Oldarraldi judizialaren azken gordintzeari etena jartea da asmoa

| Ikusi handiago | Argazki originala

Euskerearen Egunaren biharamunean, EAEko Auzitegi Nagusiak publiko egin eban Espainiako Konstituzino Auzitegira jotea erabagi ebala Euskal Enplegu Publikoaren Legearen 187.5 artikulua, hizkuntza-eskakizunak arautzen dituana. Egun batzuk aurrerago aitatu auzitegiak, CCOO sindikatuaren helegitea aintzat hartuz, Eusko Jaurlaritzeak onartutako kontratazino erispideak atzera bota zituan, azpikontratautako enpresa pribatuek zerbitzu publikoak eskaintzerakoan euskerearen erabilerea sustatzekoak.

Gaur, hilak 18, Euskalgintzearen Kontseiluko zuzendaritza batzordeak (AEK, Berria, Elhuyar, Elkar, Euskal Herrian Euskaraz, Euskal Herriko Ikastolak, Euskal Konfederazinoa, Errioxako eta Nafarroako IKA eta Taupa Mugimendua) prentsaurrekoa eskaini dau botere judizialaren azken mobimendu horreen motibazino politikoa salatzeko. Era beran, euskaltzaleei dei egin deutse abenduaren 27an Miribillako Bilbao Arena kirolgunea bete eta oldarraldi judizial eta politikoaren kontrako mobilizazinoa izan daiten. Ekitaldiaren inguruko informazino guztia www.pizkundea.eus webgunean dago.

Adierazpen bateratua Idurre Eskisabel idazkari nagusiak eta Manex Mantxola koordinatzaileak irakurri dabe.

Adierazpena

Euskalgintzearen Kontseiluan batzen garen eragileok salatzen dogu botere judiziala euskerearen ofizialtasunaren kontra dabilela. Azken urteetan auzitegietatik hizkuntza-politikearen joko-arauak aldatu ditue Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, jurisprudentzia murriztaile barria ezarriz eta botere legegileari eta erakunde publikoei jagoken eskumen arautzailea bereganatuz. Ondorioz, euskeraren aurrerabidearen mugak daborduko ez dira hemengo araudikoak, epaitegietatik ezartzen diranak baino.

Hain zuzen be, adostaun barri baten preminea nabarmenena dan momentuan, horretarako bulkadea barria sortzen dabizenan, ia mende erdiz indarrean izandako adostasunak hausi ditu botere judizialak, hizkuntza-eskubideak gitxienean bermatzeko sistema bera auzitan jarriz. Euskerearen normalizazinoa blokeau dabe. Beraz, daborduko arazoa ez da ezin dogula aurrera egin, baizik eta atzeraka gagozela.

Azken aste eta hilabeteetan ikusi dogu: Aldundiak eta udalak aurrez adostutako hizkuntza-eskakizunetan murrizketak egiten dabiz, udalerri euskaldunenetan be ezin da euskera hutsez bizi, zerbitzu publikoetan ezin da lehen berba euskeraz izan deian eskatu, formakuntzea ezin da euskeraz izan langile euskaldunentzat. Eta, larriena, atzerapausoei konponbidea jarri asmoz eztabaida epaitegietatik legebiltzarrera eroaten bada, botere judiziala eztabaida legegileaz jabetzen da epaitegietara bueltan eroanez. Kasu horretan, Espainiako Auzitegi Konstituzinonalera.

Ez da joera barria. Izan be, euskerearen bizibarritzearen kontrako oldarraldiak lehendik be ezagunak dira, bai Nafarroan eta bai EAEn, baina egun bizi dogunak ez dauka aurrekaririk: urte bitan, 100 sententziatik gora izan dira euskerearen normalizazinoaren kontra emondakoak. Hau da, astero bat. Guzti horren atzean hizkuntza-ideologia supremazistea dago, euskerea betirako minorizatua gura dauena, gaztelaniaren nagusitasun estatusa eustea helburu dauena.

Ez da harritzekoa epaileen artean dagoan euskerearen ezagutza eta sensibilidade murritza aintzat hartzen badogu. Legez elebiduna dan lurralde honetan, epaileen % 6ak soilik dau egiaztatuta euskera gaitasuna, eta epaiketen % 0,1 ere ez dira euskeraz egiten. Justiziarena administrazino elebakarra da, ezagutzan eta jardunean. Euskerearen aldeko neurrien defensea gaztelaniaz egin behar da. Hori be bada oldarraldi judizialaren ezinbesteko osagaia, Europako Kontseiluak eta Hizkuntza Gitxituen Gutunaren aditu batzordeak sarritan salatu daben bezela.

Hau ordea, ez da gure arazo partikularra. Ez dogu uste kasualidadea danik oldarraldia heldu dan momentuan heldu izana. Hain zuzen be, euskerearen normalizazinoaren aldeko bulkada barria indartzen dabizenean. Mundu mailan, Europan eta hau osotzen daben hainbat estadutan inboluzino zantzuak agerikoak dira. Urte luzetako burrukeari esker eskubideen alorrean egindako aurrepausoak desegiten dabiz giza-eskubideetan, auzi sozialetan, genero bardintasunean, migrazinoan… diskurso atzerakoiak nagusitzen dabiz. Testuinguru horretan kokatzen da, besteak beste, eskuin muturraren gorakadea. Inboluzino horren barruan kokatzen dogu euskerearen eta hizkuntza-bardintasunaren kontrako oldarraldi judizial eta politikoa.

Espainiako Estaduan dinamika hau premisa baten zentrau da: gaztelaniaren pribilegio estatusa eustea eta hizkuntza-bardintasuna oztopatzea, kosta ahala kosta. Horregaitik, kezkaz bizi dogu euren burua aurrerakoitzat daben hainbat hedabide, sindikatu eta alderdi politikok euskerearen kontrako oldarraldi judizialarekiko daben jarrera negazinonista. Lawfarea, hau da, motibazino politikodun jazarpen juridikoa, agerikoa baitzaie eta salatzen baidabe galiziera eta katalanaren kasuetan edo beste hainbat alorretan, euskerearen kotnrakoa ukatzen edota, justifikatzen eta sustatzen daben bitartean.

Euskerea betirako minorizatua eta bigarren maila batean gura dauen gitxiengo horren aurrean, aktibazinorako deia egiten detusegu euskaltzaleei, euskerearen auzia lehen lerroan jarri eta aro barri bati bide emoteko. Oldarraldiari hesia jarri eta aurre egitetik aurrera egiteko Enplegu Publikoaren Lege aldaketa lehen urratsa besterik ez da. EAEko Autonomia Estatutua eta Nafarroako Foru Amejoramendua barritzeko eztabaidak martxan diran honetan, euskereari estatus barria emoteko momentua da, ofizialtasun oso eta erreal bat autortuko deutsona, gitxienez gaztelaniaren pare jarriko dauena eta hizkuntza-eskubideak estatutu-eskubideen mailan kokatuko dituana. 

Mende erdi honetan aurreratu dogun bidetik atzera ez egiteko, euskerearen normalizazinoak behar dauen eta euskeraz bizitea posible egingo dauen hizkuntza-politika barria erabagiteko burujaubetza berreskuratu behar dogu. Azken finean, burujaubetza hori baita eskubideak sortzeko boterea. Horretarako, badogu lehenengo hitzordua: abenduaren 27an Bilbon, Miribillan. Alkartu gaitezan euskaltzale guztiok oldarraldiari erantzuteko, atzeraldia indarraldi konbertiduteko, euskereari Pizkunde barria emoteko. Euskaltzaleon garaia da!