
Izenburu horregaz laburtzen eban Jesús Galindezek Madrilera joandako euskaldunen ganean 1945ean idatzitako ‘Los vascos en el Madrid sitiado’ liburuko atal bat. Liburuan, Galindezek 1936ko gerran euskaldunek Espainiako uriburuan izandako burrukea batzen dau eta, beste euskaldun askoren artean, Madrilen euskaldunek eratutako Euzkadiko Gudarostea eta euskal milizien historia be kontetan dau.
Urepeleko artzaina
2006-11-06 01:00 Xalbadorren heriotzeanFernando Aire 1976ko zemendiaren 7an hil zan. Holan esanda beharbada zuetariko askok ez deutsazue erreparauko noren ganean gabizan. Baina, Urepeleko herrian hil zala ganeratzen badogu, beharbada batzuk susmoa hartuko dozue. Eta horrezaz gan, bertsolaria zala eta berari eskainitako omenaldian bertan hil zala esaten badogu, orduan bai, konturatuko zarie ‘Xalbador’ bertsolari handiaren ganean gabizala.
Paperaren burrukea
2006-10-23 02:00‘La Lucha de Clases’ astekari sozialistea
Urriaren 7a Eusko Jaurlaritzearen sorrerearen urteurrena ospatu genduan. Baina egun horrek badauka beste kontu garrantzitsu bat Euskadiko historian. 1894ko urriaren 7an ‘La Lucha de Clases’ aldizkari sozialistaren lehenengo alea argitaratu zan. Gaurko artikuluan, Bizkaia eta Euskal Herriaren historiarako hain garrantzitsua izan dan prentsa tresna horren gaineko zehaztasunak jakingo doguz.
Leizarraga eta Testamentu Barria
2006-09-26 02:001512an, Nafarroako Erregeak ziran Katalina eta Juan Albretekoak euren Erreinuko Hegoaldeko lurretatik alde egin eta Pirinioez bestaldera egin behar izan eben. Aragoiko Fernando ‘Katolikoa’-ren erpeetatik igesean joiazan. Egoerea aldatuko zalakoan, Nafarroa Behereako lurretan ezarri eben euren egoitza.
Jose Gonzalo Zulaikaren urteurrenean
2006-08-30 02:00Gaur, abuztuak 30, beteko da Jose Gonzalo Zulaika Arregi ‘Aita Donostia’ ospetsua hil zaneko 50. urteurrena. Hurrengo lerroetan abade, musikagile eta euskaltzain urgazle honen bizitzeari begiradatxu laburra egingo deutsagu.
Aitite-amumen Aste Nagusia
2006-08-16 02:00Hastear daukaguz Bilboko jaiak, Aste Nagusia, hain zuzen. Ia bederatzi egunetan, hainbat ospakizun izango dira. Gaurko artikuluan azken urteotako Aste Nagusia eta orain dala ehun urte zana aztertu eta konparauko doguz.
Euskal Herriaren ‘sortzailea’
2006-08-01 02:00Arnald Oihenart 1592ko abuztuaren 7an jaio zan Maulen. Hurrengo artikuluan lege gizon, idazle eta historialari honen barri emongo dogu.
Gerra Zibilaren lehenengo egunak Bizkaian
2006-07-18 02:00Garagarrilaren 18an, Gerra Zibila hasi zaneko 70. urteurrena beteten da. Egunotan, sarri entzungo doguz data honen gaineko aitamenak. Oraingo artikuluan gerra horren hasierea Bizkaian zelan ikusi eta bizi izan zan kontetan ahaleginduko gara.
Sozialistak Euskal Herrian
2006-07-03 02:00Ehun eta hogei urte pasau dira baina oraindino gogor dirau. Ehun eta hogei urte Bilboko Agrupación Socialista (Sozialisten Taldea) eratu zanetik, 1886ko garagarrilaren 11n. Artikuluaren asmoa sozialistak Euskal Herrian eta, batez be, Bizkaian izandako hasierak erakustea da.
Nafarren azken arnasea
2006-06-19 02:00Gaztelakoak Nafarroako Erresumea konkistau ebanekoa
1512ko bagilaren 20an hasi ziran Nafarroako Erresumearen azken egunak Euskal Herriko Hegoaldean. Hurrengo lerroetan, sasoi batean Europa osoan ezaguna eta errespetatua zan euskal erresumearen azkenengo uneak gogoratuko doguz.