Arabar Errioxara erromesaldian

Urteroko ohitureari jarraitu deutso aurton be Bizkaiko Bertsozale Elkarteak (BBE). Zuzendaritzakideak batu eta irailaren hasikerean ardaoaren erromesaldia egitea zeregin sano etra garrantzitsutzat daukagu. Aurten alkarteko irakasleak eta Eskualdeetako Txapelketetan antolakuntza lanetan ibili diran lagunak gonbidatu eta joan dan zapatuan egin genduan urteerea.

Joanabusak (BBEko langilea da Joana) Gernikan batu ebazan lehenengo erromesak, gero Zornotzan eta Bilbon batu jakezan ganerakoak, eta hegoalderantz jo genduan. Argantzunen lehenengo gelditua, kafetxua hartu eta eguneko lehenengo kantaldia egiteko, zelan ez, egunaren antolatzaile Moises Enbeitaren koplapaperagaz:

Eskualdetako erromesaldie

Eurton, bi mila eta
seigarren urtien,
penitentzi egune
irailaren bien.

Zazpi eskualdiek
gatoz geur batera,
parkazinoan bila
Errioxa aldera.

Bareusie, beti lez,
geur be Samaniegon,
egune luzie da
eta ez lo egon.

Bareusien ostien
kulturien trena,
Ramirez de Ganuza
bodegan barrena.

Guardian poteoa
eta bazkarie,
iluntzean Bastidan
'bertso safarie'.

Etxerantza gaueko
hamarrak puntuen!
Inor galdu ez daiten
ibili kontuen.

Esan behar da nahiko ondo bete genduala Moisesek atondutako erromesaldia. Samaniegon Iñaki Izaren bodegan hamaiketakoa egin genduan urtero lez. Kepa Enbeita be hemen agurtzen dogu urtero, Iñakiren lankidea da, eta Abel Enbeita be hurreratzen da zitara. Urteko ardao goxoagaz kopau ederra egin, ardau kajak erosi eta bodega handiago batera joan ginan, 'bisita kulturala' egitera. Samaniegon bertan dagoan izen handiko bodega elegantea ezagutu genduan, eta bertan ikasi 'Ramirez' barik Remirez de Ganuza izena daukala. Mazerazino karbonikodun eskilarapeko ederra eta erreserbakoa probauaz batera, eguneko lehenengo bertso saioa hasi zan Amuriza erreserbakoaren eta Fredi, Etxahun, Estiballes... kriantzakoen artean. Igor eta Unai kalifikazino horretatik kanpo geratzen zirala-eta, Unaik berak bere burua autore-ardaotzat aurkeztu euskun. Biasteriko poteoan ardaoak eta bertsoak eskutik segidu eben eta halantxik ailegau ginen Biasteri kanpoaldean dagoan Las Postas jatetxera. Azken urteetan berton bazkaldu dogu, eta aurtengo moduan beheko pisuko jangelan sartzen gaituezanean, giro berezi eta ederra sortzen da. Jateko eta edateko onaren ostean kantuak eta bertsoek hartzen dabe lekua. Papeletik be kantetan da sarritan. Aurten bertsopaper anonimoa sartu zan jangelara, eta ardaoaren erromesek zintzo zintzo kantau ebezan Atari ezizenez sinatutako bertsook:

Bertso barriak, dopinari jarriak

Doinua: Mundu honetan holako gauzak

Bi mila eta seigarreneko
eguzkien laztanduan
lasaitasuna nagusitu da
bertsolaritza munduan.
Barakaldoko final handian
zein ondo pasau genduan,
bertsolari ta bertsozaleak
danak gorengo graduan...
orduan zeinek pentsauko eban
halango eskandaluan!

Landisek biak zapaldu ei dauz,
zerua ta infernua,
Astillerori Gobierno Vascok
imini deutso frenua,
Gurpegi itota nandrolonatan,
frontoietan kalamua...
kirolez kirol zabaldu ez da ba
positiboen mamua!
Hitzaren kirol nazionalak be
iruntsi egin dau amua.

