"Tontatxu"

Doinua: Markesaren alaba

1
– Arrastion, Enkarni.
Pruden etxean dau?
– Gaur be kanpoan dabil,
txokora urten dau;
goxetik eskapata,
berandu ailegau
ta ni beti bakarrik,
hau biximoduau!

2
Gurasoek ninduen
Prudenegaz batu,
"Tontatxu" deitzen eusten
ta ni konformatu;
gizon aberatsagaz
aitak egin tratu,
holan bihurtu nintzan
sueteko katu.

3
– Tontatxu, zu ez izan
horren negartia,
aurretik daukozu-ta
bizitza guztia;
ganera animatu
lei oilotokia,
olgetako ganeaz
badator lukia.

4
– Koloreak atara
deustazuz kolpean,
halandaze gaztea
naz zure ustean…
bada, neure gizona
etorri artean,
sartu zaitez barrura,
ez lotu atean.

5
– Tontatxu, sekretu bat
esango deutsut nik,
munduan ez da sortu
zulango damarik.
Jantzita zagoz, neska,
goitik behera polit,
ikustea baneuko
Tontatxu bilozik…

6
– Ene bada, gizona,
zenbat lora eder!
Bada, lortu ezina
gaur ez dago ezer;
baina hotzez nago ni,
beso eta izter,
ixetu beheko sua
berotzeko, aber…

7
– Aitu zelango sua
egin deutsudan hor!
Arrimatu neugana,
printzesa maitekor!
Neu be imini nozu
bero-bero, bor-bor…
erropatxuok kentzen
hasi bizkor-bizkor!

8
– Berotuaz noa ni
lapikoak letxe,
baina gose itzela
egin jat oraintxe;
patatak han daukozuz,
porruak be hortxe,
egin porrusaldea
eta orduantxe…

9
– Hau da ito beharra,
hau antsietatea!
Nahiko jan ete dozu,
Tontatxu maitea?
– Orain ederto nago
beteta tripea,
egizu harrikoa
ta gero bestea…

10
– Dana garbitu deutsut,
plater eta ontzi,
zure kapritxo hori
etxat kosta gitxi;
orain saria dator,
laztan ta igurtzi…
– Zarata bat entzun dot,
barriketok itxi!

11
Segun traza dan, Pruden
badator honantza
eta hemen bazagoz,
panorama latza!
Hoba dozu joatea,
albatetik martxa,
baina ni ikusteko
ez galdu esperantza.

12
– Sua ixetu deutsut,
aparia mahaira,
gero atara deutset
platerai distira;
Ikusi harean bez,
ikasi bai, tira:
zu "Tontatxu" bazara
zer ete naz ni, ba!

Joseba Santxo