Kulturea  III. urtea // 80. zenbakia

Joseba Gotzon Varela: 'gure ahotsa ez galtzea eta kanpoan zabaltzea da asmoa'

Marrodán Olerki Elkarteak antolatuta, Euskadi-Catalunya I. Kultur Astea izango da Bilbaon urriaren 25etik 31ra bitartean. Gaiaren ganeko zehetasunak jakin guran, Joseba Gotzon, elkarteko buruarengana jo dogu.

1.- Ezer baino lehen, kontaiguzu zeintzuk diran Marrodan Olerki Elkartearen jarduna, egitekoak eta helburuak?

Marrodan Olerki Elkartea orain dala pare bat urte sortu zan Mario Angel Marrodan olerkariaren lana eta pertsonaia zabaltzeko eta ezagutarazoteko. Oso ezaguna da olerkigintzan Euskal Herritik kanpo eta bere lan gehienak atzerrian argitaratuta dagoz; horregaitik, Elkartearen helburua da bere obra Euskal Herrian ezagutzera emotea. Munduko olerkaririk oparoenetarikoa dala dinoe, izan be, 300 bat obra argitaratu ditu. Horrezaz gan, hamaika elkarte eta akademiatan dago; sari asko irabazi ditu eta bere kurrikuluma 200 orritan zehar luzatzen da.

Elkarteak haren obra eta personea zabaltzeko makinatxu bat ekitaldi bideratu ditu, besteak beste, erakusketa ibiltaria, berbaldiak, olerki errezitaldiak, kontzertuak…; ganera, "Mario Angel Marrodán" olerki saria berreskuratu eban euskaraz eta gastelaniaz; horrezaz gan, "Fotopoemak" diskoa Marrodanen olerkietan oinarrituta egin neban eta haren jaioterrian, Portugaleten, sekulako herri-omenaldia egin jakon…

Aurten, barriz, Euskal Herria-Catalunya I. Kultur Astea, Kantautore Jaialdia eta Elías Amezaga idazleari omenaldi bat antolatu ditu Elkarteak.

2.- Nondik nora sortu da Euskadi-Catalunya Kultur Astea antolatzeko ideia?

Lleidako La Florestako Associació dels Amics del Castell Elkarteak apirilean antolatzen dau Euskadi-Catalunya Kultur Astea. Aurten 15. edizinoa ospatu da ondoko euskal ordezkaritzeagaz: Juan Mª Atutxa, M. Setin, Antton Lafont, Martxelo Otamendi... eta nik Josep Teró kantautore Catalunyarragaz batera kontzertu bat eskaini neban. Hamabost urte pasauta, Euskal Herrian ez da ezer egin eta horregaitik apur bat minduta ikusi nebazan hango lagunak. Eskaini euskuen afarian, Josep Maria Soler-ek aurtengoa azkena zala esan eustan, adore barik ebiltzalako. Euskal konbidatuok Euskal Herriagazko euren sentimentua eta alkartasuna igarri doguz azken 15 urteotan eta horren truke ezer eskatu barik. Nik aurrera jarraitzeko animoak emon neutsozan eta konpromisoa hartu neban Marrodan Elkartearen ekinbidez holako kultur aste bat Euskal Herrian antolatzeko. Gure jarrerea ikusita La Florestako kultur asteari eustea erabagi eben; nire ustez hori da garrantzitsuena: ez galtzea euskal ahotsa eta entzun daitela kanpoan.

