'Euskara Jendea' dokumentalak online ikusgai

Euskara Jendea: gure hizkuntzaren historia, Ibaizabal-Mendebalde eta Zenbat Gara kultura alkarteek 2013an produzidutako dokumental bildumea da. 40-50 minutuko sei atalek osotzen daben dibulgazinoko lan horren bidez publiko zabal bati aurkeztu nahi jako euskerearen eta herriaren historia. Oraintsu Primeran plataforman argitarau eban EITBk eta orain Youtuben dago ikusgai.

Euskara Jendea dokumentalak Juan Carlos Etxegoien, Xamar irakasle, ikerlari eta dibulgatzaileak 2006an Pamiela etxean argitarautako izenburu bereko liburua dau abiapuntu, eta ikus-entzunezko esparruan egoan hutsunea betetera dator, lengoaia horren zabalpenerako doea erabiliz. Dokumental bildumaz gan, aitatzekoa da Xamarrek berak, Xabier Monasteriogaz batera, Bilbo Hiria Irratian egindako izen bereko irrati saioagaz, webgunean entzungai dagoala.

Sei DVD disko be kaleratu ziran Euskara Jendea, gure hizkuntzaren historia gure hizkuntzearen historiako hiztunak, munduko hainbat adituek kontauta. Orain sarean ikusgai dagoz sei kapituluak:

• Historiaren atarian.
• Erromako inperioan.
• Aniztasunaren bidean.
• Mugetan gaindi.
• Gerren arteko pizkundean.
• Mundua osatzen.

Alkarlanean ibilitako lantaldea dago ikus-entzunezko produkzinoaren munean: Hibai Castro (produkzinoa, errealizazino eta filmaketa lanak), Mikel Arredondo (produkzino eta didaktika lanak), Adur Larrea (postprodukzino eta grafismo lanak), Lutxo Egia (gidoia eta hartu-emonak), Lon Gorka Fernandez (soinu-injinerua), Maria Uriarte (lokuzinoak) eta Xamar (edukiak eta gidoia). Ehunka joan-etorri, alkarrizketa ordu eta edizino-lanen ostean sei kapituluko seriea produzidu eben. Beste asko dira, bestalde, dokumentalean agiri diran hizkuntzalari, arkeologo, historialari eta bestelako zientzialariak, idazleak, musikariak, herritarrak, figuranteak, alkarteak eta erakundeak.

Topikoak desegiten

Geure hizkuntza-komunidadearen historiari jarraitzen deutso serieak sei atalotan, historiaurreko abiapuntutik, gaur egungo euskal gizartera arteko bidaian. Xamarrek Euskara Jendea liburuaren berbaurrean adierazoten eban lez, ikerketa serioen eta zabaldutako topikoen arteko amildegia bete nahian. Euskerea jatorri misteriotsuko hizkuntza zahar eta zaharkitu moduan aurkezten euskun ikuspegia bultzatu daben hainbat aurreretxi historiko guzurtatu eta hizkuntzea bera hiztunon komunidadearen bilakaereagaz erabat loturik dagoala zehazten da dokumentalean.

Xamar, euskearearen dibulgatzailea

Euskerearen dibulgatzaile handia da Juan Carlos Etxegoien, Xamar. Historia, antropologia eta soziolinguistikearen ikuspegiak batzen dituan hainbat libururen egilea. Zabalkunde handia izan eban 1992an argitarautako Orhipean liburuak, horrezaz gan, gerora egindako espainieraz, frantsesez, ingelesez eta katalanez argitarautako bersinoakaz, eta ondoren etorritako Orekan, Euskara Jendea eta Etxea liburuakaz. 2018an argitarautako Etxera bidean liburu autobiografikoagaz 2019ko Euskadi Saria eskuratu eban.