Iparraldean euskera sustatzeko hitzarmena sinatu dabe

Ezkerretik eskumara: Maïder Behoteguy eta Ibone Bengoetxea. | Ikusi handiago | Argazki originala

Ibone Bengoetxea, Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak eta Maïder Behoteguy, Iparraldeko Euskerearen Erakunde Publikoko (EEP) buruak euskerea alkarlanean sustatzeko erakunde bien konpromisoa berretsi dabe gaur, Baionan egindako ekitaldian.

2025-2029 epealdirako esparru-hitzarmenaren barruan, gaurko ekitaldian 2025erako lankidetzaren lan-arloak ezagutzera emon eta erakunde bien diru-ekarpena zehaztu dabe. Batetik, lankidetzarako bost arlo zehaztu ditu; bestetik, erabagi dabe 1.930.000 euro bideratzea Ipar Euskal Herriko euskalgintzako eragile pribatuen lana diruz laguntzeko. Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailak 400.000 euro jarriko ditu horretarako.

Euskerearen Erakunde Publikoaren egoitzan egindako aurkezpen honetan Ibone Bengoetxea lehendakariordeak adierazo dauenez, salto kualitatiboa emon nahi dogu euskerearen erabileran eta helburu horretan ezinbestekoa da zubiak eregitea eta lurraldeen arteko hartu-emona sendotzea. Loturak estutuz, informazinoa eta jakintzak trukatuz, baliabideak bateratuz, proiektuak konpartiduta eraginkorragoak izango gara euskerearen sustapenean. Hitzarmen honek komunidade sentimendua sorrarazotea be helburu inportantea da.

Bestalde, Maïder Behoteguy, EEPko buruak lankidetza honen garrantzia zehaztu dau: nire eretxiz, lankidetza hau konfidantzan, jarraikortasunean eta euskerearen alde lan egiteko borondate partekatuan oinarritua da. Gurean be lanerako esparru sendo eta bateratua dogu, bakotxa bere errealidadeagaz baina danok norabide berean aurrera eginez, euskerearen alde. Itxaropenak handiak eta erronkak ugariak diran testuinguru honetan, Eusko Jaurlaritzea lako bazkide baten babesa izatea abantaila handia da Iparralderako.

2007an hizkuntza politika gaietan erakunde bien arteko lankidetzea martxan jarri zanetik bosgarren akordioa da gaur Baionan sinatutakoa eta horren arabera, Eusko Jaurlaritzeak eta Ipar Euskal Herriko Euskerearen Erakunde Publikoak euskerearen gaineko hizkuntza politikako gaietan mugaz gaindiko lankidetzearen aldeko borondatea berretsi dabe.

Esparru-hitzarmenak alkarlanerako bost alor zehazten ditu: (1) euskerearen transmisinoa, (2) hizkuntzaren presentzia eta erabilerea; (3) hizkuntzearen kalidadea, (4) hizkuntzearen aldeko motibazinoa eta azkenik, (5) euskerearen eragileen arteko zubiak eregitea.

Hitzarmenak lankidetzarako testuingurua eta ekintza-programea zehaztu da:

(1) Helduen euskalduntze-alfabetatzea.
(2) Euskerearen Adierazle Sistemea eregiteko alkarlana.
(3) Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikako sailburuordetzearen eta Euskerearen Erakunde Publikoaren zerbitzuen arteko partaidetza teknikoa, gai batzuen inguruan:

• Itzultzaile neuronala: idea da euskera-frantsesa itzultzaile neuronala alkarregaz lantzen segidutea.
• Nolaerran.org hiztegia Itzuli Desktop tresnan txertatuko da.
• HABE Liburutegiari jagokonez, asmoa da zerbitzu honeek EEPren zerbitzura jartea.

(4) VIII. inkesta soziolinguistikoari jagokonez, 2025erako parte-hartzaileek adostu dabe 2026ko VIII. inkesta soziolinguistikoaren prestaketa-lanei ekitea.

Dirulaguntzak

Eranskinean Ipar Euskal Herriko euskalgintzari loturiko eragile pribatuen lana diruz laguntzeko diru-ekarpena zehaztu da. Igaz bezela, 1.930.000 euro izango dira horretarako; Euskerearen Erakunde Publikoak 1.530.000 euro jarriko ditu, eta Eusko Jaurlaritzeak 400.000 euro. Lankidetzarako aurrekontu hori multzotan bitan banatuko da:

• 1.793.500 € ezarriko dira Iparraldeko eragile jakin batzuk diruz laguntzeko, hitzarmen bidez.
• 136.500 € ezarriko dira beste edozein eragile pribatuk aurkeztutako proiektuak diruz laguntzeko, Hizkuntza Jarduera Proiektu Deialdiaren bidez.

2025eko Hizkuntza jarduera proiektu-deialdia

Hizkuntza-ekintzen proiektu-deialdia Ipar Euskal Herriko eragile pribatu guztiei zuzendua zaie, euskararen transmisioaren eta erabileraren arloan lanean ari direnak. Deialdiaren araudia eta dirulaguntza eskaera egiteko informazinoa www.mintzaira.fr webgunean topauko dozue.

• Eskaerak aurkezteko azken epea: 2025eko maiatzak 2.
• Eskaeren azterketa teknikoa: 2025eko maiatza/bagila.
• Erabagien ebazpena: 2025eko bagilaren amaieran.
• Dirulaguntzez gan, alkarregaz euskeraz konpartidutako momentuak be sustatu nahi izan dira eta, esangura horretan, Iparraldeko eta Hegoaldeko 190 gaztek udalekuetan parte hartu ahal izan dabe 2022an eta 2024an atondutako udalekuetan.