Dana dala, erakunde publiko eta pribatuen diru-laguntzinoak nahitaezkoak dira proiektuak aurrera atarateko eta Euskal Herria-Catalunya proiektu hau Eusko Jaurlaritzako Kultur Sailari aurkeztu geuntson; erantzuna ezezkoa izan zan; ez dakit epaimahaiak ze motibo eukan ezetza erabagiteko baina ez dot uste dossier danak irakurriko ebezanik; erabagia hartzeko pentsetan dot La Florestak egindako lana aintzat hartzea derrigorra dala, izan be, Marrodan Olerki Elkarteak Euskal Herria - Catalunya Kultur Astea antolatu izan ez baleu, euskal ahotsik ez litzateke gehiago entzungo La Florestan. Eta neure buruari galdetzen deutsat: hori ez jake inporta Euskadiko agintariei? Ibarretxe Lehendakariari karta bat bialdu neutson. Zein izan zan erantzuna? Nire kartea Kultura Sailekoei bialtzea barriro! Zorionez, Euskadiko eta Catalunyako Gobernuetako Hezkuntza Sailen laguntzinoa jaso dogu eta eskertzekoa da benetan.

Catalunyarren erantzuna be ederra izan da: La Florestako 100 bat lagun etorriko jakuz gure Astea bultzatzeko!

Aurtengo Catalunyako Diadan, Ibarretxe Lehendakariak Euskal Herria eta Catalunyaren arteko alkartasuna azaltzeko esaldi hau esan eban: "La familia es fer-se". Berbea da bat eta ekintza beste bat. Zer pentsauko leukie La Florestako biztanleek berba horreek entzunda, Euskadiko Gobernuak Kultur Asteari ezetza emoten deutsonean? Dana guzurra dala, jakina!

3.- Egitarau potoloa preparau dozue baina kulturako arlo danak ez dozuez jorratuko, besteak beste, literaturea, artea, dantza...; zeintzuk izan dira egitaraua zehazteko erispideak?

La Florestakoen eredua hartu dogu, hau da, berbaldiak, hezkuntzea, hizkuntzea, literaturea, musikea, umeentzako pailazoa eta gastronomia jardunaldi bat be bai. Ganera, alkarregaz lan egiteko pausuak finkatuko doguz kultur aste honetan alkarte bien artean. Gure asmoak bion arteko proiektuak lantzea, berbaldiak argitaratzea, antzerkia jorratzea, ekitaldiak zabaldu eta banatzea, kultur sari bat sortzea dira.

4.- Egitarautik kanpo Leidako Jordi Baiget, Mugarik Bako Pailazoak, ikastola eta kultur aretoetan bere proiektua aurkeztuko dau. Zeintzuk dira proiektuaren zertzeladak?

Proiektu honetarako umeak oso garrantzitsuak dirala eta eurekaz kontau behar dala uste dogu. Jordi Baiget ("Didí" pailazoa) lagun handia da aspalditik eta munduko umeen aldeko bere lana kontuan hartu behar da, beti isilean, Mugarik Bako Pailazoak bezEla. Malkoz betetako umeen artean barre eragitea ez da lan makala eta Euskal Herrian holako esperientzia bat oso polita izango zala pentsau genduan.

5.- Quico el celio, el noi i el mut de ferreries taldeagaz batera, ikuskizuna eskainiko dozu Bilbaoko Kafe Antzokian urriaren 28an. Zelako kontzertua izango da?

Quico el Celio, el noi i el mut de ferreries Tarragonako folk taldea da eta euren kontzertuetan musikea eta antzerkia buztartzen dabez. Gaur egun, Catalunyako talde ospetsuenetako bat da, umorez gainezka baina serio. Kontzertu honetan, nik Marrodán-i eskainitako Fotopoemak diskoko kantuak abestuko ditut. Pare bat orduko kontzertua izango da.

6.- Marrodan poetaren olerkiak musikatu zenduzan igaz 'Fotopoemak' izeneko diskoan. Aurrera begira ze asmo daukazu?

Oraindino birako kontzertuak egiten jarraitzen dot. Aurten, Catalunyan (birritan) eta Argentinan ibili naz kontzertuak emoten. Halan da be, lan barri bat preparetan nago gerrako umeek egindako poemak musikatuz. Seguru asko, lan barri hau munduko beste kantautore batzukaz batera grabauko dot. Bestalde, Catalunyako beste batzukaz disko bat grabauko dot Euskal Herriaren eta Catalunyaren arteko mugak estutzeko asmoz. Disko bi honeek 2005ean agertuko dira.