Lankuko iturri flipagarriek
luzatu deustie soka,
tira eginda hustu leikena
txapelketako pelota.
Kartzeletako txizak aztertuz
aiko han botika zopa!
Izenik ezetz, arrastoak bai,
bizkaitarrik badago ta,
nik begirunez ez deutsat gura
inori begia bota.

Begia ez baina frogak pareka
bota behar dodaz bertan,
botikapeko belaunaldia
zelan dagoan loretan.
Gazteak gogor prestatzen dira
bertso eskolan ta bueltan,
ta gero holan ikusi dodaz
plazan eta txapelketan,
botika eta droga zenbaiten
eraginpean kantetan.

Teknika onean babes hartuta
hasten dabe festibala,
ta edozein mami botako dabe
aldatu barik azala.
Harek larrua joten deutsola
zeuk sekula ez bezala,
edo lucky light itxura hartzea
bikoteari, aibala,
zelan esan lei zeure harremana
hautsontzi bihurtu dala!

Ezin dogula normaltzat hartu
jijiji ta jojojoa
ta olatuekaz gerran dabilen
don kijote kostakoa.
Honek derrigor izan behar dau
droga baten menpekoa,
bestela zelan ulertu geinke
nobela poliziakoa,
nork ta zer sartzen dauan barrura
bañeran ikustekoa?

Portzierto, entzun dot pare bat zaldun
ez doala Bizkaikora,
kasualidadez urte honetan
egingo dabe albora.
Danok onartu dozue txintxo
nekearen metafora,
ze neke eta neke ondoko!
hori da hori ziaboga,
ganean dauken kaka usaintzen
dabelako izango da!

Klaro, aurten be eskatu deutse
bizikletaren sasoiak,
Quebrantahuesos sei bat ordutan
hor jo behar ziran goiak.
Horretarako badakizue,
ura eta makarroiak...
ez jaun andreak, epoaz lepo
bonba lez doaz morroiak,
gero bertsotan zelan ez dira
urtengo ba perdigoiak!

Filtrazinoa Aldundiraino
ailegau da egunotan,
iruzurtiak ei dabizela
plazarik plaza bertsotan.
Loberak bere saguzaharrek be
tiraka jarri dauz sokan,
binbitartean zuek trankilo
busti bustita ardotan,
eta Aldundiko dirulaguntzak,
zertan esan ez, kolokan.

Arakatuko dabez seguru
han hemen lopategiak,
susmagarriak dira baita be
ALBE laborategiak.
Ia argitzen diran behingoan
dopinaren komeriak,
ahalegin danak eskertuko dauz
bertsolaritza garbiak,
ni neu horrexek bultzatu nau ta,
ez bakarrik inbidiak.

Bertsoek ez eben gaiagaitik espero eikean polemikarik sortu, eta egilearen identidadearen inguruko eretxi trukaketea baino askoz gehiago ez eban emon asuntuak. Isilik geratzea onartzea dala dinoe, baina hori izentau ez baina aitatutakoek erantzungo dabe neuk baino hobeto. Bertsoak, hori bai, ez ziran gehiago isilduko. Jatetxean bertan segidu eban ordenik bako saioak, eta zertan esan ez Bastidan, gure erromesaldiko azken geltokian. Bertso plazaren izendapena merezi dau honezkero Herriko Tabernak, urtero urtero Bizkaiko bertsolari garrantzitsuenak batzen dauz eta. Saio informalek daukien ordenik eza eta dizdira aurresanezina batzen dira bertan, eta egunean zehar lez bertso bikainak entzuteko aukerea izaten dogu. Moisesek aurresandako bertso safaria izan zan, han ginen klase guztietako animaliek imini gendualako aletxoren bat, borondatez ez bazan, Moisesen latigoak behartuta. Erromes finen moduan kasu egin geuntson danok obispuari... ia danean. Gaueko hamarrak jo eta inork ez eban Herrikotik alde egin gura. Azkenean ardiak batu eta autobusera, ordurako nahikoa edan eta kantauta gehienak, baina ez pentsau kanturako gogoa amaitu jakienik atzeko mandakoei.