Balmasedako batailea

Egoitz Campo 2023-08-22 08:54   Antxinakoak Geurera

Gaur, Independentzia Gerrearen hasikeran Bizkaian gertatu zan bataila bati buruz berba egingo dogu, Balmasedako batailea hain zuzen be.

1808an Napoleonek Portugal konskitetako atxakiagaz, tropa frantsesak Espainia zeharkatu ondoren, iberiar peninsula osoa euren kontrolpean hartu eben. Napoleonen helburua, borbondarrak jokoz kanpo ixtea eta berak ezarritako dinastia ezartzea zan, frantsesek lurralde gehienak bereganatuz. Frantziako liderrak, Fernando VII. borbondarra kargutik kendu eta Jose Bonaparte ezarri eban. Gauzak holan dirala, Espainia Frantziako Inperioko estadu satelite bihurtu zan.

Dana dala, tropa frantsesen muturreko eskakizunen ondorioz, esaterako, janari hornikuntzan edota tropen gehiegikeriek, jendartea hasarrarazo eta erresistentzia militarra hasi zan. Hemen, bizkaian, tropa frantsesek berehala berenganatu eben jaurerri osoa. Testuinguru horretan Balmasedako bataileari ekinez.

Joaquin Blake jeneral espainiarra Zornotzan Lefebvre jeneralaren kontra burrukatu zan eta frantziarraren tropen nagusitasunaren eraginez, iges egin behar izan eban. Halan da be, Napoleoni ez jakon gustau Lefebvren jarrerea eta Victor mariskala izentau eban Blaken tropen atzetik joateko. Jeneral espainiarra, igesi joianean, Balmasedan bueltea emon eta Vilatte jeneralaren dibisino frantsesari eraso egin eutson. Gauzak holan zirala, Espainiarrek zemendiaren 6an eraso egin eben, goizean goiz, 400 frantses akatuz. Gainera, Frantsesek fusil ugari galdu zituen, baita artilleria piezak be.

Frantsesen hasarrearen ondorioz, Balmaseda suntsitua izan zan, zemendiaren 8an Balmasedan sartuz eta sute handia biztuz. Historialariek, 153 etxetatik 75 suntsituak izan zirala kalkulau dabe, Balmaseda egoera oso larrian geratuz hurrengo urteetan. Horrezaz gan, tropa frantsesak, Carmelitas Komentuan geratu ziran, horrek eragiten ebanagaz, besteak beste, tratu txarrak. Ejerzitu bien arteko erasoak behin eta barriro izaten ziran eta horreen kargak, oso gogorrak izanez balmasedatarrentzat. 1793-95 bitarteko Konbentziko gerreak krisi sozial eta ekonomiko handia ekarri eban, Balmasedako biztanleak aurretik sufriduten eben egoerea gogortuz.

Aitatu beharrekoa be bada inguruko sarobeek gerrearen ondorioak pairatu ebezala, izan be, tropek zugatz asko moztu eta beste hainbeste erre zituen. Horrezaz gan, Balmasedako auzokideek be, zugatz asko moztu zituen euren etxeak konpontzeko.

Egia esanda, bataila horren emoitzearen ondorioak ez ziran aitagarriak izan. Hori bai, frantsesen porrotak Napoleonen hasarrea eragin eban peninsula iberiarraren lehenengo ezbeharra izan baitzan. Urte batzuk geroago, 1814an hain zuzen be, espainiarren (baita euskaldunena be) erresistentziari esker, frantsesek iberiar peninsulatik alde egin eben.